Morgen ligt heet hangijzer migratie en asiel weer op tafel
Dinsdag komen de vier formerende partijen weer bij elkaar. Dan staat opnieuw het onderwerp asiel en migratie op het programma, zeggen de informateurs Van Zwol en Dijkgraaf. Toen daar vorige week over gesproken werd, verliet PVV-leider Wilders boos de besprekingen. Het ging “helemaal de verkeerde kant op”, zei hij daarover. De PVV wil vooral de komst van asielzoekers naar Nederland fors terugdringen en het liefst helemaal stoppen.
Maar ook morgen is het niet de bedoeling dat er al knopen worden doorgehakt over dit hete hangijzer. “Het worden geen afrondende besprekingen”, zegt Van Zwol. Naast asiel en migratie gaat het morgen ook over het begrotingsbeleid, de economie en het vestigingsklimaat.
De informateurs bevestigen dat er in het meireces “grotendeels” doorgewerkt moet worden. In die periode gaat het Centraal Planbureau (CPB) ook een aantal “varianten” van de plannen doorrekenen die door de partijen zijn aangedragen. Dat is opmerkelijk, want de PVV en de BBB zijn geen fan van de modellen die het CPB gebruikt. Ze hebben hun verkiezingsprogramma’s er ook niet laten doorrekenen.
Informateur Dijkgraaf beklemtoont nog een keer dat er op nog geen enkel onderwerp knopen zijn doorgehakt. “We hebben steeds gezegd: we doen niet aan deelakkoorden. De knopen worden pas definitief doorgehakt in de laatste dagen voor 15 mei, als de deadline verstrijkt. Maar de puzzel wordt wel steeds duidelijker.
Wilders doet inderdaad aangifte tegen Timmermans
De PVV-leider deelt op X een brief van het advocatenkantoor Loonstein aan de hoofdofficier van justitie in Arnhem. Daarin doet hij strafrechtelijke aangifte tegen GroenLinks-PvdA-leider Timmermans wegens opruiing. Aanleiding is de toespraak van Timmermans, zaterdag op het partijcongres in Apeldoorn. Hij zei toen dat hij niets zou nalaten om te voorkomen dat Wilders premier wordt in Nederland.
Volgens Wilders heeft Timmermans daarmee opgeroepen tot geweld, of kunnen zijn uitlatingen op zijn minst worden opgevat als een oproep om strafbare feiten tegen hem te plegen.
Timmermans heeft benadrukt dat hij alleen parlementaire middelen wil inzetten om te voorkomen dat Wilders premier wordt. “Dit doet Wilders altijd als hij kritiek krijgt. Dan slaat hij om zich heen”, zei Timmermans gisteren.
Het is niet de eerste keer dat Wilders aangifte doet tegen een collega-politicus. Zo deed hij in 2017 aangifte tegen premier Rutte, omdat die Nederlanders in de kou zou laten staan en migranten en asielzoekers zou voortrekken. Die zaak werd door het Openbaar Ministerie geseponeerd.
Omtzigt: ook in meireces doorpraten, anders halen we het niet
De besprekingen zijn voor vandaag weer klaar. Na afloop beantwoordt alleen Omtzigt vragen van de pers. “We hebben prima gesproken”, zegt hij. Gezien de secondanten die mee naar binnen gingen, valt op te maken dat er ook over de zorg gesproken is. Zo schoof Fleur Agema aan, zij is zorgwoordvoerder van de PVV in de Tweede Kamer.
Omtzigt zegt dat het nog steeds de bedoeling is om de deadline, 15 mei, te halen. Maar dan moet er wel doorgepraat worden in het meireces, dat eind deze week begint en twee weken duurt. “We gaan het niet redden als we twee weken op onze handen blijven zitten”, zegt de NSC-leider.
Wilders: advocaat onderzoekt aangifte
PVV-leider Wilders heeft aan zijn advocaat gevraagd gevraagd om te kijken hoe een aangifte tegen GL-PvdA-leider Timmermans eruit zou kunnen zien. “Daar zal ik later vandaag op terugkomen”, zei hij voor aanvang van de formatiegesprekken vandaag.
Timmermans zei zaterdag op zijn partijcongres dat hij “niets zou nalaten om te voorkomen dat Wilders aan de macht komt in Nederland”. De PVV-leider ziet dat als een oproep tot geweld, maar Timmermans ontkent dat.
Wilders zei er vandaag over dat het “op zijn minst opruiing” is. “‘Niets nalaten’ vind ik echt een hele foute opmerking. We hebben eerder gezien wat er met mensen als Pim Fortuyn is gebeurd toen zij ook op de man werden gedemoniseerd.”
BBB-leider Van der Plas refereerde ook aan Fortuyn, die in 2002 werd vermoord. “Het kan voor iemand, een gek, een vrijbrief zijn.”
NSC-leider Omtzigt en VVD-leider Yesilgöz zeiden vanochtend niets tegen de verzamelde pers.
Goedemorgen, week 22 van de formatie begint
Sinds de verkiezingen van 22 november zijn inmiddels vijf maanden verstreken. Toch is het onduidelijk of er zicht is op een nieuw kabinet, want de onderhandelingen lopen stroef. Volgens ingewijden wordt het opnieuw een spannende week. PVV, VVD, NSC en BBB zullen zo langzamerhand moeten bepalen of een rechts kabinet wel of niet haalbaar is. Struikelpunten zijn nog steeds vooral migratie en de financiële speelruimte van het nieuwe kabinet.
Ondertussen klopt de nummer twee van de verkiezingen, GroenLinks-PvdA-leider Timmermans, steeds nadrukkelijker op de deur. Op het congres van zijn linkse combinatie, zaterdag in Apeldoorn, stelde hij dat de vier “ons land niet eindeloos aan het lijntje” kunnen houden. “De vraag is: wanneer gaan VVD en NSC dat ook inzien?” Timmermans vindt dat het moment nabij is dat Wilders het recht verspeelt om het voortouw te nemen.
’s Avonds kondigde Wilders op X aan dat hij aangifte wil doen tegen de GroenLinks-PvdA-voorman, omdat die in zijn toespraak zei dat hij “niets zou nalaten om te voorkomen dat Wilders aan de macht komt in Nederland”. Wilders ziet dat als een oproep tot geweld, maar Timmermans ontkent dat. “Dit doet Wilders altijd als hij kritiek krijgt. Dan slaat hij om zich heen. Mijn middelen zijn altijd parlementair en niets anders”, liet hij weten.
Vanochtend ontvangen de informateurs Van Zwol en Dijkgraaf de vier partijleiders voor een gezamenlijk gesprek. Eerder werd nog overwogen om deze week een paar dagen buiten Den Haag te onderhandelen, bijvoorbeeld op landgoed De Zwaluwenberg in Hilversum, maar volgens ingewijden is dat plan verlaten.