NOS Nieuws•
285 Nederlanders hebben vorig jaar stamcellen gedoneerd om patiënten met levensbedreigende bloedaandoeningen, zoals leukemie, te helpen.
Dat is een record. Dit houdt in dat, van de tienduizenden geregistreerde stamceldonoren in Nederland, er in 285 gevallen een match was met een patiënt en er een donatie volgde. Als ook donaties uit Duitsland worden meegeteld, staat het aantal op 323.
“Daarmee zet de stijging die tien jaar geleden werd ingezet nog steeds door”, meldt stichting Matchis, het centrum voor stamceldonoren.
Al jaren stijgt het aantal mensen dat zich registreert als stamceldonor, waardoor ook de kans op matches toeneemt. In Nederland staan op dit moment 42.000 mensen geregistreerd als stamceldonor. “Vooral veel jongeren hebben zich in de afgelopen jaren aangemeld”, vertelt een woordvoerder van Matchis. Stamcellen van een jonge donor geven een grotere genezingskans dan van oudere donoren.
Groei donoren stokt
Hoewel het aantal donoren elk jaar toeneemt, groeit het bestand minder hard dan gewenst. Matchis streeft naar 20.000 tot 30.000 nieuwe donoren per jaar, maar in september hadden minder dan 10.000 mensen zich pas aangemeld.
Voor stamceldonoren geldt een maximumleeftijd van 55 jaar. Omdat het aantal uitschrijvingen als gevolg van het bereiken van die leeftijd in de komende jaren zal toenemen, maakt Matchis zich zorgen dat het bestand in de toekomst niet verder zal groeien of zelfs zal afnemen.
Stamceldonatie is vaak het laatste redmiddel voor patiënten met leukemie. Als een andere behandeling, zoals chemotherapie, niet aanslaat, kunnen gezonde stamcellen van een donor worden toegediend. Als de donatie succesvol is, maakt de patiënt nieuwe, gezonde stam- en bloedcellen aan die zieke leukemiecellen kunnen herkennen en vernietigen.
Het proces
Een stamceldonatie heeft meer om het lijf dan bijvoorbeeld het doneren van bloed. In de meeste gevallen moet je gedurende vijf dagen voor de donatie een medicijn inspuiten zodat je meer stamcellen aanmaakt. Op de dag van de donatie worden in de loop van enkele uren de stamcellen met behulp van een apparaat uit het bloed gehaald.
Elk jaar krijgen 9000 mensen in Nederland de diagnose bloedkanker. Bij 50 tot 60 procent van de patiënten die een stamceltransplantatie krijgen, slaat de behandeling aan. Het is daarbij belangrijk dat de DNA-structuur van patiënt en donor overeenkomt, liefst een-op-een. De kans op zo’n match is ongeveer 1 op 50.000. Daarom is het belangrijk om uit een groot bestand te kunnen putten.
Een derde van de patiënten vindt een geschikte donor binnen de familie. De rest is afhankelijk van de stamceldonorbank.
