NOS Nieuws••Aangepast
Het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) en de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) waarschuwen voor “zorgwekkende gevolgen” als statushouders geen voorrang meer krijgen bij de toewijzing van huurwoningen. De doorstroming uit asielzoekerscentra zal verder stagneren, wat onder meer tot gevolg heeft dat er langer dure noodopvang nodig is, stelt het COA. De VNG waarschuwt dat de inburgering “direct onuitvoerbaar” en de asielopvang “onhoudbaar” wordt.
De kritiek richt zich op een wetsvoorstel van minister Mona Keijzer (Volkshuisvesting). De minister wil met haar wetsvoorstel regelen dat statushouders geen voorrang meer krijgen bij het krijgen van een sociale huurwoning. Deze mensen komen op dezelfde lijst terecht als alle andere woningzoekenden. Keijzer wil zo de druk op de woningmarkt verlichten. Maar gemeenten vrezen overvolle asielzoekerscentra doordat statushouders niet goed doorstromen.
COA-bestuurder Joeri Kapteijns: “Er zijn oplossingen nodig zodat statushouders sneller de opvang verlaten. Met dit wetsvoorstel dreigt echter het tegenovergestelde.” Keijzer is het niet eens met de kritiek en vindt dat het COA zich “creatiever” moet tonen.
‘Opvang loopt volledig vast’
De VNG concludeert “dat de keten van opvang tot en met integratie door dit wetsvoorstel volledig vastloopt en dat de gevolgen hiervan worden afgeschoven op de samenleving”. De vereniging dringt er bij het kabinet “met klem” op aan af te zien van dit wetsvoorstel.
Statushouders zouden normaal gesproken binnen 14 weken een huurwoning moeten krijgen. In 70 procent van de gevallen wordt dat niet gehaald, meldt het COA. Dat betekent dat statushouders langer in een asielzoekerscentrum moeten blijven, terwijl zij volgens de Nederlandse wet geen asielzoekers meer zijn.
‘Niet goed voor bewoners, omgeving en de kosten’
Het COA verwacht dat volgend jaar de helft van de mensen die in een asielzoekerscentrum verblijven statushouder is. Als de wetswijziging wordt aangenomen, vreest het COA dat er een groot aantal opvangplekken bij moeten komen in asielzoekerscentra en dat er langer dure noodopvang moet worden geregeld. “Noodopvang is vaak niet goed voor het welzijn van bewoners en medewerkers, de omgeving en voor de kosten”, schrijft het COA.
Bestuurder Kapteijns: “We adviseren het ministerie dan ook om de consequenties van het wetsvoorstel grondig door te rekenen zodat het COA zich goed kan voorbereiden op de gevolgen voor de opvangcapaciteit en de daarbij horende kosten.”
‘Kritiek te voorbarig’
Minister Keijzer roept in een reactie het COA op tot “meer creativiteit”, bijvoorbeeld door statushouders een woning te laten delen. “We vinden het normaal dat twintigers en inmiddels soms dertigers met elkaar een woning delen”, zei ze voorafgaand aan de ministerraad. “Maar we vinden het ook vanzelfsprekend dat dat niet geldt voor mensen die hiernaartoe zijn gekomen en twee, drie jaar in het land zijn.”
Ook Asielminister Marjolein Faber (PVV) vindt de kritiek van het COA “te voorbarig”. Want hoewel de mogelijkheid om voorrang te geven wordt ingetrokken, komt er ook beleid dat ertoe moet leiden dat statushouders op een andere manier een woning vinden.
Faber zegt te werken aan meer zogeheten ‘doorstroomlocaties’ voor statushouders die het asielzoekerscentrum hebben verlaten en nog geen woning hebben kunnen vinden. Ze wil ervoor zorgen dat statushouders hier niet één, maar drie jaar mogen blijven.
Gemeenten zijn verantwoordelijk voor de toewijzing van sociale huurwoningen. Tot nu toe is het bij nog maar een deel van de woningcorporaties mogelijk om woningen te delen; daar wordt nu mee geëxperimenteerd.
