NOS Nieuws•
Delen van het script van Jean-Luc Godards meesterwerk À Bout de Souffle (‘Buiten Adem’) zijn opgedoken, 65 jaar nadat de film werd uitgebracht. Het gaat om zeventig handgeschreven notities die de bekendste scènes van de film vastleggen, waaronder de openingsscène.
Het script gaat in juni onder de hamer bij veilinghuis Sotheby in Parijs. De waarde wordt geschat tussen de 400.000 en 600.000 euro.
Godard, die in 2022 overleed, was een baanbrekende Franse nouvelle-vagueregisseur die veel overliet aan improvisatie en toeval. Hij bedacht dialogen vaak de avond van tevoren of zelfs à la minute. Zelf zei hij dat “zijn beste inspiratie op het laatste moment kwam”.
Godard maakte in 1960 met À Bout de Souffle zijn stormachtige entree in de Franse filmwereld. De film gaat over de jonge kruimeldief Michel (gespeeld door Jean-Paul Belmondo) die in Parijs in de ban raakt van de Amerikaanse studente Patricia (Jean Seberg). Door zijn onconventionele stijl en verteltechnieken ging de film de geschiedenis in als de doorbraak van de nouvelle vague.
De Franse regisseur maakte veelvoudig gebruik van jump cuts, plotselinge overgangen tussen scènes, waardoor de film een hectisch en onvoorspelbaar ritme kreeg. Ook werd À Bout de Souffle op openbare plekken in Parijs geschoten, zoals de Champs-Élysées, Montparnasse en Saint-Germain, in plaats van in gestileerde studio’s, wat toen gebruikelijk was.
À Bout de Souffle lanceerde de carrières van Seberg en Belmondo. Ze groeiden na de film uit tot grote sterren van de Franse cinema.
In het gevonden manuscript staat onder meer de openingsscène beschreven, waarin Belmondo door het Franse platteland rijdt en de beroemde uitspraak doet: “Als je niet van de zee houdt, als je niet van de bergen houdt, als je niet van de stad houdt, rot dan lekker op.”
Het verhaal in de film À bout de souffle is losjes gebaseerd op een gebeurtenis die in 1952 Frankrijk in zijn greep hield. De crimineel Michel Portail stal een auto om zijn zieke moeder in Le Havre te bezoeken. Onderweg schoot hij per ongeluk een motoragent dood, die hem mogelijk wilde oppakken. Hij sloeg samen met zijn Amerikaanse vriendin op de vlucht voor de politie.
De eerste opzet van de film werd geschreven door Godards vriend François Truffaut, die ook aan de wieg stond van de nouvelle vague-beweging. Godard mocht van hem het plot verder uitwerken. In 1960 won hij met À bout de souffle de Zilveren Beer voor beste regisseur op het Filmfestival van Berlijn.
Het script werd gevonden in het landhuis van een andere sleutelfiguur van de beweging, producent van À Bout de Souffle Georges de Beauregard. Hij overleed in 1984. Zijn weduwe vond het manuscript, samen met vier originele foto’s van Godard en Seberg en brieven van de regisseur. Ook die documenten gaan in juni onder de hamer.
Volgens Anne Heilbronn, hoofd boeken en manuscripten van het veilinghuis, is dit het enige script van de film dat bestaat. “Het brengt de twee belangrijke figuren (Seberg en Belmondo) van de nouvelle-vaguebeweging samen en kan worden gezien als de geboorte van een van de grootste successen van de Franse cinema,” zegt ze.
Nieuwsuur besteedde na Godard’s dood een aflevering over zijn nalatenschap:
Dit was de geniale blik van regisseur Jean-Luc Godard
