bijna honderd raketten afgevuurd door Iran • Israëliërs mogen schuilplekken verlaten

Israël: minder dan honderd raketten afgevuurd door Iran

Iran heeft “iets minder dan honderd raketten” afgevuurd op Israël, in twee golven. Dat zegt een woordvoerder van de Israëlische strijdkrachten. Volgens hem zijn zeven tot negen projectielen door de afweer gekomen. Over een derde golf wordt niet gesproken.

Volgens hem zijn zo’n tien mensen gewond geraakt, van wie er twee zwaargewond zijn. Iraanse media meldden dat er honderden ballistische raketten op Israël waren afgevuurd.

Israël bij afweer geholpen door VS

De Verenigde Staten bevestigen dat ze Israël hebben geholpen met het onderscheppen van raketten. Een Amerikaanse functionaris meldt dat de VS dat heeft gedaan om Amerikanen in Israël te beschermen.

Amerikaanse luchtafweersystemen zijn ingezet om Iraanse raketten uit de lucht te halen. Bij eerdere Iraanse aanvallen hielp de VS Israël ook met gevechtsvliegtuigen. Of die ook nu zijn ingezet, is niet duidelijk.

De VS heeft meerdere legerbases in de regio.

Het Witte Huis meldt dat de Amerikaanse president Trump en de Israëlische premier Netanyahu eerder vandaag met elkaar hebben gesproken. Over de inhoud van dat gesprek is niets bekendgemaakt.

Israël: burgers mogen schuilplekken verlaten

Het Israëlische leger zegt dat burgers in heel het land de schuilkelders mogen verlaten. Dit lijkt te betekenen dat de Iraanse raketaanvallen op Israël, voor nu, voorbij zijn. Iran heeft naar eigen zeggen in enkele aanvalsgolven honderden raketten op Israël afgevuurd. In onder meer Tel Aviv en Jeruzalem gingen het luchtalarm af.

Katz: ‘Rode lijn overschreden’

De Israelische defensieminister Katz zegt dat Iran “rode lijnen heeft overschreden” door raketten af te vuren op plekken waar veel burgers zijn. Hij zegt dat Iran hiervoor “een zware prijs zal betalen”.

Volgens het Israelische Ieger heeft Iran 150 ballistische raketten op meerdere doelen in Israel afgevuurd. Op 9 plekken is een inslag gemeld.

Nederlandse journalist in schuilkelder: zeven directe inslagen

De Nederlandse journalist Ralph Dekkers zit in Tel Aviv in de schuilkelder. “Er zouden volgens beelden op sociale media in Tel Aviv en omliggende gemeenten zeven directe inslagen zijn geweest, waarvan een vlak bij het ministerie van Defensie. Het ministerie staat in een druk gedeelte met veel hoogbouw. Over dodelijke slachtoffers is nog niets bekend, wel wordt gemeld dat er meerdere gewonden zijn. Hoe het in andere delen van Israël gaat, is onduidelijk.”

Lichtgewonden gemeld, gebouw beschadigd

De Israelische hulpdiensten hebben na de raketaanvallen van Iran meerdere gewonden gemeld. Over het algemeen zijn de verwondingen niet ernstig.

Op de live-beelden vanuit Tel Aviv is te zien dat een hoog gebouw beschadigd is. Op een verdieping is brand. Het lijkt een gebouw met woningen te zijn. Op straat zijn verschillende hulpdiensten aanwezig.

Ook explosies bij Jeruzalem

Op meerdere plekken in Israël zijn explosies gehoord, ook boven Jeruzalem, melden persbureaus. Het luchtalarm ging af in grote delen van het land. Er is nog niets bekend over eventuele slachtoffers.

Het Iraanse staatspersbureau meldt dat de operatie ‘Zware bestraffing’ wordt genoemd.

Iran vuurt ‘honderden’ ballistische raketten af, meldt staatspersbureau

Het Iraanse staatspersbureau IRNA meldt dat de Iraanse tegenaanval op Israël is begonnen. Volgens het persbureau heeft het land honderden ballistische raketten op Israël afgevuurd. Of het inderdaad om dit aantal gaat, is nog niet duidelijk.

Luchtalarm gaat af in Tel Aviv en Jeruzalem

Getuigen melden aan persbureau Reuters dat het luchtalarm af gaat in Jeruzalem en Tel Aviv. Het alarm volgt op het nieuws dat er raketten onderweg zouden zijn vanuit Iran.

Vannacht bombardeerde Israël meerdere doelwitten in Iran. Hierbij werden meerdere legerleiders en topwetenschappers van het nucleaire programma gedood.

Israël: raketten onderweg vanuit Iran

Iran heeft raketten afgevuurd op Israël, melden de Israëlische strijdkrachten. Burgers worden opgeroepen om naar schuilplekken te gaan en daar te wachten op informatie.

Israël zegt dat de luchtafweer klaar staat om raketten te onderscheppen.

‘Verbinding met legerwoordvoerder Israël verbroken om mogelijke tegenaanval Iran’

Een opmerkelijk moment op een Israëlische persbriefing. Een woordvoerder van de strijdkrachten vertelde juist over een Israëlische aanval eerder op de avond, toen de uitzending plotseling werd stopgezet. Volgens een Israëlisch functionaris gebeurde dat vanwege een mogelijke tegenaanval van Iran.

De woordvoerder bevestigde even daarvoor dat Israël een nucleair complex in Isfahan heeft aangevallen. Eerder vanavond was daar al een harde knal gehoord. Isfahan ligt in het midden van Iran. Volgens de Israëlische woordvoerder heeft Israël tot nu toe 200 doelwitten in Iran geraakt.

Israël vraagt burgers in de buurt van schuilplekken te blijven

Inwoners in heel Israël moeten in de buurt van een schuilplek blijven. Die oproep doet het Israëlische leger.

Verder wordt burgers gevraagd zo min mogelijk op straat te zijn. Ook moeten openbare bijeenkomsten worden gemeden, stellen de strijdkrachten. De waarschuwing hangt samen met de dreiging van Iraanse vergeldingsaanvallen.

Israël: raket vanuit Jemen ingeslagen bij Hebron

Het Israëlische leger zegt dat de Houthi’s vanuit Jemen een raket hebben afgevuurd. Het projectiel kwam volgens het leger neer in de buurt van Hebron, op de bezette Westelijke Jordaanoever.

Over schade of slachtoffers is nog niets bekendgemaakt. Vanwege de raket ging in onder meer Jeruzalem het luchtalarm af.

De Houthi’s in Jemen worden gesteund door Iran.

Meer berichten over explosies

Iraanse media melden dat er een harde explosie is gehoord in Isfahan, een stad in het midden van het land. Ook wordt er gemeld dat de luchtverdediging is geactiveerd in de hoofdstad Teheran.

Volgens de Iraanse staatsmedia gaat het om de luchtverdediging in het centrum van Teheran. Daar zijn ook de kantoren van ayatollah Khamenei.

Iraanse media: drone neergehaald bij nucleaire faciliteit

Het Iraanse leger zegt een Israëlische drone te hebben neergehaald in de buurt van de nucleaire faciliteit in Fordow, melden Iraanse media. Enkele minuten geleden meldden media al dat er meerdere explosies te horen waren in het gebied.

In Fordow heeft Iran een ondergrondse fabriek in de bergen voor het verrijken van uranium. Vannacht viel Israël ook al installaties aan in Natanz. Het complex in Fordow was tot dusver nog niet aangevallen.

Schoof over Israëlische aanval: ‘Ik treed niet in afweging Israël’

Is het kabinet nu wel of niet kritisch op de Israëlische aanval op Iran? Deze vraag stond, naast de verhoging van de NAVO-norm, centraal op de wekelijkse persconferentie van demissionair premier Schoof. Een duidelijk antwoord kwam er niet.

Vanmorgen koos het demissionaire kabinet voor de volgende woorden: “We betreuren het dat Israël zich genoodzaakt voelt om tot deze militaire actie over te gaan.” Schoof bleef het woord “betreurt” herhalen, maar wil niet zeggen of het kabinet het nu wel of niet goed vindt wat Israël heeft gedaan. “Ik treed niet in de afweging van Israël.”

Nederland vreest vooral voor een escalatie van het conflict in het Midden-Oosten. Al jaren wordt gewerkt aan een diplomatieke oplossing voor de nucleaire dreiging van Iran. “We hebben grote zorgen over deze escalatie en daarom roepen we op tot de-escalatie”, aldus Schoof. “We hebben grote zorgen of die onderhandelingen nog door kunnen gaan.”

Kijk hier hoe premier Schoof zijn woorden kiest:

Nieuwe aanvallen op Iran gemeld

Er komen nieuwe meldingen binnen van Israëlische aanvallen op Iran. Iraanse media melden dat de luchtverdediging Israëlische raketten heeft onderschept in het zuiden van de hoofdstad Teheran. Ook zijn er berichten over explosies in de buurt van de nucleaire faciliteit in Fordow.

Het Israëlische leger bevestigt dat er aanvallen plaatsvinden. Volgens het leger worden Iraanse lanceerinstallaties voor raketten en drones onder vuur genomen.

Netanyahu: VS wist van aanvalsplannen Israël

De Israëlische premier Netanyahu zegt dat de Verenigde Staten voorafgaand aan de aanval op de hoogte zijn gebracht van de plannen. Eerder vandaag zei president Trump ook al dat hij wist van de aanvalsplannen.

“Wat ze nu gaan doen? Dat laat ik aan president Trump. Hij neemt onafhankelijke besluiten”, zei Netanyahu in een videoboodschap. “Ik kan niet voor hem spreken. Dat doet hij zelf op een zeer overtuigende en stellige manier. Hij heeft gezegd dat Iran geen kernwapens mag hebben, ook niet de mogelijkheden tot verrijking.”

VN-Veiligheidsraad vanavond bijeen

De Veiligheidsraad van de Verenigde Naties komt vanavond nog bijeen over de aanvallen van Israël op Iran. De spoedvergadering is aangevraagd door Rusland en China.

De bijeenkomst begint om 21.00 uur (Nederlandse tijd). De kans is klein dat er een resolutie komt: besluiten in de Veiligheidsraad kunnen door grote wereldmachten worden geblokkeerd. De Verenigde Staten maken deel uit van de Veiligheidsraad en zijn de belangrijkste bondgenoot van Israël.

Israëlische leger geeft beelden vrij van droneaanvallen

Het Israëlische leger heeft beelden vrijgegeven waarop een aanval door de militaire inlichtingendienst Mossad te zien zou zijn. Tijden en locaties konden niet worden geverifieerd.

Op deze beelden van het Israëlische leger zou te zien zijn dat Mossad-agenten Iran zijn binnengedrongen, om vanuit daar drones af te vuren. Israël zegt raketinstallaties en luchtafweersystemen te hebben verwoest. Iran heeft niet bevestigd dat de Mossad op Iraans grondgebied was.

‘Tientallen doden en honderden gewonden door Israëlische aanvallen’

Bij de Israëlische aanvallen zijn in de Iraanse provincie Teheran ten minste 70 doden gevallen. Dat melden verschillende Iraanse nieuwsmedia.

Ook zouden zeker 320 mensen gewond zijn geraakt. Er zijn nog geen officiële aantallen van slachtoffers bekendgemaakt.

De Israëlische aanvallen waren gericht op nucleaire installaties en de legertop van Iran. Maar ook wooncomplexen in hoofdstad Teheran werden getroffen.

Beelden van de getroffen gebouwen in Teheran vanochtend:

‘VN-Veiligheidsraad komt later vandaag bijeen’

De VN-Veiligheidsraad komt later vandaag bijeen om te spreken over de Israëlische aanvallen op Iran. Dat zeggen diplomaten tegen persbureau Reuters.

Iran schrijft volgens het persbureau in een brief aan de VN-Veiligheidsraad dat het “resoluut en proportioneel” zal reageren op “Israëls onrechtmatige, laffe daden”.

Beelden van aanval op regionaal militair hoofdkwartier in Iran

Bij de Israëlische aanvallen van vannacht is ook een regionaal militair hoofdkwartier van het Iraanse leger geraakt. Dat blijkt uit beelden die door de NOS zijn geverifieerd.

Het regionale hoofdkwartier ligt in de westelijke regio Kermanshah. Op de foto’s is te zien dat er veel rook opstijgt van achter een muur met veel prikkeldraad.

Trump spreekt van ‘uitstekende’ Israëlische aanvallen

De Amerikaanse president Trump heeft de Israëlische aanvallen op Iran bij ABC News “uitstekend” genoemd. Ook zei de president dat er “meer komt, veel meer”.

Trump stelt dat hij Iran zestig dagen had gegeven om met de VS tot een nucleair akkoord te komen, en dat het land daar niet op is ingegaan. Nu heeft Iran volgens de president nog een tweede kans om tot afspraken te komen over de ontmanteling van het atoomprogramma.

Israël sluit ambassades wereldwijd, vraagt Israëliërs om verblijfplaats te delen

Het Israëlische ministerie van Buitenlandse Zaken zegt dat vanwege de aanvallen op Iran ambassades, consulaten en andere vertegenwoordigingen van het land wereldwijd voorlopig dichtgaan.

“Israëlische missies over de hele wereld zullen gesloten zijn en consulaire diensten zullen niet worden verleend”, aldus het ministerie in een verklaring. Het ministerie adviseert daarnaast alle Israëliërs in het buitenland om een vragenlijst in te vullen. Daarmee kunnen ze het ministerie op de hoogte stellen van hun locatie en situatie.

Na de Hamasaanval op 7 oktober 2023 werd door het ministerie een soortgelijk formulier ter beschikking gesteld om de terugkeer van reservisten te coördineren en indien nodig speciale vluchten te organiseren.

Turkse president Erdogan vindt Israëlische aanvallen ‘duidelijke provocatie’

De Turkse president Erdogan noemt de Israëlische aanvallen op X een “duidelijke provocatie”. Hij vindt dat nieuwe aanvallen door het land moeten worden voorkomen.

De regering van de Israëlische premier Netanyahu probeert om de regio mee te slepen in een ramp, stelt Erdogan.

Hoofd raketprogramma Revolutionaire Garde ook gedood

De Iraanse generaal Amir Ali Hajizadeh, hoofd van het raketprogramma van de Revolutionaire Garde, is ook gedood. Dat meldt zowel Israël als Iran. Reuters meldt op basis van twee “regionale bronnen” dat er in totaal minstens twintig hooggeplaatste Iraanse commandanten zijn gedood.

‘Hezbollah zal geen aanval openen’

In een eerste bericht over het offensief tegen Iran laat Hezbollah weten niet de aanval te zullen openen op Israël. De terreurgroep uit Libanon is een belangrijke bondgenoot van Iran en het was de vraag hoe er zou worden gereageerd op de verrassingsaanval.

Bij de grote aanval op Israël vorig jaar kreeg Iran nog ondersteuning van Hezbollah en andere medestanders in de regio, zoals de Houthi’s uit Jemen. In antwoord op het Israëlische bombardement van de Iraanse ambassade in Damascus, schoten die groepen toen gezamenlijk honderden raketten en drones af op Israël. Grote schade bleef uit.

Hezbollah heeft het voor het zeggen in het zuidelijke deel van buurland Libanon, in de grensregio met Israël. Hoewel het daar tienduizenden strijders heeft, is de slagkracht de afgelopen maanden aanzienlijk verminderd door Israëlische aanvallen. Een gewaagde undercoveroperatie met explosieven in piepers richtte veel schade aan in september vorig jaar, en kort daarna werd leider Nasrallah opgeblazen. Sinds eind vorig jaar is er een breekbaar bestand van kracht, al voert Israël nog geregeld luchtaanvallen uit tegen Hezbollah-doelen in het buurland.

Lees hier meer over Hezbollah en de andere spelers in het Midden-Oosten:

Trump: Iran moet vrezen voor erger

De Amerikaanse president Trump heeft op zijn socialemediakanaal Truth Social Iran opgeroepen om zo snel mogelijk een overeenkomst te sluiten over het nucleaire programma.

“Sommige Iraanse hardliners spraken dapper, maar ze wisten niet wat er ging gebeuren. Ze zijn nu allemaal DOOD, en het wordt alleen maar erger. Er is al veel dood en verderf geweest, maar er is nog tijd om deze slachting te stoppen. De volgende, reeds geplande aanvallen zullen nog veel heftiger zijn”, zegt hij.

Iran benoemt vervangers voor gedode commandanten

De hoogste leider van Iran, ayatollah Khamenei, heeft de twee hoge militaire commandanten vervangen die zijn gedood bij de Israëlische aanvallen.

De staatstelevisie meldt dat hij generaal Abdolrahim Mousavi heeft aangewezen als de stafchef van de strijdkrachten, ter vervanging van Mohammad Bagheri. Mousavi was voorheen de hoogste legercommandant.

Khamenei koos Mohammad Pakpour als leider van de Revolutionaire Garde, ter vervanging van generaal Hossein Salami.

‘Nieuwe Israëlische aanval op Iran’

Israël heeft een nieuwe aanval uitgevoerd op Iran. Dat melden zowel Iraanse als Israëlische media.

Israëlische media schrijven dat het militaire vliegveld bij de stad Tabriz doelwit was. Tabriz ligt in het noordwesten van het land.

Israëlische leger: we kunnen dagen doorgaan

Het Israëlische leger zegt dat het voorbereid is om “dagen door te gaan, deels afhankelijk van de Iraanse reactie”. Het leger heeft naar eigen zeggen al veel bereikt.

De operatie, genaamd Rising Lion, is volgens Israël nog maar net begonnen. Het lijkt er dus op dat het land meer aanvallen gepland heeft voor de komende dagen.

De Israëlische piloten die betrokken waren bij de aanval op Iran vannacht, zijn volgens het leger allemaal veilig teruggekeerd.

Katz: groot deel luchtmachttop Revolutionaire Garde uitgeschakeld

Het grootste deel van de luchtmachtleiding van de Islamitische Revolutionaire Garde is bij de Israëlische aanvallen uitgeschakeld. Dat zegt de Israëlische minister van Defensie Katz op basis van militaire inlichtingen.

Volgens een verklaring van het kantoor van Katz was de top van het luchtcommando van de Garde samengekomen in een ondergronds commandocentrum toen de aanval werd uitgevoerd.

IAEA: aanval op atoominstallaties nooit goed te keuren

Het internationale atoomagentschap IAEA zegt dat een militaire aanval op een nucleaire installatie nooit valt goed te keuren, “in welke context of onder welke omstandigheden dan ook”. Directeur-generaal Rossi waarschuwt er in een verklaring voor dat de gevolgen van zo’n offensief “voor zowel mensen als het milieu” niet te overzien kunnen zijn. “Dergelijke aanvallen kunnen ernstige gevolgen hebben voor atoomveiligheid, -bewaking en veiligheidsmaatregelen, nog afgezien van de gevolgen voor de internationale vrede en veiligheid.”

Hij waarschuwt dat de consequenties veel verder kunnen reiken dan de landsgrenzen van de aangevallen vijand. De Israëlische aanval gaat daarom ook in tegen internationale wetten en VN-afspraken. “Dit is diep verontrustend”, meent Rossi.

Overigens zegt Rossi er ook bij dat Iran momenteel geen aanwijzingen heeft dat er daadwerkelijk nucleair materiaal is vrijgekomen bij de aanval. Bij het aangevallen verrijkingscomplex in Natanz zijn geen verhoogde stralingswaarden gemeten, meldt het land. De faciliteiten in Bushehr, Fordo en Isfahan werden naar verluidt tot nu toe niet aangevallen.

Rossi pleit ervoor te streven naar een diplomatieke oplossing en zegt dat het IAEA bereid is daaraan bij te dragen, met bijvoorbeeld toezicht op gemaakte afspraken. “Ondanks het militaire conflict en de verhoogde spanning, is het duidelijk dat dialoog en diplomatie voor Iran, Israël, de hele regio en de internationale gemeenschap de enige weg zijn naar vrede, stabiliteit en samenwerking.”

Kabinet uit zorgen over aanvallen Israël

Het kabinet betreurt de aanvallen van Israël op Iran. Demissionair premier Schoof spreekt van “alarmerende aanvallen” en roept alle partijen op “om de rust te bewaren en zich te onthouden van verdere aanvallen en vergeldingen.”

Demissionair minister Veldkamp van Buitenlandse Zaken heeft vanmorgen contact gehad met de Israëlische en Iraanse ministers van Buitenlandse Zaken. Hij wil dat er snel weer onderhandeld wordt over “duurzame stabiliteit”.

“We betreuren het dat Israël zich genoodzaakt voelt om tot deze militaire actie over te gaan”, zegt Veldkamp over de aanvallen die Israël vannacht uitvoerde op de legerleiding en nucleaire installaties.

Demissionair minister Brekelmans van Defensie zegt dat de situatie in het Midden Oosten escaleert. “Het baart ons veel zorgen. Natuurlijk hebben we ook zorgen over de nucleaire ontwikkeling van Iran. De zorg dat Iran op termijn nucleaire wapens kan inzetten is terecht. Maar dat betekent niet dat het goed is nu militair in te grijpen. Wij hebben steeds voor de diplomatieke weg gekozen.”

Lees in onderstaand artikel de verschillende reacties op de aanvallen in het kabinet:

Veiligheidsfunctionaris: aanval op Iran is jarenlang voorbereid

Aan de aanval op Iran is een jarenlange voorbereiding voorafgegaan. Dat vertelt een Israëlische veiligheidsfunctionaris aan The Times of Israel. Onderdeel daarvan is de bouw van een dronebasis in Iran. Ook werden precisiewapensystemen en commando’s het land in gesmokkeld.

Hierbij werkten het leger van Israël en de inlichtingendienst Mossad nauw samen. Volgens de functionaris zetten Mossad-agenten een dronebasis op nabij Teheran. De drones werden ’s nachts geactiveerd en schoten vanaf de grond op raketten die op Israël gericht waren.

Wapensystemen die Iran waren binnengesmokkeld werden ingezet om de Iraanse luchtverdediging uit te schakelen. Hierdoor hadden de Israëlische vliegtuigen luchtoverwicht en bewegingsvrijheid boven Iran, aldus de functionaris. Daarnaast hadden commando’s van de Mossad precisieraketten geplaatst in de buurt van luchtafweergeschut in Centraal-Iran.

De operaties waren het gevolg van “baanbrekend denken, gedurfde planning en chirurgische inzet van geavanceerde technologieën, speciale troepen en agenten die in het hart van Iran opereerden en totaal onzichtbaar waren voor de lokale inlichtingendienst”, zegt de functionaris.

Geen heftige reactie bij opening beurs, ook olieprijs zakt weer wat

De Europese beurzen zijn open. Een sterke reactie op de aanval op Iran blijft in Londen, Frankfurt, Parijs en Amsterdam uit. De beurzen noteren ongeveer een procent in de min.

Ook olie krabbelt wat terug. Na een stijging van de olieprijs met bijna 10 procent eerder deze ochtend, zakt de prijs weer iets. Inmiddels kost een vat olie 72 dollar (62 euro). Daar komt bij: de olieprijs stond vrij laag de laatste maanden. Vooralsnog gaat het om beperkte prijsstijgingen dus.

Debeuf: VS zal Israël altijd blijven steunen

Volgens Midden-Oostendeskundige en hoogleraar Koert Debeuf had Iran wel verwacht dat er een aanval zou komen, maar niet dat die zo groot zou zijn. “De tegenaanval van Iran met drones is een eerste reactie, maar de grote vraag is wat daarop volgt. Waar komt Iran zelf nog mee en wat komt er van partners als Hezbollah, Hamas en de Houthi’s?”, vertelt hij in het NOS Radio 1 Journaal.

Debeuf stelt dat president Trump oprecht tot een akkoord wilde komen met Iran over het nucleaire dossier, maar dat met deze aanval de hele deal van tafel is. “Als Israël echt onder vuur komt te liggen, dan zal de VS ze altijd steunen. Maar Amerika heeft weinig zin in een groot conflict in het Midden-Oosten, omdat ze de volledige focus op China willen houden.”

Het is maar de vraag of Netanyahu nu wel zal luisteren naar de VS. Trump heeft volgens Debeuf namelijk ook alles geprobeerd om Netanyahu tot een staakt-het-vuren in Gaza te bewegen, maar daar heeft Netanyahu ook weinig gehoor aan gegeven. “Dat komt mede doordat Netanyahu weet dat de VS hem toch altijd zal blijven steunen. En dat blijkt ook vanochtend uit de reacties vanuit de VS.”

Internationale afkeuring over ‘gevaarlijke escalatie’

Meerdere landen noemen de aanval op Iran een gevaarlijke escalatie door Israël. Saudi-Arabië, een belangrijke speler in de regio, noemt het “schaamteloze agressie tegen de broederlijke Islamitische Republiek Iran”. Oman, waar de VS aanstaande zondag zou onderhandelen over een kernakkoord met Iran, spreekt van een “gevaarlijke, roekeloze escalatie” en een schending van het internationaal recht.

De Britse premier Starmer heeft het over verontrustende berichten en roept beide partijen op tot terughoudendheid. “Aan escalatie heeft de regio niets, stabiliteit in het Midden-Oosten moet de prioriteit zijn.” De Franse minister Barrot van Buitenlandse Zaken Barrot beaamt dat Israël het recht heeft zichzelf te verdedigen, en zegt dat zijn land zich meerdere keren heeft uitgesproken tegen het Iraanse atoomprogramma. Toch roept ook hij beide partijen op in te zetten op de-escalatie.

De woordvoerder van VN-chef Guterres veroordeelt “elke militaire escalatie in het Midden-Oosten”. Hij betreurt het met name dat Israël aanviel terwijl de VS aanstaande zondag nog met Iran zou spreken over een nucleair akkoord. “We roepen beide partijen om zich maximaal in te houden, om te voorkomen dat we afglijden naar een erger conflict. Dat kan de regio er niet ook nog bij hebben.”

De Kruif: militair heel complexe operatie van Israël

Volgens oud-commandant der landstrijdkrachten Mart de Kruif gaat het militair gezien om een hele grote aanval. “Hier heeft Israël heel lang voor geoefend en getraind, want dit is echt een heel gecompliceerde operatie”, vertelt hij in het NOS Radio 1 Journaal.

Dat blijkt volgens De Kruif ook uit het feit dat er zo veel hoge functionarissen en kernwetenschappers tegelijk zijn gedood. “Als je eerst één persoon uitschakelt, dan is de rest direct gewaarschuwd. Dat laat zien hoe goed deze operatie was voorbereid, want het is heel moeilijk om ze allemaal gesynchroniseerd uit te schakelen.”

De Kruif denkt dat er een reeks aan acties en tegenreacties zal volgen. “Maar dat kan ook Israël niet heel lang volhouden, daarin blijven ze afhankelijk van de VS. En als het om de verdediging van Israël gaat, dan laat de VS alles vallen. Dus daarmee worden zij automatisch meegezogen in het conflict.”

Luchtruim in regio gesloten, KLM schrapt vlucht naar Tel Aviv

Meerdere landen hebben hun luchtruim gesloten na de Israëlische aanvallen op Iran. Het gaat om Iran, Israël, Jordanië, Irak en Syrië.

Luchtvaartmaatschappij KLM schrapt vandaag de enige vlucht die gepland stond van Schiphol naar Tel Aviv, meldt persbureau ANP.

Het is nog niet duidelijk wat de komende dagen de gevolgen zijn voor de vluchten van KLM van Nederland naar Israël. ANP meldt ook dat een vlucht van de Israëlische maatschappij El Al van Schiphol naar Tel Aviv vanochtend is geannuleerd.

El Al heeft bovendien al zijn vluchten voorlopig opgeschort. De vliegtuigmaatschappij is begonnen met het evacueren van zijn toestellen uit Israël. Ze worden zonder passagiers naar andere bestemmingen gevlogen om te voorkomen dat ze bij een aanval beschadigd raken.

Wat is door Israël aangevallen?

Volgens het Israëlische leger zijn er “tientallen militaire doelen aangevallen, waaronder nucleaire doelen in verschillende delen van Iran”. De Iraanse staatstelevisie heeft gemeld dat de belangrijkste uraniumverrijkingsfabriek van Iran in Natanz, in het centrum van het land, meermaals is getroffen.

Hoge Iraanse functionarissen vertellen aan de New York Times dat minstens zes militaire bases rondom Teheran, en ook huizen van militaire commandanten en meerdere woongebouwen zijn getroffen.

De Iraanse staatstelevisie heeft de dood van een aantal leiders van de strijdkrachten bevestigd. Het gaat om Hossein Salami, de opperbevelhebber van de Islamitische Revolutionaire Garde, en Mohammad Bagheri, de stafchef van het Iraanse leger.

Daarnaast zijn volgens de staatstelevisie generaal Gholam Ali Rashid en minstens twee kernwetenschappers gedood: Mohammad Tehranchi en Fereydoon Abbasi.

Revolutionare Garde zweert wraak, hekelt ook VS

Israël zal een hoge prijs betalen voor de aanval op Iran. Dat heeft de Revolutionaire Garde gezegd in een verklaring. De organisatie waarschuwt voor een “daadkrachtige vergelding” van de aanvallen tegen haar “gezworen vijanden”. Bij de Israëlische aanvallen is onder anderen Hossein Salami gedood, de hoogste commandant van de Garde.

Ook de Verenigde Staten worden genoemd door de Garde. “De Israëlische aanval werd uitgevoerd met volledige medeweten en steun van de kwaadaardige heersers in het Witte Huis en het terroristische Amerikaanse regime.”

Trump: ‘We wisten van aanvallen Israël’

De Amerikaanse president Trump was al op de hoogte van de Israëlische aanvalsplannen. Dat heeft hij gezegd in gesprek met Fox News. Trump zei dat het Amerikaanse leger verder geen rol heeft gespeeld in de operatie.

Ook herhaalde hij dat hij hoopt dat Iran de nucleaire onderhandelingen met de VS zal voortzetten. “Iran mag geen kernbom krijgen en we hopen terug aan de onderhandelingstafel te komen. We zullen zien”, vertelde hij aan Fox News. Trump zei ook dat zijn regering vóór de aanval contact had opgenomen met een belangrijke bondgenoot uit het Midden-Oosten om die ook te informeren. Hij zei niet om welk land het ging.

Iran: Stafchef van het Iraanse leger ook gedood

Volgens de Iraanse staatstelevisie is de stafchef van het Iraanse leger Mohammad Bagheri ook gedood bij de Israëlische aanvallen.

Eerder meldden Iraanse staatsmedia al dat onder anderen generaal Hossein Salami, sinds 2019 de opperbevelhebber van de Revolutionaire Garde, natuurkundige Mohammad Tehranchi, kernwetenschapper Fereydoon Abbasi en generaal Gholam Ali Rashid waren gedood.

Khamenei: Israël wacht bitter en pijnlijk lot

De hoogste leider van Iran, ayatollah Khamenei, heeft via een geschreven bericht gericht aan zijn land gereageerd op de Israëlische aanval. Hij schrijft onder meer dat het Israëlische “regime” kan rekenen op een “zware straf”, aldus staatspersbureau IRNA. Verder bevestigt Khamenei de dood van de hoge militairen en wetenschappers, maar volgens de 86-jarige ayatollah zullen hun opvolgers “onmiddellijk hun taken hervatten”.

Volgens Khamenei heeft Israël zichzelf “met deze misdaad” een “een bitter en pijnlijk lot” bezorgd.

Israël stelt noodmaatregelen in

In Israël zijn tal van noodmaatregelen ingesteld, vooruitlopend op een mogelijke tegenreactie van Iran. Zo drukt defensieminister Katz de Israëlische bevolking op het hart om de “instructies” van de autoriteiten te volgen en heeft hij de minister van Arbeid gevraagd een noodmaatregel in te stellen die “kritieke fabrieken” in staat stelt te allen tijde te blijven draaien.

Legerstafchef Zamir zegt dat er duizenden soldaten zijn opgeroepen, en bij “alle grenzen” paraat staan. Ook is het luchtruim van zowel Israël als Iran gesloten.