NOS Nieuws••Aangepast
In het Amerikaanse Congres groeit de wens om een rapport in te zien over de politicus die Trump als zijn minister van Justitie wil benoemen. Matt Gaetz was onderwerp van een onderzoek naar ontucht en drugsgebruik, maar legde zijn ambt neer voordat het rapport daarover kon verschijnen.
Trump verraste woensdag met de aankondiging dat hij de Afgevaardigde uit Florida op deze toppositie in zijn kabinet wil. Niet alleen heeft Gaetz nauwelijks ervaring in het Amerikaanse rechtssysteem, hij werd ook beschuldigd van seksueel wangedrag met onder meer een meisje van 17.
Justitie begon tijdens Trumps eerste termijn een onderzoek naar aantijgingen dat Gaetz met een vriend vrouwen had betaald voor seks met henzelf en anderen. De vriend bekende schuld en werd veroordeeld tot 11 jaar cel. Na drie jaar onderzoek zag het OM uiteindelijk af van vervolging van Gaetz.
Democratische en Republikeinse collega’s in de integriteitscommissie van het Huis van Afgevaardigden gingen echter door met een onderzoek naar onbetamelijk gedrag. Gaetz heeft de beschuldigingen altijd ontkend en spreekt van een lastercampagne. Hij weigerde mee te werken aan het Congresonderzoek, dat hij “bemoeizuchtig” noemde.
Verdachte timing
Aan dat integriteitsonderzoek kwam een abrupt einde toen Gaetz meteen ontslag nam als Congreslid nadat hij door Trump was voorgedragen als minister. Het Huis heeft namelijk geen jurisdictie meer over voormalige leden. Het vertrek van Gaetz werd opvallend genoemd in Washington: meestal vertrekken politici pas als ze zeker zijn van hun kabinetspositie.
Hoewel Huisvoorzitter Johnson zegt dat Gaetz zo het proces over zijn opvolging wil versnellen, speculeren Amerikaanse media dat het overhaaste afscheid te maken had met de agenda van de onderzoekscommissie: naar verluidt zou die vandaag bijeenkomen over de beslissing of het rapport openbaar gemaakt wordt. Zelfs partijgenoten denken dat Gaetz daarom zo snel vertrok.
“Het is heel verdacht dat hij zo plotseling vertrekt, terwijl andere genomineerden dat niet hebben gedaan”, zegt het Republikeinse Congreslid Greg Murphy. Hij vulde aan dat zijn meeste partijgenoten denken dat Gaetz zo openbaring van het rapport wil voorkomen.
Lakmoesproef
“Deze timing roept grote vragen op”, zegt ook Dick Durbin, de hoogste Democraat in de Senaatscommissie die de benoeming van Gaetz behandelt. “We mogen deze belangrijke informatie van een onpartijdig onderzoek niet verbergen voor het Amerikaanse volk.”
Hij krijgt bijval van de hoogste Republikein in zijn commissie, die “absoluut” het rapport wil inzien, ook als dat niet openbaar wordt gemaakt. “Ik wil geen enkele beperking als het gaat om wat de Senaat mag meenemen”, zegt John Cornyn.
De voordracht van Gaetz moet worden goedgekeurd door de Senaat. De Republikeinen hebben daar een meerderheid van 53 tegen 47 zetels, maar verschillende Republikeinse Senatoren hebben al hun twijfels geuit over Gaetz. De benoeming lijkt daarmee een vroege lakmoesproef te worden over de trouw van de Republikeinse Senatoren aan hun eigen president.
Dat de voordracht van een kabinetslid wordt weggestemd is een zeldzaamheid. Kandidaten kiezen er vaker voor het niet op een stemming aan te laten komen als ze veel tegenstand ervaren. Zo trok Trumps nominatie voor Veteranenzaken, zijn eigen lijfarts, zich in zijn vorige termijn terug.
‘Pervers’
“De kiezers hebben voor president Trumps beleid gestemd, dus moet hij de kans krijgen het team samen te stellen dat hij daarvoor nodig heeft”, redeneert inkomend Senator Moreno. Fractieleider Thune zegt op dit moment over geen enkele kandidaat al een oordeel te willen vellen.
De advocaat van de inmiddels meerderjarige vrouw die Gaetz van misbruik beschuldigt, wil ook dat het rapport over de kandidaat-minister wordt vrijgegeven. “Zijn voordracht is een perverse ontwikkeling in een oprecht duistere serie gebeurtenissen.”
De minister van Justitie speelt een sleutelrol in de regering-Trump, in het verdedigen van controversiële voornemens als massadeportaties, het terugdringen van regulering of gratieverzoeken voor Capitoolbestormers. Daar komt nog eens bij dat er nog altijd verschillende juridische processen tegen Trump lopen en hij al een keer veroordeeld is wegens fraude, als eerste oud-president ooit.
