NOS Nieuws••Aangepast
Het is de hoogste tijd dat het Europese economiebeleid drastisch op de schop gaat. Het voortbestaan van de Europese Unie staat op het spel, er is sprake van een “existentiële uitdaging”. Aan grote woorden geen gebrek in een rapport over de toekomst van het Europese concurrentievermogen dat oud-topman van de Europese Centrale Bank Mario Draghi vanochtend presenteerde. Volgens hem zijn elk jaar honderden miljarden euro extra nodig.
Draghi werd vorig jaar om advies gevraagd door Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie. De Europese economie blijft achter in vergelijking met de Amerikaanse en de Chinese. De groei van het besteedbare inkomen is in de Verenigde Staten al sinds begin deze eeuw bijna twee keer zo hoog als in Europa, schrijft Draghi.
Dat de Europese industrie het moeilijk heeft, bleek vorige week nogmaals. Toen werd bekend dat Volkswagen overweegt om zijn fabrieken in Duitsland te sluiten vanwege de toenemende druk van Chinese concurrenten.
Op een persconferentie vanochtend bij de ontvangst van Draghi’s rapport zei Von der Leyen daarom dat het verbeteren van de economische positie “bovenaan de agenda” staat. Het rapport wordt een leidraad voor de nieuwe Europese Commissie.
Investeren in innovatie
Volgens Draghi gaat het slecht met alle drie de factoren die de economische groei van Europa mogelijk hebben gemaakt: de bloei van de internationale handel, goedkope energie uit Rusland en de eerder vanzelfsprekende Amerikaanse verdediging van Europa. Al deze factoren zijn opeens allemaal onzeker of zijn zelfs helemaal verdwenen. En op al deze gebieden zijn volgens Draghi grote veranderingen binnen de EU nodig.
Meer investeren in kennis en innovatie is volgens Draghi cruciaal om als EU de strijd te kunnen aangaan met economische grootmachten China en de VS. Op dit moment “boksen we als EU onder ons gewicht”, schrijft de Italiaan. Het is volgens hem noodzakelijk om te strenge regelgeving en andere barrières weg te werken waar innovatieve ondernemers in Europa nu nog tegenaan lopen.
Dure energie
Een andere uitdaging wordt energiebeleid. Sinds de invasie van Oekraïne is Rusland als leverancier van goedkope energie aan Europa weggevallen. Daardoor is de gasprijs voor de Europese industrie meer dan drie keer zo hoog als die in de Verenigde Staten. De EU moet, zegt Draghi, haast maken met schone energieplannen.
In zijn rapport staan dan ook ruim 170 concrete voorstellen om de “radicale verandering” te bewerkstelligen die volgens hem nodig is.
De EU moet volgens het rapport verder meer op eigen benen staan op het gebied van veiligheid. Er moet meer geïnvesteerd én samengewerkt worden op het gebied van defensie. Ook moet de EU actie ondernemen om de aanvoer van belangrijke grondstoffen veilig te stellen. De EU kan hiervoor partnerschappen aangaan met landen die veel van deze grondstoffen hebben, maar moet ook meer zelf doen. Draghi denkt bijvoorbeeld aan het openen van nieuwe lithiummijnen.
Ook moeten verschillende manieren waarop de EU werkt op de schop. Zo staat in het rapport dat de EU meer moet coördineren op het gebied van concurrentievermogen. Ook moet de Europese Raad van lidstaten sneller tot besluiten komen, door vaker af te stappen van het vetorecht.
Ga hervormen
Minister Heinen van Financiën spreekt van een uitgebreid rapport. “Ik moet de details nog bestuderen, maar de analyse is helder: Europa moet groeien en daar ben ik het zeer mee eens”, zegt hij. “Een economie gaat groeien als je hervormt en dat is iets wat in de afgelopen jaren te weinig is gebeurd. Daar spreek je landen op aan. Ga hervormen. Meer geld is niet altijd de oplossing.”
