NOS Nieuws••Aangepast
Minister Faber weigert excuses te maken voor het niet tekenen van vijf lintjesvoordrachten voor COA-medewerkers, maar ze legt zich erbij neer dat premier Schoof wel bereid is om die te accorderen. “Ik zal me er niet tegen verzetten”, zei ze in het vragenuur in de Tweede Kamer. “Het kabinet spreekt met één mond en de kwestie is daarmee wat mij betreft afgedaan.”
Maar dat geldt niet voor de Kamer, die er morgenochtend over verder wil debatteren met Faber en premier Schoof. Een groot deel van de oppositie is boos over de opstelling van de minister en stelt ook de vraag of de eenheid van kabinetsbeleid toch niet in het geding is.
Volgens de aanvrager van het debat, Klaver van GroenLinks-PvdA, zal de vertrouwensvraag aan de orde komen als Faber zich niet anders opstelt. Dat houdt in dat er een motie van wantrouwen boven de markt hangt, waarmee een bewindspersoon kan worden weggestuurd.
Geen stempelmachines
Vanmiddag zei Faber in de Tweede Kamer dat ze een signaal wilde geven dat de “aanhoudende asielstroom moet worden gekeerd” door haar handtekening niet te zetten. “Ik sta daar nog steeds achter. Ministers zijn geen stempelmachines. Als ik iets niet wil tekenen dan teken ik niet.” Faber benadrukte dat het tekenen door Schoof namens het kabinet is en daarmee dus ook namens haar.
Oppositiepartijen stelden in het debat evenwel dat de eenheid van kabinetsbeleid wel degelijk op het spel staat. “Die is met deze opstelling failliet”, zei Klaver van GroenLinks-PvdA. Bontenbal van het CDA zei ook dat op deze manier de “vertrouwensvraag” op tafel komt. “Hoe denken ze dat ze met één mond spreken?”, vroeg ChristenUnie-leider Bikker zich af.
Grove schande
Verschillende partijen vroegen expliciet om excuses, maar daar wil Faber niks van weten. De minister stelde “het probleem niet te zien”. D66-leider Jetten noemde Faber “een grove schande voor het ministerschap”. SP-leider Dijk stelde dat de minister “de stoere dame” aan het uithangen is.
Coalitiepartijen waren milder in hun opstelling. VVD-Kamerlid Aartsen riep Faber op om “iets volwassener” te doen, Boomsma (NSC) vindt dat ze aan het werk moet gaan “en hou op met deze onzin”.
Zo botste de Tweede Kamer met Faber:
Faber maakt geen excuses voor weigeren lintjes: ‘Als ik niet wil tekenen, teken ik niet’
PVV-leider Wilders noemde het “werkelijk krankzinnig” dat er toespelingen worden gemaakt op een motie van wantrouwen over het niet toekennen van lintjes. Of hij de stekker uit het kabinet trekt als Faber wordt weggestuurd, wilde hij niet zeggen. “Dat is niet aan de orde.”
Gisteren werd duidelijk dat Schoof en minister Uitermark (Binnenlandse Zaken) bereid zijn om de voordrachten voor de koninklijke onderscheidingen aan vijf oud-vrijwilligers van het COA te tekenen, nadat Faber dat had geweigerd. “Om de goede werking van het decoratiestelsel te waarborgen”, was daarbij de uitleg van Schoofs ministerie.
Afgelopen weekend kwam naar buiten dat Faber de voordrachten niet ziet zitten, omdat ze vindt dat het werk van de vrijwilligers (helpen bij de opvang van asielzoekers) “haaks staat op haar beleid”. Het COA voert in opdracht van Fabers ministerie de wettelijke taak uit om onderdak te bieden aan asielzoekers. Dat is de reden dat de minister van Asiel en Migratie was gevraagd om de voordrachten te ondertekenen.
Ook binnen het kabinet zijn er twijfels over de eenheid van kabinetsbeleid:
De ongebruikelijke opstelling van de PVV-minister leidde de afgelopen dagen tot sterk afwijzende reacties, ook bij de coalitiepartners VVD, NSC en BBB. Net als veel oppositiepartijen stelden ze dat Faber het toekennen van onderscheidingen onnodig politiek maakt.
Gerichte argumenten
Of iemand in aanmerking komt voor een lintje wordt bepaald door het zogeheten Kapittel voor de Civiele Orden. Daar gaat een lang traject aan vooraf. Als burgers vinden dat iemand een onderscheiding moet krijgen kunnen ze dat melden bij de gemeente.
De burgemeester en de commissaris van de Koning moeten vervolgens hun goedkeuring geven, waarna de aanvraag wordt doorgestuurd naar het Kapittel. Een minister neemt de adviezen van het Kapittel eigenlijk altijd over.
Als de minister ervan wil afwijken “dan moet hij hiervoor gerichte argumenten aanvoeren”, staat op de website van het Kapittel. Het zetten van een handtekening en het nemen van een koninklijk besluit zijn normaal gesproken een formaliteit.
