Nederlandse economie doet het beter dan de Duitse: ‘Minder afhankelijk van industrie’

• Leen Kraniotis

  redacteur Economie

De Duitse economie kromp vorig jaar voor het tweede jaar op rij, werd vandaag bekendgemaakt. Ondertussen gaat het met de Nederlandse economie een stuk beter. Ons statistiekbureau komt pas volgende maand met het jaarcijfer, maar in het derde kwartaal van 2024 was sprake van een groei van 1,7 procent op jaarbasis.

Tientallen jaren werd er gezegd dat als Duitsland niest, Nederland verkouden wordt. Oftewel: de Nederlandse economie lijdt eronder als het in Duitsland slecht gaat. Maar dat lijkt de laatste jaren minder het geval.

De Duitse economie kwakkelt namelijk al jarenlang, terwijl de Nederlandse economie doorgroeit. ING-economen Bert Colijn en Carsten Brzeski berekenden eerder dat de Nederlandse economie tussen eind 2017 en halverwege 2024 met maar liefst 11,9 procent groeide, terwijl de Duitse economie een groei doormaakte van slechts 1,2 procent.

Een groot verschil dus. “Dat komt onder andere doordat het Nederlandse economisch model anders in elkaar steekt dan het Duitse”, aldus de ING-economen. “De Nederlandse economie is minder afhankelijk van traditionele maakindustrie. Daardoor wordt onze economie op het moment ook minder bedreigd door Chinese concurrentie.”

China was altijd een grote afzetmarkt voor de Duitse industrie, bijvoorbeeld voor autobouwers als Volkswagen en BMW. Maar langzaamaan worden de rollen omgedraaid, ziet ING. “China wordt een grote rivaal in de markten van oer-Duitse producten, op dit moment vooral auto’s.”

Nederland levert wel onderdelen aan de Duitse auto-industrie die het nu moeilijk heeft, maar voor de Nederlandse economie als geheel is de autosector veel minder belangrijk dan voor Duitsland. “Nederland levert echter relatief veel aan een aantal Duitse industriële sectoren die minder geraakt zijn”, aldus ING. “Denk bijvoorbeeld aan de elektronica-, voedings- en machinebouwsector die redelijk overeind gebleven zijn.”

Het Centraal Planbureau merkt op dat Duitsland ook in het algemeen minder belangrijk wordt voor de Nederlandse economie. “Je ziet een trend dat Duitsland nog steeds wel een belangrijke handelspartner is, maar dat het belang daarvan langzaam aan het afnemen is”, zegt CPB-econoom Gerdien Meijerink.

In 1995 was de export naar Duitsland namelijk nog goed voor 7,7 procent van de Nederlandse economie, in 2020 was dat gedaald naar 6,4 procent. “De Nederlandse economie is heel divers en drijft op diensten en een hoogwaardige kenniseconomie”, aldus Meijerink. “Dus als het ergens in de export wat minder gaat, is dat niet zo heel erg.”

Volgens haar hebben andere landen nu een sterkere link met de Duitse auto-industrie. “Er heeft een verschuiving naar Oost-Europa plaatsgevonden. Je zou kunnen zeggen: het is niet langer zo dat als de Duitse auto-industrie niest, Nederland verkouden wordt. Die relatie is een stuk minder geworden.”

ING waarschuwt wel dat Nederland “niet immuun aan het worden is voor een Duits virus”. “De specifieke zwakte van de huidige Duitse economie raakt Nederland dus minder, maar de kans is groot dat de Duitse misère toch nog gevolgen heeft voor Nederland. Zeker als de huidige stagnatie in Duitsland steeds meer sectoren gaat raken.”

De werkloosheid in Duitsland is met 3,4 procent bijvoorbeeld nog relatief laag. “Als de Duitse zwakte de werkloosheid verder op doet lopen, kunnen consumenten daardoor voorzichtiger worden.” En dat zou de Nederlandse export naar Duitsland breder kunnen raken.