Streep door natuurbeleid vorige kabinet, huidige stikstofaanpak provincies van tafel

• Lars Geerts

  Politiek verslaggever

Provincies hoeven van het nieuwe kabinet niet meer verder met de huidige programma’s om de natuur te herstellen en het stikstofprobleem aan te pakken. Het kabinet stopt met het zogeheten Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG). Dat melden bronnen aan de NOS. Wat er voor in de plaats komt, is nog onduidelijk.

Het idee achter het NPLG was dat de provincies het beste zelf een samenhangend ruimtelijk plan konden maken om alle milieudoelen te halen. Daarmee zou ook het probleem met de vergunningverlening worden opgelost. Als de natuur wordt verbeterd, mogen er bijvoorbeeld weer vergunningen voor onder meer woningbouw en ondernemingen worden uitgegeven.

De provincies werkten in opdracht van oud-minister Van der Wal (Natuur en Stikstof) de afgelopen twee jaar hun plannen uit en waren daar al ver mee. Zij lieten afgelopen week in een brief aan de Tweede Kamer juist weten het belangrijk te vinden dat het NPLG in een of andere vorm wel doorgaat.

De partij van de nieuwe minister van Landbouw, Femke Wiersma (BBB), is altijd zeer kritisch geweest over het natuur- en stikstofbeleid. Het huidige kabinet schrapte eerder ook al het budget voor het programma, waar nog ruim 20 miljard euro van over was. Daarvoor kwam een veel kleinere pot geld in de plaats van 5 miljard euro specifiek voor de landbouw en 500 miljoen per jaar voor boeren die natuurmaatregelen nemen. De provincies hadden juist om veel meer geld gevraagd.

De deadline voor de plannen was eerder al opgeschort. De plannen van de provincies zouden aanvankelijk op 1 oktober helemaal af moeten zijn. Minister Wiersma liet afgelopen juli weten dat provincies daar uitstel voor kregen. Ingewijden melden nu dus aan de NOS dat naast het geld en de deadline ook de term NPLG verdwijnt.

De grote vraag is nu hoe dit kabinet de doelen voor natuur, klimaat, stikstof en water wil halen. Wiersma heeft al laten weten dat ze wil kijken of er nog uitzonderingen te bedingen zijn op Europese afspraken. In het coalitieakkoord staat ook dat het kabinet zich houdt aan bestaande afspraken en de doelen voor de kwaliteit van het water en de bescherming van de natuur overeind wil houden.

De verwachting is dat het kabinet binnen twee weken in het regeerprogramma of anders op Prinsjesdag met alternatieve plannen zal komen. Het lijkt waarschijnlijk dat die aanpak in ieder geval vertraging zal oplopen. Dat zal vandaag ook in een debat over stikstof in de Tweede Kamer aan de orde komen.

De provincies schrijven vooruitlopend op dat debat dat zij hopen dat het kabinet wel snel komt met een aanpak, waarbij er ook geld gereserveerd wordt voor provinciale plannen. Daarover schrijven zij: “De afgelopen jaren is veel tijd en geld geïnvesteerd in gebiedsprocessen. Dit heeft bij gebiedspartners ook verwachtingen gewekt. Er is snel duidelijkheid nodig over de vraag hoe we de grote opgaven in het landelijk gebied in samenhang oppakken.”