Afzwakken bezuinigingen onderwijs deels betaald door onderwijs zelf

Coalitie en oppositie hebben weer overlegd over de onderwijsbegroting, maar er is nog geen akkoord. Voor het eerst is ook gepraat over de maatregelen die nodig zijn om het afzwakken van de bezuinigingen te betalen. Volgens Haagse bronnen willen de regeringspartijen opmerkelijk genoeg onder meer met nieuwe maatregelen komen op het gebied van onderwijs.

Zo wordt gekeken naar verlaging van het bedrag dat alle instellingen in het hoger onderwijs krijgen en naar aanpassing van de ov-kaart voor studenten.

Ook aanpassing van een regeling ligt op tafel die ‘leren en ontwikkelen’ in het midden- en kleinbedrijf moet stimuleren, net als verlaging van de subsidie voor de opleiding van medisch specialisten. Die krijgen nu een vergoeding voor een vervolgopleiding, maar dat zou anders moeten.

In de voorstellen van de coalitie staan verder onder meer nieuwe bezuinigingen op de publieke omroep, maar daar zouden hogere reclame-inkomsten tegenover staan. Andere ingrepen die worden overwogen zijn lagere bedragen voor provincies en voor zoet water. De nieuwe bezuinigingen zouden samen 650 miljoen euro opleveren.

Gisteren werden de regeringspartijen PVV, VVD, NSC en BBB en de oppositiepartijen CDA, ChristenUnie, SGP en JA21 het op hoofdlijnen eens over het terugdraaien van een deel van de eerder door het kabinet voorgestelde bezuinigingen. Er moet nu dus vooral nog worden gepraat over de manier waarop dat wordt betaald. Dat gebeurde vandaag voor het eerst en de besprekingen gaan volgende week verder.

De steun van een deel van de oppositie is nodig omdat de coalitie geen meerderheid heeft in de Eerste Kamer.

Het kabinet wilde ongeveer 2 miljard euro bezuinigen op onderwijs, maar de afgelopen dagen zijn afspraken gemaakt om allerlei maatregelen af te zwakken, wat zo’n 700 miljoen zou kosten. Zo verdwijnt de ‘langstudeerboete’, wordt de maatschappelijke diensttijd gehandhaafd en wordt minder bezuinigd op wetenschappelijk onderzoek en op het bieden van een hoger salaris aan leraren in de Randstad.

CDA-leider Bontenbal benadrukte vandaag tussen de overleggen door dat de begroting volgens hem “niet goed genoeg” blijft: “De vraag is: kun je een slechte begroting minder slecht maken?”

Zijn collega Bikker van de ChristenUnie zei dat de partijen volgende week nog “stevig aan de slag moeten”. En: “Het daar met acht partijen over eens worden, dat vraagt echt wat, omdat het altijd ergens anders weer pijn doet.”

Volgens PVV-leider Wilders bestaat van alle kanten de wil om eruit te komen. Hij zei dat er behoorlijke verschillen zijn tussen de partijen, maar dat die niet onoverbrugbaar lijken.

Het was eigenlijk de bedoeling dat de Tweede Kamer gisteren zou stemmen over alle begrotingen, dus ook die van onderwijs. Maar vanwege de nog lopende onderhandelingen over aanpassingen is dat uitgesteld tot volgende week donderdag.

Minister Heinen van Financiën zei vanochtend dat hij “natuurlijk meekijkt of het sommetje klopt”. Hij benadrukte dat meevallers niet gebruikt kunnen worden als dekking: “Als je bezuinigingen wil terugdraaien, moet je elders de dekking vinden. Dat is geen leuke boodschap, maar het zal ergens pijn moeten doen.”