Beschouwingen: veel discussie over asielnoodwet en gebroken beloften

Plaatsvervangend NSC-fractievoorzitter Van Vroonhoven is door oppositiepartijen stevig aangevallen over het gebruik van de noodwet om sneller asielmaatregelen te nemen.

Op de eerste dag van de Algemene Politieke Beschouwingen moest ze anderhalf uur lang verdedigen waarom haar partij akkoord gaat met deze bekritiseerde aanpak.

Het kabinet wil een deel van de Vreemdelingenwet buiten werking stellen, zonder dat in eerste instantie voor te leggen aan het parlement.

NSC heeft altijd benadrukt dat de partij de rechtsstatelijkheid heel belangrijk vindt en dat wetten niet overtreden moeten worden.

Partijen als de ChristenUnie, Volt, GroenLinks-PvdA, Partij voor de Dieren, D66 en Denk snappen niet dat NSC toestaat dat de Eerste en Tweede Kamer “buitenspel worden gezet”.

Van Vroonhoven zei dat de aanpak “op het randje” was, maar dat de Kamer er achteraf nog wel over kan oordelen.

In het debat kreeg PVV-leider Wilders verwijten over “gebroken beloften”. De leider van de grootste partij kreeg onder meer van GroenLinks-PvdA, D66, SP, Denk en Partij voor de Dieren te horen dat hij na de totstandkoming van het kabinet kennelijk over veel dingen anders denkt dan daarvoor.

GroenLinks-PvdA-leider Timmermans zei dat Wilders doet wat hij premier Rutte jarenlang heeft verweten. Hij en anderen hekelden bijvoorbeeld het verhogen van de btw en de zorgpremie en het niet laten stijgen van het minimumloon.

Timmermans wees er ook op dat het eigen risico niet meteen wordt afgeschaft, waar Wilders in de verkiezingscampagne een groot punt van maakte. Toen verweet Wilders juist Timmermans het eigen risico niet meteen af willen te schaffen.

Een groot deel van de oppositie vindt dat de coalitie te weinig doet voor mensen met lage inkomens en heeft kritiek op de bezuinigingen op onderwijs.

D66’er Jetten zei dat de PVV eerst pleitte voor het verlagen van de btw op boodschappen naar 0 procent. “Maar wat krijgen de kiezers ervoor terug? Een hogere btw op zo’n beetje alles waar mensen plezier uit halen.” Jetten noemde onder meer het sportabonnement, zwemlessen en musicals.

Wilders zei dat het in een coalitie nu eenmaal geven en nemen is, dat je soms compromissen moet sluiten en dat kiezers dat ook begrijpen. Hij wees er ook op dat volgens onderzoek het vertrouwen in de politiek en in het kabinet is toegenomen. Hij benadrukte dat er een grote lastenverlichting is gekomen, meer voor burgers dan voor bedrijven.

De PVV-voorman zei dat hij trots is op het kabinet. Hij verwees naar de ‘opt-out’ die Nederland wil voor het Europese asielbeleid. Volgens hem is dat historisch. Hij sprak van een soort ‘mini-nexit’.

In het debat ging het vaak over het migratiebeleid, vooral over de asielcrisis die het kabinet van plan is uit te roepen via de uitzonderingsbepalingen in de Vreemdelingenwet. Als die procedure wordt gevolgd, hoeft het kabinet niet onmiddellijk toestemming aan het parlement te vragen, maar pas na enige tijd, via een ‘voortduringswet’.

Een groot deel van de oppositie vindt dat de Kamer daarmee wordt gepasseerd. Volt-voorman Dassen sprak van “een afleidingsroute”, SP-leider Dijk van een “doodlopende weg”. Ook vielen woorden als “niet democratisch”, “een geitenpaadje” en “het zwaarste middel”. Maar Wilders verdedigde de methode. Hij benadrukte dat deze procedure nu eenmaal in de wet staat, en dat de Kamer het laatste woord heeft en het kabinet kan terugfluiten.

In het debat zei fractievoorzitter Yesilgöz van regeringspartij VVD dat ze blij is met de maatregelen die zijn afgesproken om grip te krijgen op migratie. Ze noemde het winst dat plannen die eerder op een veto van coalitiepartners stuitten nu wel kunnen. Toch maakt ze zich ook zorgen over de precieze voorstellen van het kabinet: “Ik zie geen concrete planning.” Ze wil “wetten die voor structurele verandering kunnen zorgen”.

De VVD-leider wil de toezegging van premier Schoof dat voorstellen voor een twee-statusstelsel (verschillende soorten vluchtelingen), het afschaffen van het hoger beroep en het schrappen van de permanente verblijfsvergunning nog dit jaar naar de Kamer gaan. Overigens mist Yesilgöz ook “concrete ambitie” bij het kabinet om ervoor te zorgen dat mensen die werken er in de toekomst het meest op vooruit gaan.

Het debat duurt nog de hele dag. alle fractievoorzitters komen aan het woord en morgen antwoordt premier Schoof.