NOS-weerman Peter Kuipers Munneke: ‘Ergste moet nog komen’
NOS-weerman en klimaatwetenschapper Peter Kuipers Munneke verwacht dat landen in Centraal-Europa de komende dagen nog veel overlast te verduren krijgen. “De meeste regenval is nu wel geweest, tachtig procent hebben we achter de rug. Maar het duurt een tijd voordat de regen leidt tot hoogwater in de rivieren.”
“Nu zien we de overlast vooral rond kleine en middelgrote rivieren, vanaf morgen worden de hoogste waterstanden in de grote rivieren verwacht. Op veel plaatsen moet het ergste dus nog komen.”
De hevige regenval wordt veroorzaakt door een lagedrukgebied dat warme, vochtige lucht uit het Middellandse Zeegebied aanvoert, zegt Kuipers Munneke. “Dat gebied hangt daar al lang, en zuigt als een waterpomp water uit de zee op dat onder meer in Midden-Europa wordt uitgestort.”
Klimaatverandering speelt een rol bij de hoeveelheid regen die valt, legt de weerman uit. “Het is lastig om individuele overstromingen direct te linken aan klimaatverandering, maar in algemene zin zie je dat elke graad opwarming zorgt voor zeven procent meer regen. Boven land in West-Europa is het twee graden warmer dan honderd jaar geleden. Elk neerslag-event bevat daardoor vijftien procent meer water.”
De gemiddelde hoeveelheid overlast groeit nog sneller, zegt Kuipers Munneke. “Stel: een stuwdam kreeg eerder elk jaar een paar keer negentig procent te verduren van het water dat-ie aankan. Toen was er nooit overlast. Als de dam nu 105 procent moet tegenhouden, kan die breken. Dan is er ineens heel veel overlast. Die grenzen worden steeds vaker overschreden.”
Evacuatieoproep in Zuidwest-Polen: ‘Verspil geen tijd aan twijfelen’
In het zuidwesten van Polen worden inwoners van een aantal plaatsen opgeroepen om onmiddellijk te vertrekken vanwege een dreigende damdoorbraak. Het gaat om twee dorpjes en delen van de stad Prudnik, waar ruim 20.000 mensen wonen.
“Deze oproep is heel serieus, verspil geen tijd aan twijfelen, jullie moeten vertrekken”, zegt een lokale functionaris in een video op Facebook. “Als de dam het begeeft, zullen jullie huizen worden verwoest en zijn jullie in levensgevaar.” De autoriteiten zeggen dat de dam in gevaar is doordat een dijk in een nabijgelegen dorp is doorgebroken.
Polen: noodtoestand door een natuurramp
De Poolse regering wil als gevolg van de overstromingen de “noodtoestand als gevolg van een natuurramp” uitroepen, heeft premier Tusk gezegd. Daarmee krijgt de overheid meer bevoegdheden om de gevolgen van de overstromingen aan te pakken.
Ook heeft Polen aan de EU om praktische hulp gevraagd. In 2019 werd voor dergelijke operaties RescEU opgezet, waarmee onder meer medische spullen en helikopters naar rampgebieden kunnen worden gestuurd.
Tusk heeft ook financiële hulp beloofd aan mensen die door het natuurgeweld zijn getroffen.
Ruim 100 huizen ontruimd na dambreuk Oostenrijk
Bij Hadersdorf, in de deelstaat Neder-Oostenrijk, heeft een dam in de rivier de Kamp het begeven, meldt de Oostenrijkse publieke omroep ÖRF. Het leger probeert met vier helikopters de dam te herstellen met grote zakken met zand. Meer dan honderd huizen in de omgeving zijn ontruimd.
Bij de dam bij Ottenstein, verderop in de deelstaat, wordt water uit een stuwmeer gecontroleerd afgevoerd in de rivier de Kamp. In het gebied erachter werd een vloedgolf verwacht, maar daar is nu nog geen sprake van. Wel kan de situatie nog verder verslechteren als het water verder stijgt.
De deelstaat Neder-Oostenrijk is uitgeroepen tot rampgebied. De rivier de Kamp mondt uit in de Donau.
Tsjechische stad Krnov bijna volledig onder water
De Tsjechische stad Krnov staat voor 70 tot 80 procent onder water, citeert het Tsjechische persbureau CTK plaatsvervangend burgemeester Binar. De stad telt ruim 20.000 inwoners.
Het water nadert volgens hem de evacuatiecentra, waardoor ook die moeten evacueren. “Het water is bijna overal. We kunnen nergens evacuatiecentra opzetten.” Hij zegt dat de gemeente daarom de hulp in heeft geroepen van regio.
Binar zegt dat de overstromingen heviger zijn dan in 1997. Toen stond ook bijna de hele stad onder water. Daarbij viel een dode en ontstond er veel materiële schade.
Dodental Roemenië stijgt naar vijf, twee vermisten
In Roemenië is het dodental als gevolg van de overstromingen opgelopen tot vijf. Gisteren meldden de Roemeense autoriteiten dat er in dorpen in de buurt van de grens met Moldavië vier slachtoffers waren aangetroffen. Er werd toen ook al een ander lichaam gevonden, van iemand die al voor het noodweer was gestorven.
Premier Ciolacu bezocht de getroffen provincie Galati in het oosten van het land. Hij maakte daar bekend dat er nog twee mensen vermist zijn.
In Polen en Oostenrijk is één dode gemeld.
In Roemenië liepen gisteren verschillende dorpen onder water:
Dorpen in Roemenië, Tsjechië en Polen onder water na noodweer
Overstromingen in zuiden van Polen
In het zuiden van Polen staat een aantal plaatsen onder water. Bij het plaatsje Stronie Slaskie ontstond een vloedgolf toen een nabijgelegen dam bezweek onder het water. Afgelopen nacht overstroomde daar in de omgeving een andere dam.
Het ministerie van Defensie van Polen meldt dat veel inwoners van Stronie Slaskie van het dak van hun huis moeten worden gehaald. Daarvoor wordt een legerhelikopter ingezet.
Dit zijn overstromingen in de nabijgelegen plaats Ladek-Zdroj, op de grens tussen Polen en Tsjechië:
In het stadje Głuchołazy is een tijdelijke brug weggespoeld en is het centrum overstroomd. De burgemeester heeft inwoners opgeroepen naar hoger gelegen gebieden te gaan.
