NOS Nieuws••Aangepast
De Amerikaanse president Biden gaat de doodstraf van 37 van de in totaal 40 mensen die in een federale dodencel zitten omzetten in een levenslange gevangenisstraf. De maatregel kan niet ongedaan gemaakt worden door Donald Trump, die volgende maand wordt beëdigd als nieuwe president van de Verenigde Staten.
Met deze maatregel worden de levens gespaard van mensen die veroordeeld zijn voor moord, onder meer op politieagenten en militairen of bewakers en gevangenen in federale gevangenissen. Ook mensen die betrokken waren bij dodelijke bankovervallen of drugsdeals vallen onder de maatregel.
Voor drie mannen blijft de doodstraf staan. De eerste is Dylann Roof, die in 2015 de racistische moorden uitvoerde op negen zwarte leden van een kerk in Charleston, South Carolina. De andere twee zijn de dader van de aanslag op de Boston-marathon in 2013, Dzjochar Tsarnajev, en Robert Bowers, die in 2018 elf gemeenteleden doodschoot in de Tree of Life Synagogue in Pittsburgh, de dodelijkste antisemitische aanval in de geschiedenis van de VS.
Volgens de Amerikaanse non-profitorganisatie Death Penalty Information Center zitten er momenteel ongeveer 2250 mensen in een Amerikaanse dodencel. Het besluit van Biden gaat alleen over de federale ‘death row,’ waar hij als president het laatste woord over heeft.
“Vergis u niet: ik veroordeel deze moordenaars, rouw om de slachtoffers van hun misdaden en heb medelijden met alle families die onvoorstelbaar en onherstelbaar verlies hebben geleden”, zegt Biden in zijn verklaring. “Maar op basis van mijn geweten en mijn ervaring als pro-Deoadvocaat, voorzitter van de commissie juridische zaken in de Senaat, vicepresident en nu president, ben ik er meer dan ooit van overtuigd dat het voltrekken van de doodstraf op federaal niveau moet stoppen.”
Hij zegt verder dat hij zijn loopbaan “heeft gewijd aan het verminderen van geweldsmisdrijven en het garanderen van een eerlijk en effectief rechtssysteem”. Ook benadrukt hij dat de 37 veroordeelden om wie het gaat geen kans krijgen op vervroegde vrijlating.
Niet teruggedraaid
De stap van Biden frustreert de plannen van Donald Trump om executies juist op grotere schaal uit te voeren. In tegenstelling tot uitvoeringsbesluiten kunnen besluiten tot clementie niet worden teruggedraaid door de opvolger van een president.
Trump hervatte de federale executies na een onderbreking van bijna twintig jaar tijdens zijn eerste ambtstermijn van 2017 tot 2021. Hij deed dat in een hoog tempo. In 2020 kwam het aantal executies van de federale justitie in de VS op tien, het hoogste aantal sinds 1896.
Biden schortte de federale executies juist weer op toen hij in januari 2021 aantrad.
