In samenwerking met
Omrop Fryslân
NOS Nieuws•
De Friese journalist Jack Kooistra is op 94-jarige leeftijd overleden, meldt zijn familie aan Omrop Fryslân. Kooistra, ook bekend als ‘nazi-jager’, was degene die oorlogsmisdadiger Jacob Luitjes wist op te sporen, ofwel ‘De Schrik van Roden’.
Kooistra begon als kind met het bijhouden van de namen van gesneuvelde militairen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Dat bleef hij zijn hele leven doen. In 2019 had hij bijna 180.000 kaartjes met namen, schrijft de omroep. Al die kaartjes bewaarde hij thuis in Leeuwarden tot het hele archief naar het privémuseum Militair Mobiel Depot in Loosdrecht verhuisde.
“Mijn huis werd ook wel Huize Lijkzicht genoemd”, zei Kooistra eerder tegen de regionale omroep. “Als je in mijn archief kijkt, dan zijn het allemaal documenten en informatie over doden en oorlogsmisdadigers. Je kunt het zo gek niet bedenken. Ik weet soms zelf niet meer wat ik wil en wat ik niet heb.”
Het archief in de woning van Kooistra:
Kooistra schreef meerdere boeken over slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog en soldaten die in Nederlands-Indië sneuvelden. Ook bleef hij tot late leeftijd actief als journalist voor het Friesch Dagblad. Hij was daar 43 jaar rechtbankjournalist en ging pas op zijn 81e met pensioen.
Landelijke bekendheid
Kooistra verwierf landelijke bekendheid door zijn speurwerk naar nazi’s die na de oorlog niet berecht werden. Hij kreeg zo de bijnaam ‘De Friese Wiesenthal’.
De eerste oorlogsmisdadiger die hij opspoorde, was Jacob Luitjens. Hij deed dat in 1992 samen met het televisieprogramma Reporter van omroep KRO. Dankzij het speurwerk werd Luitjens alsnog uitgewezen aan Nederland en veroordeeld tot 28 maanden gevangenisstraf. Over ‘De Schrik van Roden’ werd enkele jaren geleden nog een populaire podcast gemaakt. De bijnaam had hij te danken aan zijn gewelddadige optreden als landwachter. Luitjens overleed in 2022 op 103-jarige leeftijd.
Een jaar later ging hij eveneens met tv-programma Reporter in Duitsland op bezoek bij Herbertus Bikker, ook wel ‘De Beul van Ommen’. Bikker kreeg die bijnaam vanwege zijn gewelddadige gedrag als bewaker in strafkamp Erika, in de bossen van Ommen.
Onderscheidingen
Voor zijn werk over de Tweede Wereldoorlog kreeg Kooistra meerdere onderscheidingen. In 2016 ontving hij van Prinses Beatrix een Zilveren Anjer. Sinds 1998 was hij Ridder in de Orde van Oranje-Nassau. In augustus 2024 werd hij bevorderd tot Officier in de Orde van Oranje-Nassau voor zijn bijzondere verdiensten.
