Apotheekmedewerkers willen hoger loon, onduidelijk is waar dat vandaan moet komen

• Isa Huizing

  redacteur Binnenland

Opnieuw leggen medewerkers van apotheken het werk neer. Het personeel vindt dat het al jaren te weinig betaald krijgt. Dat terwijl er vanuit de overheid geld beschikbaar is om de lonen binnen de zorg te laten meegroeien met de inflatie. Maar het is onduidelijk waar dat geld is gebleven.

Sinds de zomer zitten de cao-onderhandelingen tussen de vakbonden en de apothekers muurvast. In november was de eerste landelijke staking ooit in de branche, waarna er het voornemen was om dat rond de kerstdagen nog eens over te doen. Daar stak de rechter uiteindelijk een stokje voor.

Hoewel de staking zich tegen de werkgevers richt, is daar ook wel begrip. “We staan schouder aan schouder met ons personeel en vinden ook dat zij meer moeten verdienen”, zegt woordvoerder Karin Beuning van de werkgeversvereniging zelfstandige openbare apothekers (WZOA). Tegelijkertijd zegt ze: wij hebben het geld niet.

Dat is volgens Paula Kleibergen, lid van Actiecomité Apothekersassistenten, niet het probleem van de medewerkers in de apotheek. “Al jaren is er gedoe over waar het overheidsgeld is gebleven, maar wij betalen de rekening.”

Het gaat om miljoenen euro’s, de zogeheten OVA-gelden (Overheidsbijdrage in de arbeidsontwikkeling). Deze worden uitgekeerd aan de zorgverzekeraars en die moeten dat op hun beurt weer uitbetalen aan de werkgevers van de apothekers. Zij moeten dat vervolgens verwerken in hun cao.

Maar het geld bereikt het personeel in de apotheek niet. De lonen zijn de laatste jaren niet meegestegen met die beschikbare OVA-gelden. Tegelijkertijd krijgen apothekersassistenten in andere sectoren wel meer betaald. “Waarom lukt het ziekenhuizen en huisartsen wel om dat geld te besteden waarvoor het is bedoeld en krijgen de collega’s die daar hetzelfde werk doen meer?”, vraagt apothekersassistente Kleibergen zich af.

Op de vraag waar dat geld blijft liggen, wijzen de partijen naar elkaar. De zorgverzekeraars zeggen dat zij dat uitbetalen aan de apotheken. Apotheken zeggen dat dat niet zo is, of dat een deel wordt achtergehouden.

“Het geld lijkt te verdwijnen in een zwart gat”, zegt voormalig apothekersassistente Ellen Kruize. Online maakt zij zich hard voor de toekomst van het werken in de apotheek. “Zorgverleners zijn overwerkt en onderbetaald terwijl anderen blijkbaar profiteren van de extra middelen.”

Een woordvoerder van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) geeft aan dat er geen zicht is op hoe de OVA-gelden bij de apotheken terechtkomen en wat daarmee gebeurt. “Partijen bepalen zelf hoe de middelen worden ingezet.”

Zorgverzekeraars benadrukken dat zij geen partij zijn en dat onderhandelingen over loon tussen werknemer en werkgever plaatsvinden. Ook geven drie grote verzekeraars VGZ, Menzis en Zilveren Kruis aan zich aan de regels te houden.

Beuning van werkgeversbond WZOA zegt dat ze gebonden is aan tarieven die zorgverzekeraars bieden. “Deze wurgcontracten laten onvoldoende ruimte om de lonen omhoog te gooien.”

Bij de eerste landelijke staking in november zei de vakbond dat er zorgverzekeraars zijn die geld achterhouden dat is bedoeld voor compensatie van de lonen. “We zien weinig terug van dat geld”, zegt Beuning van de WZOA.

Zorgverzekeraars zeggen zich hier niet in te herkennen. Ze zeggen wel dat er ruimte is om over de OVA-gelden te onderhandelen. En dat de apotheken uiteindelijk beslissen hoe het geld wordt besteed.

Duidelijk is dat het geld niet terechtkomt op de plek waar het voor bedoeld is: om medewerkers opslag te geven. “Ik kan mij best voorstellen dat er te weinig is gegeven en dat dat geld ergens is blijven hangen. Maar als het niet duidelijk is dat dat geld voor lonen bedoeld is, kunnen ze het ook ergens anders aan uitgeven”, zegt Kleibergen.