NOS Nieuws•
Een van de oudste rotstekeningen ooit blijkt na toepassing van een nieuwe onderzoeksmethode nog ouder te zijn. De bewuste tekening van vermoedelijk een celebeswrattenzwijn werd in 2017 ontdekt in een grot op het Indonesische eiland Sulawesi. Na onderzoek werd het werk geschat op zo’n 44.000 jaar oud, waarmee het toen al een van de oudste rotstekeningen ooit was.
Maar na het toepassen van een nieuwe dateringsmethode blijkt de tekening volgens Australische onderzoekers minimaal 51.000 jaar geleden te zijn gemaakt.
In eerste instantie werd de tekening van het zwijn – gemaakt met donkerrood pigment en bijna een meter breed – gedateerd via een methode waarbij de chemische samenstelling van afzettingen op de tekening werd geanalyseerd om de leeftijd te bepalen. Daarvoor moesten flinke monsters worden genomen van de afzetting; een soort kristal dat zich in de loop der millennia heeft gevormd op de tekening.
Voor het nieuwe onderzoek, vandaag gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Nature, werd een speciale laser gebruikt om diezelfde afzetting te analyseren. Via de laser kon er preciezer een monster worden genomen van het laagje afzetting dat het dichtst bij de tekening zat. Daardoor is volgens de wetenschappers de leeftijd aanzienlijk nauwkeuriger te bepalen.
‘Oudste voorbeeld van verhalende kunst’
Een van de onderzoeksleiders, archeoloog Maxime Aubert van de Australische Griffith-universiteit, zegt tegen persbureau Reuters dat de methode baanbrekend is voor het dateren van rotstekeningen. Hij kan volgens hem wereldwijd worden toegepast. In Europa wordt de oudste grotkunst, in een grot in Noord-Frankrijk, nu nog geschat op zo’n 40.000 jaar oud.
De wetenschappers stellen in hun onderzoek daarnaast dat de tekening in de grot in Sulawesi nu het oudste voorbeeld is van verhalende kunst; op het werk zijn naast een varken ook mensachtige figuren te zien. Een andere onderzoeker, Adam Brumm, zegt dat deze figuren “bewust” op een bepaalde manier zijn neergezet, waarmee “onmiskenbaar een gevoel van actie” wordt overgebracht. Brumm: “Er gebeurt iets tussen deze figuren, het is een verhaal. Maar het is duidelijk dat we niet weten wat voor verhaal dit was.”
Aubert voegt eraan toe dat de mens zichzelf ziet als een verhalenvertellende soort. “En dit is het oudste bewijs van het vertellen van die verhalen.”
