Diagnose prostaatkanker nu bijna net zo vaak als borstkanker, vorig jaar 15.000 keer

Opnieuw kregen vorig jaar meer mensen de diagnose kanker, blijkt uit cijfers van het Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL). Bij 130.000 mensen werd kanker vastgesteld, 3000 meer dan in 2023.

Dat er meer kankerpatiënten bij komen, was door de bevolkingsgroei en de vergrijzing te verwachten. Bij vrouwen komt borstkanker het vaakst voor, bij mannen prostaatkanker.

Bij prostaatkanker zet de toename flink door, ziet het IKNL. Met ruim 15.000 nieuwe diagnoses in 2024 wordt deze diagnose bijna even vaak gesteld als borstkanker bij vrouwen.

Op het moment dat prostaatkanker wordt gediagnosticeerd zijn er veel vaker uitzaaiingen dan bij borstkanker (in 2023 3000 bij prostaatkanker en 1000 bij borstkanker).

“Dit laat zien dat er nog veel te winnen valt in vroege opsporing en toegankelijke zorg”, zegt Harm van Melick, uroloog in het St. Antonius Ziekenhuis.

Leo van der Linde (67) kreeg in 2019 te horen dat hij prostaatkanker had. “Toen ik ’s avonds naar bed ging, kreeg ik steken in mijn lies. Ik kon niet slapen. Ook na twee aspirientjes niet.”

Van der Linde: “Dat was heel vreemd, want ik ging nooit naar een dokter. Die nacht ben ik naar de huisartsenpost gegaan. Daar zag men iets dat niet goed was.”

Drie weken later bleek dat hij ongeneeslijke uitzaaiingen had in zijn botten. “Mijn organen zijn gelukkig niet aangetast. Ik word nu behandeld met hormoontherapie. Dat moet dit jaar waarschijnlijk een andere behandeling worden.”

Van der Linde zal dus waarschijnlijk komen te overlijden door de ziekte. De afgelopen decennia is het aantal sterfgevallen door prostaatkanker gestegen, bij borstkanker is dit licht gedaald. In 2023 was de prostaatkankersterfte voor het eerst hoger dan de borstkankersterfte.

Omdat prostaatkanker in het begin meestal geen klachten geeft wordt het vaak pas opgemerkt als er uitzaaiingen zijn. Dit roept de vraag op of er geen bevolkingsonderzoek zou moeten komen, zoals er bij borstkanker al is.

“Er is nu wereldwijd geen bevolkingsonderzoek naar prostaatkanker, maar in Europa is de discussie erover wel begonnen”, vertelt Van Melick. “Tot een jaar of vijf geleden waren de nadelen groter dan de voordelen.

Dan moesten er vaak veel pijnlijke biopten worden genomen, met kans op infecties. Een deel van de kankers die zo werden gevonden was mild en hoefde eigenlijk niet eens behandeld te worden, dus dat zorgde vooral voor overlast.”

Inmiddels heeft de diagnostiek zich verder ontwikkeld en is met MRI-scans beter het verschil te zien tussen deze milde en meer agressieve kankers, zegt uroloog Van Melick.

“Zo hoeven we bij veel minder mannen een biopt te nemen, en dat kan veel gerichter. Met deze verbeteringen en de toename in diagnoses is het belangrijk om te verkennen of een bevolkingsonderzoek mogelijk zou zijn.”

Zo’n onderzoek zou “geweldig” zijn, vindt prostaatkankerpatiënt Van der Linde. “Het biopt afnemen was zeer pijnlijk. Ik zong het hele ziekenhuis bij elkaar.”

Momenteel heeft Van der Linde veel aan een mannenlotgenotengroep in een inloophuis voor (ex-)kankerpatiënten in Purmerend.

“Sommigen zijn uitbehandeld, anderen zijn door het oog van de naald gekropen. We delen van alles met elkaar. Ik vind veel steun bij lotgenoten.”