In samenwerking met
Omroep Gelderland
NOS Nieuws•
Het aantal mensen dat solliciteert om burgemeester te worden, neemt weer ietsje toe. Meldden zich in 2023 gemiddeld 18 sollicitanten voor een burgemeestersvacature, vorig jaar waren dat er gemiddeld 21. Dat blijkt uit cijfers van het ministerie van Binnenlandse Zaken.
De toename is opmerkelijk. Begin vorig jaar nog werd de zoektocht naar nieuwe burgemeesters “steeds hopelozer” genoemd. De sollicitatieprocedure voor een nieuwe burgemeester in het Noord-Hollandse Drechterland werd stopgezet omdat zich te weinig kandidaten meldden.
“Het imago van de burgemeester is slecht”, zei Arthur van Dijk, de Noord-Hollandse commissaris van de Koning toen. “Het is een prachtig vak, maar burgemeesters moeten te veel zelf doen tegenwoordig”, aldus Van Dijk.
Kop van jut
De burgemeester is ook vaak de kop van jut als er iets misgaat in een gemeente of bij omstreden beslissingen als de vestiging van een azc. In 2022 nog gaf de helft van de burgemeesters aan wel eens bedreigd te zijn. Een van die bedreigde burgemeesters is Sebastiaan van ’t Erve van Lochem. Hij heeft aangekondigd te stoppen, maar wil niet zeggen of de bedreigingen reden zijn voor zijn vertrek.
Toch stijgt het aantal sollicitanten nu weer. “Recent hebben we nog een paar vacatures gehad waar heel veel kandidaten voor waren. In Bronckhorst waren er 35 en in Zutphen 42”, zegt waarnemend commissaris van de Koning Henri Lenferink in Gelderland. “Ik ben daar heel tevreden over.”
Zij-instromers
Gelderland begon, net als een aantal andere provincies, met een campagne om meer zij-instromers te werven. “De meeste burgemeesters zijn vaak raadslid of wethouder geweest. Dat heeft voordelen”, aldus Lenferink. “Maar dat wil niet zeggen dat mensen van buiten met ervaringen in het bedrijfsleven of in grote andere organisaties niet óók een hele goede burgemeester zouden kunnen zijn.”
De zij-instromer – en dat kan iedere Nederlander zijn – kan meelopen aan een “oriëntatieprogramma”. Het duurt ongeveer een jaar en bestaat uit verschillende onderdelen, zoals een persoonlijkheidstest, opdrachten en stages.
Het blijft niet bij dat programma. Sinds kort roept de provincie Gelderland mensen van buiten de politiek ook expliciet op om te solliciteren. Er zijn al voorbeelden waar dat succes heeft gehad, meldt Omroep Gelderland. Zo is Tinet de Jonge-Ruitenbeek sinds ruim een maand burgemeester van Nijkerk. Zij werkte eerder bij de Nationale Politie.
Achter de voordeur
Ook burgemeester Nelly Kalfs van Lingewaard begon aan het ambt zonder politieke ervaring. Tijdens haar werk bij Rijkswaterstaat bracht iemand haar op het idee. “Het is een heel bijzonder ambt waarbij je de eerste burger van de gemeente bent. Het is heel bijzonder dat je bij iedereen achter de voordeur kan en mag komen. Ook de rol op het gebied van openbare orde en veiligheid trok mij heel erg aan”, zegt ze.
Als buitenstaander moest de nieuwe burgemeester van Lingewaard wel even wennen aan haar politieke rollen, zoals het voorzitterschap van de raad, zegt ze. Toch raadt ze het ambt aan. Mensen die twijfelen? “Bel me of bel een andere burgemeester die je kent of die je leuk vindt”, adviseert ze. “Je mag altijd een dagje meelopen.”
Het advies van Kalfs kan geen kwaad. Ondanks de toegenomen belangstelling is er nog steeds een tekort aan burgemeesters, blijkt uit de vacaturesite. Ook het Noord-Hollandse Drechterland zit nog steeds zonder burgemeester.
