NOS Nieuws•
Protesten tegen de bouw van een Chinese dam op een heilige plek in Tibet zijn eerder dit jaar hardhandig neergeslagen, blijkt uit onderzoek van de Britse nieuwszender BBC. Honderden Tibetanen werden opgepakt en er zou zwaar geweld tegen hen zijn gebruikt. Protesten zijn erg zeldzaam in het door China streng gecontroleerde Tibet.
Ondanks de angst voor het Chinese regime besloten dorpelingen en monniken in februari dit jaar toch de straat op te gaan. Autoriteiten grepen snel in, arresteerden honderden mensen en vielen huizen in de vallei binnen.
Demonstranten zouden wekenlang zijn vastgehouden en zwaar zijn mishandeld. Een anonieme bron van wie twintig familieleden werden vastgehouden vertelt aan de BBC dat sommige arrestanten verwondingen over het hele lichaam opliepen. “Inclusief aan hun ribben en nieren, doordat ze werden geschopt en geslagen. Sommigen van hen werden ziek door alle verwondingen.”
VN-rapporteurs spreken over demonstranten die zo “zwaar zijn geslagen door de Chinese politie dat een ziekenhuisopname nodig was.”
China viel in de jaren vijftig Tibet binnen en spreekt zelf van “de bevrijding van Tibet”. De Chinese soevereiniteit over Tibet werd ondertekend door zowel China als Tibet in 1951.
De Gangtuo-dam
De protesten volgden op het plan van China voor de bouw van de Gangtuo-dam en een waterkrachtcentrale in een vallei aan de grens met Tibet. Als deze gebouwd wordt, zou het stuwmeer van de nieuwe dam een deel van de regio Sichuan onder water zetten. Dit gebied is cultureel en religieus belangrijk voor Tibetanen. Er staan verschillende kloosters en er liggen heilige relikwieën. Ook zouden meer dan 4000 Tibetanen die in het gebied wonen, moeten verhuizen om plaats te maken.
Dertien onafhankelijke mensenrechtenrapporteurs van de Verenigde Naties stuurden in september dit jaar een brief aan de Chinese overheid waarin zorgen worden geuit over de arrestaties en de komst van de dam. Volgens de brief zijn Tibetanen niet goed geïnformeerd door China over de bouw; de informatie was beperkt en niet in de Tibetaanse taal geschreven. Bewoners zouden op korte termijn zonder opvang uit hun huizen worden gezet.
Na de protesten werd de toegang voor journalisten in Tibet ernstig beperkt, waardoor het onderzoek maanden duurde. De Chinese ambassade in Engeland heeft de protesten en het hardhandige optreden in Tibet niet bevestigd of ontkend na vragen van de BBC. “China is een rechtstaat en het recht van burgers om zich op een vreedzame manier te uiten, wordt gewaarborgd,” was de reactie van de ambassade.
Volgens de BBC, die het gebied via satellietbeelden in de gaten houdt, is de bouw nog niet begonnen, noch de sloop van huizen en kloosters.
Mensenrechtenschendingen
De Chinese regering wordt al langer beschuldigd van mensenrechtenschendingen in Tibet. Volgens een rapport van de Tibet Action Institute uit 2021 is er een uitgebreid netwerk van Chinese kostscholen waar Tibetaanse kinderen gescheiden worden van hun familie en onderwijs in het Mandarijn krijgen.
“We zien een versnelde vernietiging van Tibetaans religieus, cultureel en taalkundig erfgoed,” zegt Tenzin Choekyi, onderzoeker bij de rechtengroep Tibet Watch, tegen de BBC.
De impact op zo’n 800.000 kinderen tussen de zes en achttien jaar is enorm. Ze houden volgens het rapport een psychologisch en emotioneel trauma eraan over en lopen het risico hun moedertaal en culturele identiteit kwijt te raken. Vorige week lekte nog een video waarop een Chinese schooldirecteur een Tibetaanse scholier meermaals slaat.
