NOS Nieuws•
De Chinese vicepremier Ding Xuexiang is op bezoek geweest in Nederland. Hij is ontvangen op het hoogste niveau: door koning Willem-Alexander, premier Schoof en de ministers van Buitenlandse Zaken en Klimaat en Groene Groei.
Een uitgebreid welkom voor een Chinese overheidsvertegenwoordiger van deze statuur. Minister Klever voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingshulp spreekt daarnaast nog met viceminister Wang Shouwen van Handel.
Ding is de hoogst geplaatste bestuurder van de Chinese communistische partij die in Nederland is sinds het bezoek in 2018 van de inmiddels overleden voormalige premier Li Keqiang. Volgens de Nederlandse woordvoerders gingen de gesprekken de afgelopen twee dagen onder meer over geopolitieke ontwikkelingen, zoals de oorlog in Oekraïne, en samenwerking op onderwerpen als klimaat, handel en gezondheid.
Ding is hier op een moment dat de relatie tussen Nederland en China onder druk staat. In december publiceerde de Nationale Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) een rapport waarin China wordt aangewezen als “systeemrivaal voor het Westen, waar een hybride dreiging van uitgaat”. De Chinezen zetten verschillende middelen in, zoals cyberaanvallen en economische druk, om landen te destabiliseren.
Assertieve houding
Vooral de Nederlandse halfgeleiderindustrie, lucht- en ruimtevaart en de maritieme industrie zijn aantrekkelijke spionagedoelwitten voor China. Ook de haven van Rotterdam, blijkt uit onderzoek, is kwetsbaar voor Chinese aanvallen.
Een Kamerdebat over de toekomst van het Nederlandse China-beleid werd in december uitgesteld tot februari. In de voorbereiding heeft minister Veldkamp van Buitenlandse Zaken erkend dat de betrekkingen steeds meer gekenmerkt worden door concurrentie, rivaliteit en risico’s voor de nationale veiligheid.
De assertieve houding van China komt voort uit de ambitie om een sterkere positie op het wereldtoneel te veroveren, op economisch, technologisch, militair en politiek gebied. De strenge exportregels voor kostbare machines voor halfgeleiders bemoeilijken dit proces.
De hoogwaardige chipmachines van de Nederlandse fabrikant ASML, wereldwijd marktleider op dit gebied, zijn essentieel voor moderne technologieën zoals kunstmatige intelligentie, 5G en geavanceerde militaire systemen. Het is aan Ding om de zorgen aan Nederlandse zijde weg te nemen en de samenwerking te verbreden.
Klimaatdiplomatie
Behalve een concurrent is China ook een belangrijke partner voor Nederland, bijvoorbeeld op het gebied van klimaat. Hoewel China in absolute zin de grootste uitstoter van broeikasgassen ter wereld is (twee keer zoveel als de nummer twee, de VS), is het ook wereldleider als het gaat om hernieuwbare energie.
Vorig jaar installeerde China ruim vier keer zo veel zonne- en windenergiecapaciteit als alle landen in de Europese Unie samen. China nadert daardoor een kantelpunt: de verwachting is dat de enorme uitstoot van het land binnen afzienbare tijd zal afnemen.
Vicepremier Ding maakt deel uit van de top van het Chinese regime: hij is een van de zeven leden van het zogenoemde staand comité van het machtige politbureau van de communistische partij, het hoogste partijorgaan van het land. In 2023 werd hij benoemd tot vicepremier, waarbij hij zich vooral lijkt te focussen op de uitvoering van het klimaat- en energiebeleid.
Eind 2024 vergezelde hij president Xi Jinping op de COP29, de klimaattop van de Verenigde Naties in Azerbeidzjan. Een paar maanden daarvoor was hij Pekings onderhandelaar op de vijfde klimaatconferentie van de EU en China in Brussel.
Vertrouweling
Zijn benoeming tot vicepremier lag in de lijn der verwachting. Van 2017 tot 2022 was hij directeur van het Algemeen Bureau van het Centraal Comité en van het Bureau van de President, een van de machtigste posities binnen de communistische partij.
Vijf jaar lang was hij niet alleen belast met het agendabeheer van de leiders van het land; ook bepaalde hij grotendeels welke informatie hen wel of niet bereikte. Het was een positie die van oudsher bekleed wordt door een vertrouweling van de machtigste man van het land, president en partijchef Xi Jinping.
Het bezoek van Ding aan Den Haag is dan ook niet alleen een belangrijk moment om hemzelf te spreken, maar ook om boodschappen door te geven aan zijn baas Xi.
