NOS Nieuws••Aangepast
Inwoners en bezoekers van Amsterdam kunnen vanaf vandaag een centraal nummer bellen met meldingen over mensen die verward gedrag vertonen. Het meldpunt moet de aanpak van verwarde mensen ondersteunen, ook doordat meldingen die eerder bleven liggen alsnog op te pakken.
“Vorig jaar waren er zeker zeven moordzaken waarbij mensen met onbegrepen gedrag betrokken waren”, zegt René de Beukelaer, de Amsterdamse hoofdofficier van justitie. Het gaat volgens hem vaak om mensen die zorg mijden en zwerven door de stad.
Burgemeester Femke Halsema wijst op een tekort aan bemoeizorg, die eerder zorgbehoevenden kan benaderen. Maar ook op de groeiende toename van dakloosheid, die ook mensen treft met ernstige psychiatrische problematiek.
Medewerkers van de politie, GGD, ggz en woningbouwcorporaties werken op het stadhuis samen om meldingen te behandelen. De locatie geeft volgens Halsema aan “hoeveel voorrang de gemeente aan de meldingen geeft”. Ze belooft dat mensen “nooit meer van het kastje naar de muur worden gestuurd”.
Nuri Ö.
Het initiatief komt voort uit bewonersbijeenkomsten na ernstige incidenten met verwarde personen, zoals een dodelijke steekpartij in augustus 2023. Nuri Ö. stak zijn onderbuurman dood. Later kwam naar voren dat hulpinstanties geen zicht hadden op het overlastgevende en verwarde gedrag van Ö. Hoewel er meerdere meldingen waren gedaan over zijn gedrag bleven deze liggen omdat er geen overleg was tussen hulpinstanties.
Halsema zegt dat de gemeente met het nieuwe meldpunt “doet wat het kan”, maar volgens haar is hulp van het Rijk hard nodig. Er zou te weinig geld zijn voor zorg voor mensen met ernstige psychiatrische problemen.
Capaciteit bij politie
Ook speelt het landelijke tekort aan politiemensen een rol. In een persgesprek op het stadhuis blikten Halsema, De Beukelaer en politiecommissaris Peter Holla (samen de ‘driehoek’) terug op een “zeer intensief jaar op het gebied van de openbare orde en veiligheid” en een tijd waarin “de maatschappelijke onvrede en onrust flink zijn toegenomen”.
“2024 was een rumoerig jaar. Amsterdam stond vaak in de nationale en internationale aandacht”, zei De Beukelaer. Hij wees op de opening van het Holocaustmuseum, de rellen na de voetbalwedstrijd tussen Ajax en Maccabi Tel Aviv en de vele demonstraties in de hoofdstad.
Hoewel de Amsterdamse politie vaker nodig is, kampte de eenheid vorig jaar met een onderbezetting van ruim 300 voltijdsbanen, wat ongeveer 6 procent is van het hele Amsterdamse politiebestand. Volgens de drie drukt dit tekort zwaar op opsporing en vervolging. Voor politie-inzet bij rellen en demonstraties worden bijvoorbeeld moordonderzoeken uitgesteld, zegt De Beukelaer.
Halsema heeft in december een brief aan de minister van Justitie en Veiligheid gestuurd met de vraag om de Amsterdamse politiecapaciteit te vergroten.
Explosies
De driehoek wil verder de jeugdcriminaliteit “intensief aanpakken”. Burgemeester, politie en OM maken zich daarnaast zorgen over het groeiende aantal explosies, vanwege het gemak waarmee de bommen geplaatst worden en de impact ervan op de gemeenschap. In 2024 werden in Amsterdam 229 explosies in wijken geteld, vergeleken met 197 in 2023.
Veel van de daders zijn “zeer jong en worden geronseld in het stadscentrum”, aldus De Beukelaer. Dit jaar gaan de autoriteiten door met campagne voeren om jeugdcriminaliteit te voorkomen.