Britse premier Starmer houdt sobere, ‘realistische’ toespraak op partijcongres

• 

  Fleur Launspach

  correspondent VK en Ierland

Het is niet de opgewekte boodschap die je zou verwachten bij de eerste toespraak op een partijcongres van een kersverse premier. “Er moeten moeilijke beslissingen worden genomen om stukje voor stukje de fundering van het land te repareren,” zei Labour-premier Keir Starmer in Liverpool.

Door de belabberde toestand waarin wij het land aantroffen na jaren van Conservatief bestuur, moet er nu een flinke berg worden beklommen, zei Starmer. Maar daarna, als de “rotte fundering” is aangepakt, volgen betere tijden, beloofde de premier. Hij wil bouwen aan een land waarin mensen weer trots op zichzelf kunnen zijn.

Keir Starmer is geen politicus die een zaal kan betoveren of kan laten bulderen van het lachen, zoals Boris Johnson dat enkele jaren geleden deed. En voor een partij die afgelopen juli nog een grote verkiezingsoverwinning behaalde, is het ontbreken van een jubelstemming op deze conferentie opmerkelijk.

Op het Labour-programmaboekje prijken grote letters: “14 jaar van pijn” een verwijzing naar de 14 jaar waarin Labour niet aan de macht was en de Conservatieven regeerden. “14 jaar van pijn, maar we zijn altijd blijven dromen.” Het probleem van de afgelopen tijd is echter dat de kiezer weinig van die ‘dromen’ heeft meegekregen. Keer op keer werd vooral benadrukt dat er ‘pijnlijke beslissingen’ moeten worden genomen, zoals bezuinigingen. Op de begroting gaapt een gat van 22 miljard. Het is dus noodzaak om de staatsschuld onder controle te krijgen.

Die doom-and-gloom boodschap, bedoeld om de vorige regering de schuld te geven, is zo ‘effectief’ geweest dat het consumentenvertrouwen inmiddels is gedaald. In de veronderstelling dat er barre tijden aankomen, houden mensen de hand op de knip en bedrijven zijn terughoudend met investeringen.

En dus horen we Keir Starmer vandaag bewust een dosis optimisme in zijn toespraak leggen: “We werken aan het Groot-Brittannië van de toekomst. We gaan bouwen, de economie laten groeien, het onderwijs verbeteren, eerlijke lonen voor hardwerkende mensen garanderen en gelijke kansen creëren voor iedereen.” Wat betreft de slogan ‘change’ waarmee Labour de verkiezingen won: “Die verandering is al begonnen”, zei Starmer.

In de aanloop naar de conferentie zag Starmer zijn populariteitscijfers dalen, terwijl hij en kopstukken van zijn regering zich moesten verantwoorden voor het accepteren van dubieuze cadeaus van partijdonateurs. Britse media, gevoed door de oppositiepartij, kwamen met het ene na het andere verhaal over een bevriende Labour-miljonair die de top van de partij verwende met chique maatpakken, nieuwe brilmonturen, jurken en overnachtingen in luxe penthouses.

Premier Starmer gaf de cadeaus grotendeels netjes op. Uit het register bleek dat hij meer dan 100.000 pond (bijna 120.000 euro) aan giften heeft ontvangen in de afgelopen vijf jaar, meer dan welk ander Lagerhuislid ook. Zo kreeg hij kaartjes voor de skybox van zijn favoriete voetbalclub Arsenal en tickets voor een Taylor Swift-concert.

De reden dat Starmer vanwege de cadeaus onder vuur ligt, is dat hij als oppositieleider dit soort praktijken herhaaldelijk aan de kaak stelde. Hij sprak van vriendjespolitiek en corruptie. Het was juist Starmer die beloofde met zijn nieuwe regering een einde te maken aan deze praktijken. Het mediateam van Starmer kondigde vorige week aan dat de partijtop voortaan dit soort donaties niet meer aanneemt, in de hoop zo de discussie te beëindigen.

Toch heeft de giftenaffaire het vertrouwen in Labour een deuk gegeven: uit peilingen blijkt dat zo’n 40 procent van de Britten denkt dat er geen verschil is tussen Starmers regering en de vorige als het gaat om corruptie en vriendjespolitiek. Het schandaal kwam voor Labour ook op een ongelukkig moment, vlak na het schrappen van de energietoelage voor gepensioneerden die in de winter moeite hebben om hun energierekening te betalen.

Starmer besteedde in zijn toespraak weinig aandacht aan de ophef over de giften. Hij wilde duidelijk maken dat zijn regering realistisch is en sprak daarom van lastige beslissingen die nodig zijn om het fundament van het land te herstellen.

Starmer zei dat als mensen goedkopere elektriciteit willen, dat er meer windmolens en elektriciteitsmasten in hun ‘achtertuin’ zullen verschijnen. Dat het aanpakken van de migratiecrisis ook inhoudt dat het VK meer asielaanvragen moet accepteren. Hij vroeg de Britten om geduld, terwijl zijn regering de economie stabiliseert. “Vervolgens bouwen we samen aan een duurzaam en trots Groot-Brittannië.”