Wel of niet voldoende papier voor Duitse verkiezingen?

• 

  Charlotte Waaijers

  correspondent Duitsland

Wie bekend wil worden in Duitsland kiest niet voor een carrière als Bundeswahlleiterin. Toch was de aandacht van de Duitsers sinds vrijdag gericht op Ruth Brand, de vrouw die verantwoordelijk is voor de organisatie van de komende parlementsverkiezingen.

Nadat de regering vorige week uit elkaar viel, was het de vraag hoe snel vervroegde verkiezingen mogelijk zijn. Een vraag die niet alleen afhangt van de bondskanselier, bondspresident of oppositie, maar volgens Brand ook van de beschikbaarheid van papier.

Vrijdag stuurde Brand een brief aan bondskanselier Scholz en president Steinmeier. Ze noemde vervroegde verkiezingen daarin een “grote uitdaging” en zei dat die “onberekenbare risico’s” met zich meebrengen als ze te snel gehouden moeten worden.

Dat het mis kan gaan, bleek bij de laatste verkiezingen in Berlijn. Toen leidde een opeenstapeling van problemen tot zoveel chaos dat de uitslag in Berlijn ongeldig werd verklaard en de verkiezingen in de hoofdstad over moesten.

Tussen het ontbinden van de oude regering en nieuwe verkiezingen mogen maximaal zestig dagen zitten. Deze tussentijd is volgens Brand hard nodig om alle voorbereidingen te treffen, helemaal als kerst en oud en nieuw daarin vallen.

In de voorbereiding moet niet alleen rekening worden gehouden met hybride bedreigingen, bijvoorbeeld uit Rusland. Er moeten ook heel veel vrijwilligers worden klaargestoomd.

En dan is er dus veel papier nodig. Er moeten brieven en stembiljetten worden verstuurd naar de miljoenen kiezers. En het kost tijd om voldoende papier in te slaan en een goede drukker te vinden, zegt Brand. “Dat is tegenwoordig een grote uitdaging.”

Haar opmerkingen leidden meteen tot ophef. De christendemocratische oppositie verweet bondskanselier Scholz dat hij Brand “voor partijpolitieke spelletjes gebruikt” om nieuwe verkiezingen voor zich uit te schuiven. De Beierse minister voor Digitale Zaken van de Freie Wähler sprak van een ‘organisatorische bankroetverklaring’ van de staat. Op sociale media boden mensen aan papier in te zamelen voor de verkiezingen of zelf hun stembiljet af te drukken.

Ook de Polen toonden zich bereid een handje te helpen. “Als Duitsland printers en papier nodig heeft, zullen we die zeker aan onze buren verkopen”, zei de Poolse Europarlementariër Dariusz Joński tegen de krant Bild. Die somde vervolgens op dat Duitsland de grootste papierproducent in de Europese Unie is. Polen staat op plek zeven.

De Duitse industrie toonde zich intussen beledigd. Tegenover de zender ZDF zei de voorzitter van de koepelorganisatie voor de papierindustrie: “Wir haben Papier.” Als er op tijd besteld wordt, kunnen de papierbedrijven al in januari leveren.

En het verbond van Drukkerijen en Media vindt dat het nu onterecht in een kwaad daglicht wordt gesteld. “Dit schaadt het aanzien van onze branche en is onaanvaardbaar”, zei de algemeen directeur.

Toch was de grootste drukkerij van stembiljetten in Duitsland er niet helemaal gerust op. Ook al is het papier al gereserveerd, bij haastklussen is de kans op fouten op de biljetten groter. Die komen altijd wel een paar keer voor, en er is dan geen tijd meer om ze te corrigeren, zei Bastian Beeck van “Köllen Druck und Verlag”.

Nu duidelijk is dat de verkiezingen eind februari worden gehouden, lijkt de onrust voorlopig weg te zakken. Het blijft een uitdaging, maar de risico’s zijn beheersbaar, zei Bundeswahlleiterin Brand op een speciale zitting in de Bondsdag.