NOS Nieuws•
Zo op het oog zijn het heel gewone jonge Amerikaanse vrouwen die op hun X-accounts de Republikeinse presidentskandidaat Donald Trump steunen en anderen oproepen dat ook te doen.
Maar ze bestaan niet echt. Het zijn nepaccounts waarop de foto’s prijken van vrouwen die niet weten dat hun foto hiervoor wordt gebruikt.
Op X zijn 56 profielen door CNN, in samenwerking met het Centre for Information Resilience (CIR), geïdentificeerd als zulke nepaccounts. In 17 gevallen blijkt het te gaan om foto’s van Europese mode- en beautyinfluencers, onder wie ook een aantal Nederlandse vrouwen.
Gemanipuleerde foto’s
In berichten op de nepaccounts worden Trump en zijn running mate JD Vance geprezen en wordt geprobeerd de Democratische presidentskandidaat Kamala Harris in diskrediet te brengen. Verder verschijnen er berichten op de accounts over kwesties die verdeeldheid zaaien, zoals lhbti+-rechten en steun aan Oekraïne, en complottheorieën over onderwerpen zoals Covid-19.
In een aantal gevallen zijn de foto’s van de vrouwen gemanipuleerd, zodat het bijvoorbeeld lijkt alsof ze Make America Great Again-kleding of -petjes dragen, ter ondersteuning van Trumps presidentscampagne.
‘Heel boos’
Ook van de Nederlandse influencer Demi Maric (27) zijn buiten haar weten om foto’s gebruikt. Ze waren te zien op het X-account @queen0_gabriela, dat inmiddels is verwijderd. Bovenaan haar tijdlijn prijkte een vastgemaakte tweet met foto die steeds veranderde. “Als je Trump steunt, wil ik je volgen”, luidde haar boodschap. Het is een oproep die overeenkomt met posts op bijna alle 56 nepaccounts die CNN en CIR analyseerden.
Naast het feit dat de accounts ogenschijnlijk dezelfde scripts gebruiken, valt op dat ze elkaar vaak retweeten in een poging de berichten te versterken, zo blijkt uit de analyse van CNN en CIR.
De Duitse modeinfluencer Debbie Nederlof (32) is ook een van de slachtoffers. “Elke dag worden mijn gezicht en mijn lichaam, mijn foto’s, mijn identiteit gestolen, en dat maakt me heel boos”, zegt ze tegen CNN. “Omdat ik niets te maken heb met de Verenigde Staten, met Trump, de politieke dingen daar. Wat kan het mij in een klein plaatsje in Duitsland nou schelen wat er met de Amerikaanse politiek gebeurt?”
Russische trollen
Er zijn geen directe aanwijzingen dat de Trump-campagne betrokken is bij het creëren van de nepaccounts. Wie er wel achter zit, is zonder toegang tot de data van X niet te achterhalen, concludeert CIR.
Verder doet het verschijnen van deze nepaccounts een aantal maanden voor de presidentsverkiezingen in de VS denken aan de verkiezingen van 2016. Toen verspreidden Russische trollen desinformatie op sociale media met als doel de uitkomst van de verkiezingen te beïnvloeden.
X, destijds nog Twitter, nam daarna maatregelen om het verspreiden van desinformatie tegen te gaan, maar onder leiding van Musk, die het platform vorig jaar overnam, zijn veel van die mechanismen weer ontmanteld.
Blauw vinkje
Wat ook opvalt is dat veel van de nepaccounts een blauw vinkje hebben. Vroeger kregen alleen geverifieerde accounts dat, maar sinds Musk het platform overnam betekent het blauwe vinkje enkel nog dat iemand een actief X-abonnement heeft en voldoet aan de eisen van X.
Kwaadwillenden kunnen zich sindsdien dus makkelijk voordoen als iemand anders en gebruikers om de tuin leiden. Daarmee voldoet X niet aan de Europese Digital Services Act, wetgeving die online platforms dwingt tot het nemen van maatregelen om burgers online beter te beschermen. Vorige maand kreeg X daarvoor een formele waarschuwing van Brussel.
