Inwoners Maagdenburg vol emotie: ‘Het leek wel oorlog’

• 

  Chiem Balduk

  correspondent Duitsland

Voor de Johanniskirche in Maagdenburg stapelen de bloemen zich op. Hier om de hoek vielen gisteravond zeker vijf doden en ruim tweehonderd gewonden bij de aanslag op de kerstmarkt. “Ik wilde iets doen, maar wist niet wat. Ik sta hier met een hulpeloos gevoel”, zegt een van de aanwezigen.

Onder hen is ook Matthias, die voor een bezoek aan zijn schoonvader in de stad is. Hij werkte eerder in het ziekenhuis van Maagdenburg, dus toen hij hoorde van de aanslag heeft hij meteen zijn voormalige baas gebeld. “Hij had me absoluut nodig. Ik kwam daar iets na 21.00 uur aan en kon me ontfermen over gewonde kinderen.”

De hele nacht werkte hij door en verrichtte meerdere reanimaties. “Ze hebben het gelukkig allemaal gered”, zegt hij, terwijl hij naar zijn eigen dochter kijkt. Samen gaan ze een bos bloemen bij de kerk neerleggen.

Een omwonende van de kerstmarkt rekent bij de bloemenkraam een bos rozen af. “Ik was tot 17.30 uur op de kerstmarkt geweest. Eenmaal thuis heb ik alles vanuit mijn raam zien gebeuren. Het was echt verschrikkelijk, al die ziekenwagens, gewonden en tenten. Ik ben ongedeerd, maar ik voel me niet goed.”

Hoewel het centrum van Maagdenburg zich weer vult met mensen, overheerst de stilte. Mensen staren naar de afzettingen, terwijl ze op hun telefoon het laatste nieuws volgen. Op straat zie je nog de sporen van de dramatische avond: veel afval, thermische dekens en een stapel kleding.

Buurvrouw Maria vertelt dat mensen elkaar bellen om te controleren hoe het gaat. “Een dochter van vrienden is gewond geraakt, maar goddank niet levensbedreigend. Ik hoop dat ze voor de kerst hersteld is. Dat zal voor veel mensen niet gelden.” Ze is zichtbaar aangedaan: “Het leek hier wel oorlog.”

Bij veel inwoners van Maagdenburg klinkt de angst dat ook zij slachtoffer hadden kunnen zijn. “Ik kwam terug van de sauna en wilde nog wat inkopen doen, maar omdat de parkeergarage vol was, ging ik maar naar huis. Als ik wel had kunnen parkeren, was ik er nu misschien niet meer geweest”, beseft Dennis.

Zijn zoon was wel in de binnenstad. “Toen ik de eerste sirenes hoorde, dacht ik meteen aan hem. Gelukkig was hij ongedeerd.” Zijn vrouw was al bang voor een dergelijke aanslag en ging daarom al niet meer naar de kerstmarkt. “Het is daar zo druk en smal, dat wilde zij niet meer.”

Toch waanden bezoekers van de kerstmarkt zich veilig. Sinds de aanslag op de kerstmarkt op het Berlijnse Breitscheidplatz in 2016 zijn de veiligheidsmaatregelen rond kerstmarkten flink opgevoerd.

Ook hier in Maagdenburg zijn overal grote betonblokken te zien, die het ogenschijnlijk onmogelijk maken om met een auto het voetgangersgebied in te rijden. Het vereist een uitgekiend plan om te weten hoe tussen de barricades doorgereden kon worden.

De Maagdenburgers weten niet hoe de kerstmarkt nog veiliger kan worden gemaakt. “Het is al niet meer wat het was”, vertelt een oudere dame. “Het voelt zo afgesloten, terwijl een kerstmarkt juist open hoort te zijn.” Een ander vraagt zich af of er überhaupt nog zulke kerstmarkten georganiseerd kunnen worden.

De omwonende van de kerstmarkt moet daar niet aan denken. “We moeten ons juist niet laten afschrikken”, zegt ze strijdvaardig. “Net als na de aanslag in Berlijn, ook toen gingen we gewoon weer de kerstmarkten op.” Dat beaamt Dennis: “Je kunt niet alleen maar thuisblijven in je leven.”

Iedereen zegt: er is weinig zo Duits als de kerstmarkt, en dat moeten we beschermen. Een medewerkster van een winkel om de hoek van de plek van de aanslag vreest dat de kerstsfeer de komende jaren bedrukt zal zijn. “Deze gebeurtenis blijft in ieders hoofd zitten. Kerstmis zal even geen feest meer zijn.”