NOS Nieuws••Aangepast
Binnen de Europese Unie is niet eensgezind gereageerd op de berichten dat de VS toestemming gaat geven aan Oekraïne om Amerikaanse langeafstandsraketten in te zetten in Rusland. Een reeks landen, waaronder Nederland, reageert positief. Maar de Hongaarse en Slowaakse regering zijn uiterst kritisch.
Het nieuws is nog niet bevestigd door de regering-Biden, maar alles wijst erop dat de president zijn bondgenoot groen licht geeft voor raketaanvallen ver over de Russische grens. Gisteren werd het nieuws door Amerikaanse media al gemeld op basis van hooggeplaatste functionarissen.
Minister Veldkamp van Buitenlandse Zaken zegt dat Nederland er al langer voor pleit dat Oekraïne de geleverde wapens op Russisch grondgebied mag gebruiken. “Dat is tenslotte het grondgebied van de agressor.”
Wel baalt hij ervan dat het nieuws uitgelekt is. “Liever had ik gehad dat het een verrassingseffect voor de Russen was geweest”, zei hij voor aanvang van een vergadering met collega’s uit de EU in Brussel.
‘Belangrijk besluit’
Ook vanuit Frankrijk en Duitsland klinken positieve geluiden. De Duitse minister van Buitenlandse Zaken Baerbock noemt het een belangrijk besluit. Ze benadrukt daarbij dat het geen verandering van strategie is, “maar een intensivering van wat we al deden”.
Frankrijk, dat ook langeafstandsraketten heeft geleverd aan Oekraïne, zei dat ook daar de optie op tafel ligt om toestemming te geven om deze raketten in Rusland in te zetten.
Rusland spreekt van escalatie
Het Kremlin op zijn beurt vindt dat de VS olie op het vuur gooit als Oekraïne daadwerkelijk Amerikaanse langeafstandsraketten op het land mag afvuren en noemt het een nieuwe ontwikkeling in de oorlog. In een verklaring zegt Rusland dat het niet alleen Oekraïne verantwoordelijk houdt voor het afvuren van de raketten, maar ook de landen die de wapens geleverd hebben.
Uit Boedapest klinkt vergelijkbare taal. Volgens de Hongaarse minister van Buitenlandse Zaken Szijjarto is het “onwaarschijnlijk gevaarlijk” om Oekraïne toestemming te geven deze wapens van NAVO-landen in Rusland in te zetten. EU- en NAVO-lidstaat Hongarije stelt zich op als bondgenoot van Rusland, tot ergernis van een groot deel van de EU.
Hongarije krijgt zoals verwacht bijval vanuit Slowakije. Premier Fico, die bekendstaat als tegenstander van militaire hulp aan Oekraïne, spreekt eveneens van een “ongekende escalatie van de spanningen”. Hij vindt dat deze stap van de VS de kans op vredesonderhandelingen verkleint.
‘Dit is een antwoord’
Maar minister Veldkamp is niet bang voor escalatie van de oorlog. “Dit is een antwoord op de aanwezigheid van Noord-Koreaanse troepen aan Russische zijde”, zegt hij, verwijzend naar de door de NAVO en VS gemelde inzet van Noord-Koreaanse militairen door het Russische leger.
Volgens Veldkamp is de inzet van langeafstandsraketten door Oekraïne “volkenrechtelijk volstrekt toegestaan”. Hij verwijst daarbij naar artikel 51 van het VN-handvest. “Voor een land dat zich verdedigt, is het geoorloofd om ook wapens in te zetten op het grondgebied van de agressor. En dat is Rusland in dit geval.”
