NOS Nieuws••Aangepast
In dit blog houden we je op de hoogte van de laatste ontwikkelingen in het Midden-Oosten.
Hier vind je een overzicht van onze belangrijkste verhalen. Hier lees je de betekenis van een aantal veelgebruikte termen. Hier bekijk je onze interactieve special over de machtsstrijd in het Midden-Oosten.
Israël neemt zorgen over Rafah-offensief ‘in overweging’
Israëlische en Amerikaanse functionarissen hebben overleg gehad over het verwachte grondoffensief in Rafah. Volgens het Witte Huis heeft Israël toegezegd dat het de zorgen over de geplande grondaanval in overweging neemt en verder zal bespreken met de VS.
Washington en Tel Aviv zijn het eens “over het gedeelde doel om Hamas verslagen te zien in Rafah”, zo staat in de verklaring van het Witte Huis. Het is onduidelijk of er concrete afspraken zijn gemaakt. Israël zegt al weken dat het de zuidelijke stad in Rafah zal binnenvallen om Hamas weg te vagen. Internationaal is er forse druk om hiervan af te zien, omdat er ruim een miljoen ontheemden schuilen.
Onlangs heeft Israël een deel van zijn troepen uit het zuiden van Gaza weggehaald. Ontheemde inwoners van Noord-Gaza hebben geprobeerd terug naar huis te lopen, maar werden tegengehouden door militairen. Volgens ooggetuigen werden daarbij maandag zeker vijf Palestijnen doodgeschoten.
Opnieuw duizenden de straat op in Tel Aviv voor vrijlating gijzelaars
‘Regering moet er alles doen om onze families thuis te krijgen’
CIA-directeur uit twijfels over kans op wapenstilstand
CIA-directeur William Burns heeft twijfels geuit over de haalbaarheid van een wapenstilstand op korte termijn in Gaza. “We blijven er hard aan werken, maar ik kan om eerlijk te zijn niet zeggen: ik ben er zeker van dat het lukt.” Burns deed zijn uitspraken op een evenement in Texas.
De CIA-chef is direct betrokken bij de onderhandelingen tussen Hamas en Israël, die lopen via bemiddelaars Qatar, Egypte en de VS. Hamas heeft recent een officieel aanbod gehad, maar heeft daar nog niet op gereageerd. Volgens anonieme bronnen heeft de Israëlische luchtaanval op drie zonen van Hamas-leider Haniyeh de gesprekken gefrustreerd. Zeker zes familieleden van de politieke Hamas-leider werden daarbij gedood.
Een ander voorteken is dat Qatar zijn rol als bemiddelaar naar eigen zeggen heroverweegt. De Qatarese regering bracht daarover gisteravond een verklaring naar buiten. Anonieme functionarissen zeggen dat Qatar een onmisbare rol speelt bij de gesprekken over vrijlating van de gijzelaars en een wapenstilstand. Anderzijds wordt niet uitgesloten dat Qatar mogelijk de onderhandelingen onder druk probeert te zetten.
Islamitische Jihad schiet raketten af op Ashkelon
Terreurorganisatie Islamitische Jihad heeft vanuit Noord-Gaza raketten afgevuurd op Israël. Het is volgens Israëlische media de eerste keer in zeker twee weken tijd dat het luchtalarm klinkt in stad Ashkelon, zo’n 12 kilometer ten noorden van de Gazastrook.
Het Israëlische leger zegt dat een raket buiten de stad is ingeslagen. Er wordt geen melding gemaakt van slachtoffers of schade. Volgens Islamitische Jihad zijn er meerdere raketten gelanceerd richting Ashkelon, Sderot en andere plekken over de grens.
Het Israëlische leger verklaarde al in januari dat Hamas en andere Palestijnse milities waren verslagen in Noord-Gaza. Analisten beamen dat Hamas zware verliezen heeft geleden, maar benadrukken dat de gewapende groeperingen in het gebied verre van verslagen zijn. De raketaanval van Islamitische Jihad lijkt dat te onderstrepen.
VS zal tegen Palestijns VN-lidmaatschap stemmen
De VS gebruikt vanavond zijn veto in de VN-Veiligheidsraad, waar gestemd wordt over een Palestijns VN-lidmaatschap. Volgens Washington voldoen de Palestijnse autoriteiten niet aan de criteria voor volwaardig lidmaatschap bij de Verenigde Naties. Dat zegt een woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken in Washington.
De Palestijnse Staat is officieel waarnemer binnen de Algemene Vergadering van de VN. Daarmee heeft het dezelfde status als het Vaticaan. Het voorstel voor een volwaardig Palestijns lidmaatschap is ingediend door Algerije, dat lid is van de VN-Veiligheidsraad.
De tijd dringt voor een tweestatenoplossing, zei minister van Buitenlandse Zaken Attaf vandaag. “We moeten kiezen voor deze oplossing, en dus ook Palestina als volwaardig VN-lid accepteren om vrede te waarborgen”. Ook VN-chef Guterres hield een pleidooi voor Palestijnse onafhankelijkheid, naast een Israëlische staat. Hij ziet het als een fundamentele oplossing voor het al decennia durende conflict.
Ook de Amerikaanse president Biden is voor een tweestatenoplossing, maar dan moet de veiligheid van Israël eerst gewaarborgd zijn. Daarom pleit Washington voor een diplomatieke overeenkomst. Bovendien kan Hamas, “een terroristische organisatie, zoals u weet”, wat de VS betreft dan niet meer aan de macht zijn in Gaza, zo legde de woordvoerder uit.
De Israëlische VN-ambassadeur Erdan noemde het voorstel in de VN-Veiligheidsraad “immoreel”. Een Palestijns VN-lidmaatschap zou volgens hem een beloning zijn voor Hamas. “De kindermoordenaars en verkrachters van Hamas kijken mee met deze vergadering en glimlachen.”
Opnieuw dag vol bombardementen en zware gevechten in Gaza
Op verschillende plekken in de Gazastrook zijn de afgelopen dag zware gevechten en luchtaanvallen geweest. Volgens Palestijnse media zijn alleen al bij Israëlische bombardementen in Centraal-Gaza elf burgers omgekomen. Een verslaggever van Al Jazeera in Rafah spreekt van een bloederige en gewelddadige dag.
Het Israëlische leger zegt dat het in een week tijd ruim veertig militanten heeft gedood in Centraal-Gaza. Bij deze operatie, die nog steeds gaande is, zijn volgens de verklaring raketinstallaties en tunnels van Hamas vernietigd. Het leger heeft videobeelden gedeeld van militairen die tunnels ingaan.
Dit zijn foto’s die vandaag zijn gepubliceerd door persbureaus van de verwoesting en gevechten in Gaza:
Iraanse commandant dreigt met mogelijke aanpassing ‘nucleair beleid’
Als Israël een nucleaire installatie in Iran aanvalt, dan gaat Teheran mogelijk zijn ‘nucleaire beleid’ aanpassen, dreigt een generaal van Iraanse Revolutionaire Garde. De uitspraak wordt in Israëlische media beschouwd als een forse provocatie.
Iran beschikt niet over kernwapens, maar komt wel steeds dichter bij het punt dat het kernwapens kan ontwikkelen. Officieel wil Teheran alleen maar kernenergie gebruiken voor civiele doeleinden, maar volgens de commandant is een aanpassing van dit beleid ‘waarschijnlijk’ als Israël aanvalt.
De Israëlische regering overweegt een wraakactie voor de grote Iraanse raketaanval van afgelopen weekend. Deze actie was weer een vergelding voor een Israëlische luchtaanval in Syrië waarbij Iraanse generaals werden gedood. De twee vijanden verkeren al jaren in een schaduwoorlog, waarbij Israël sabotageacties heeft uitgevoerd bij Iraanse nucleaire installaties.
Het is niet uitgesloten dat Israël opnieuw het Iraanse atoomprogramma als doelwit heeft. “Alles ligt op tafel”, zegt een voormalige chef van een Israëlische inlichtingendienst tegen Sky News. Hij stelt dat Israël sowieso krachtig zal terugslaan, maar dat die aanval nog even op zich laat wachten.
VN-chef Guterres: Midden-Oosten balanceert op de afgrond
De situatie in het Midden-Oosten is zeer gevaarlijk en onvoorspelbaar, benadrukt VN-secretaris-generaal Guterres in de Veiligheidsraad. In zijn toespraak roept hij opnieuw op tot een tweestatenoplossing en een wapenstilstand in Gaza. Ook herhaalt hij zijn boodschap dat er veel meer noodhulp nodig is in Gaza dan nu wordt toegelaten.
“Een misrekening, een miscommunicatie of een fout kan leiden tot het ondenkbare: een regionale oorlog op grote schaal.” De regio balanceert volgens de secretaris-generaal op de rand van de afgrond. Hij verwijst daarmee naar de hoog opgelopen spanningen door de aanvallen tussen Israël en Iran.
De leider van de Verenigde Naties uit al maanden felle kritiek op Israëls handelen in Gaza. Ook heeft hij gezegd dat de terreuraanslagen van Hamas “niet in een vacuüm” zijn gebeurd. Israël heeft daar woest op gereageerd. Meerdere keren heeft de Israëlische VN-ambassadeur opgeroepen om Guterres te ontslaan, omdat die volgens hem te politiek gekleurd is.
De Israëlische regering is tegen het idee van een tweestatenoplossing, waarbij Israël en de Palestijnse gebieden effectief twee onafhankelijke landen zouden worden. Guterres noemt de tweestatenoplossing vandaag “het ultieme doel”. Zolang dat niet is bereikt, wordt de situatie volgens hem alleen maar onvoorspelbaarder en brengt dat honderden miljoenen mensen in gevaar. Vanavond is er een stemming over Palestijnse lidmaatschap in de Verenigde Naties. Naar verwacht wordt het voorstel tegengehouden door de VS.
‘V-Raad stemt vanavond over Palestijns lidmaatschap Verenigde Naties’
Wordt Palestina volledig lid van de Verenigde Naties? Een resolutie die daartoe oproept wordt vanavond rond 23.00 uur Nederlandse tijd in stemming gebracht in de VN-Veiligheidsraad. Dat melden verschillende media op basis van diplomatieke bronnen.
Palestina heeft nu de status van waarnemer, en is dus geen volledig lid van de VN. Om lid van de Verenigde Naties te worden heeft een staat de steun nodig van zeker negen van de vijftien leden van de Veiligheidsraad, zonder dat een permanent lid (VS, VK, Rusland, China en Frankrijk) zijn veto uitspreekt.
Veto verwacht
De verwachting is dat de VS een veto zal uitspreken tegen de resolutie, die door Algerije is ingediend. De afgelopen dagen heeft de Amerikaanse ambassadeur bij de VN benadrukt dat Washington geen heil ziet in het creëren van een onafhankelijke Palestijnse staat via de Verenigde Naties. De VS wil dat die ontstaat als onderdeel van rechtstreekse onderhandelingen met Israël, de zogenoemde tweestatenoplossing.
Palestina heeft sinds 2012 waarnemersstatus bij de VN. Van alle 193 lidstaten van de Verenigde Naties, hebben 140 de Palestijnse staat eenzijdig erkend.
‘Nog veel lichamen onder het puin in vluchtelingenkamp Nuseirat’
Palestijnse hulpdiensten blijven zoeken naar de doden die zijn achtergelaten na de terugtrekking van het Israëlische leger uit het vluchtelingenkamp Nuseirat in Midden-Gaza.
Volgens de door Hamas bestuurde regeringsmedia in Gaza zijn 75 mensen omgekomen en 348 gewond geraakt tijdens de dagenlange belegering van het kamp. Nog eens 100 anderen zijn vermist en 13.000 woningen zijn vernietigd. De burgerwacht in Gaza zegt zwaar materieel nodig te hebben om lichamen uit het puin van kapotgeschoten gebouwen te kunnen bergen.
“Teams van de burgerwacht zijn erin geslaagd om meerdere slachtoffers te bergen, maar er blijven nog veel lichamen onder het puin”, meldt de burgerwacht in een verklaring.
‘Gebruik van babygeluiden’
Volgens een internationale hulporganisatie zijn tijdens de belegering sommige slachtoffers door het Israëlische leger door middel van onconventionele methodes naar buiten gelokt. Drones zouden diverse geluiden hebben gemaakt, zoals dat van een huilende baby, een meisje dat om hulp smeekt, of muziek. Toen kampbewoners naar buiten gingen om een kijkje te nemen, werden ze vanuit de drones beschoten, aldus Euro-Med Human Rights Monitor. De organisatie haalt meerdere kampbewoners aan die de methode beschrijven.
World Press Photo-prijs voor beeld dat moment van rouw vastlegt
De Palestijnse fotograaf Mohammed Salem heeft de World Press Photo gewonnen met een foto van een Palestijnse vrouw die het lichaam van haar nichtje vasthoudt. Het meisje werd thuis gedood door een Israëlische raketaanval in de stad Khan Younis, op de Gazastrook.
Volgens de jury laat het beeld “onvoorstelbaar verlies” zien, maar is het gemaakt met respect en zorg. Salem zelf, die voor persbureau Reuters werkt, omschrijft de foto als een “krachtig en verdrietig moment dat het grotere gevoel samenvat van wat er gebeurde in de Gazastrook”.
Spanning in Midden-Oosten houdt aan, Israël overweegt tegenaanval op Iran
Het blijft gissen of Israël een vergeldingsactie gaat ondernemen tegen Iran voor de massale luchtaanval afgelopen zaterdag. Maar ook hoe en wanneer de Israëli’s zullen terugslaan houdt het Midden-Oosten in spanning.
Westerse bondgenoten waarschuwen Israël dat een vergelding kan leiden tot verdere escalatie en een regionale uitbreiding van het conflict met Iran. Desondanks zegt Israël wraak te zullen nemen voor de nachtelijke raket- en droneaanval die Iran op 13 april uitvoerde. De Iraanse luchtaanval was een reactie op het eerdere Israëlische bombardement dat drie Iraanse generaals doodde in Damascus.
Ondertussen bereiden Iran en bondgenoten zich op een aanval voor. De Revolutionaire Garde en Hezbollah hebben topofficieren uit Syrië teruggehaald. Iraanse officieren zouden zich schuilhouden in ondergrondse bunkers. Eerder deze week legde Iran alle kernenergie-installaties in het land tijdelijk stil om ze te beschermen tegen een mogelijke vergeldingsactie.
‘Wisselgeld voor Rafah-invasie’
Zoals het er nu uitziet verwacht Washington geen nieuwe Israëlische aanval op Iran tot na het joods Pesach, dat op 30 april eindigt. Dat zei een hooggeplaatste Amerikaanse functionaris tegen de Amerikaanse zender ABC. De zender meldt op basis van Israëlische bronnen dat Israël al twee keer een geplande vergeldingsactie kort van tevoren heeft afgeblazen. Het Israëlische oorlogskabinet zou verschillende opties overwegen, onder meer aanvallen op Iraanse bondgenoten buiten Iran en een cyberaanval.
Onbevestigde berichtgeving van de Qatarese krant Al-Araby Al-Jadeed suggereert dat Israël de Amerikaanse zorgen over een verdere escalatie als wisselgeld gebruikt om steun te winnen voor een grondoffensief in de stad Rafah in Zuid-Gaza. Volgens een anonieme Egyptische bron van de krant is Washington akkoord gegaan met een grondoffensief in Rafah zolang Israël een vergeldingsactie tegen Iran beperkt houdt.
Al maanden waarschuwen de VS en andere westerse bondgenoten Israël om geen grootscheepse aanval op Rafah te beginnen, uit vrees voor de humanitaire gevolgen.