NOS Nieuws•
-
Heleen D’Haens
correspondent Italië
-
Heleen D’Haens
correspondent Italië
Met posts op sociale media wekt hij de ergernis van de Franse president Macron en de Duitse premier Scholz. De Britse premier Starmer vindt dat hij “leugens en desinformatie verspreidt”. En toch wil de Italiaanse premier Meloni voor anderhalf miljard euro gaan samenwerken met de omstreden Elon Musk.
Italië wil de komende vijf jaar gebruik maken van de diensten van Starlink, onderdeel van Musks bedrijf Space X. Na berichtgeving van persbureau Bloomberg bevestigt Meloni dat er gesprekken gaande zijn om Musks satellieten te gebruiken voor beveiligde overheidscommunicatie, militaire communicatie in het Middellandse Zeegebied en bij noodgevallen zoals terroristische aanslagen of natuurrampen.
De Italiaanse premier noemt die onderhandelingen “een normale dialoog die de overheid voert met bedrijven, in dit geval bedrijven die verbindingen leveren voor versleutelde communicatie.”
Toch is de timing opvallend. Niet alleen vanwege de omstreden positie van Musk, die zich luid en frequent uitspreekt over de Europese politiek. Maar ook omdat de Europese Commissie de komende jaren een eigen Europees satellietnetwerk wil uitrollen, om juist onafhankelijker te worden van Musk.
Warme banden
De Italiaanse onderhandelingen met Starlink lopen al sinds 2023, maar kwamen volgens Bloomberg in een stroomversnelling na het flitsbezoek van Meloni afgelopen weekend aan Trumps resort in Florida. De Italiaanse premier ontkent stellig dat ze met Trump over de Starlink-deal heeft gesproken.
Duidelijk is wel dat Meloni een warme relatie onderhoudt met Musk. De twee hebben elkaar meerdere keren ontmoet, onder meer in de marge van de algemene vergadering van de Verenigde Naties in New York afgelopen september. Meloni roemde Musk toen als een “precious genius”, een kostbaar genie. Musk noemde op zijn beurt haar “nog mooier aan de binnenkant dan aan de buitenkant.”
Europese satellieten
Dat de radicaal-rechtse Meloni nu ook zakelijk de banden met Musk aanhaalt, leidt bij de linkse oppositie in Italië tot woede. “Als Musk geld wil van de Italiaanse belastingbetaler, moet Meloni uitleggen hoe, wanneer en waar”, reageert oud-premier Renzi. Volgens oud-minister Carlo Calenda is samenwerking met Musk “simpelweg niet in lijn met de nationale veiligheid”.
Ook in Brussel zal samenwerking tussen Meloni en Musk bepaald niet met gejuich worden ontvangen. De Europese Commissie tekende afgelopen december het contract voor een Europees alternatief voor Starlink. Onder de naam IRIS2 wil Brussel over vijf jaar 290 eigen satellieten de lucht in schieten, met de bedoeling om strategisch onafhankelijker te worden.
De financiering van dat netwerk, geschat op 10,6 miljard euro, is tot 2027 gegarandeerd. Het vervolg is afhankelijk van het enthousiasme van de lidstaten.
Verminderd enthousiasme
Meloni wacht dat dus niet af. Terwijl het Europese project nog in de voorbereidingsfase zit, heeft Musks bedrijf al duizenden satellieten in de lucht. Bovendien pakt een contract met Starlink, dat in meer dan honderd landen actief is, door het schaalvoordeel veel goedkoper uit dan het ontwikkelen van een eigen systeem.
Volgens de Europese Commissie zou de deal tussen Meloni en Musk niet noodzakelijk de Italiaanse terugtrekking uit het Europese satellietproject betekenen, en doet Italië vooralsnog “gewoon mee” aan IRIS2. “Maar als een belangrijke EU-lidstaat een andere oplossing kiest, kan dat wel geïnterpreteerd worden als een teken van verminderd enthousiasme”, stelt politiek analist Beniamino Irdi in de Financial Times.
Hoe snel Meloni de gesprekken met Starlink wil afronden, is onduidelijk. De onderhandelingen zijn volgens Bloomberg vergevorderd: zowel de Italiaanse veiligheidsdiensten als het ministerie van Defensie zouden al akkoord zijn.
Als de deal doorgaat, betekent dat voor de omstreden Elon Musk een verdere versteviging van zijn strategische positie in Europa.
