NOS Nieuws••Aangepast
De leiders van de dertig landen die vandaag in Parijs bijeenwaren als de ‘coalition of the willing‘ wilden de boodschap uitdragen dat Europa verenigd en sterk is. Er werd meer financiële steun toegezegd, maar over een toekomstige vredesmacht bleef veel onduidelijk.
“Europa mobiliseert op een schaal die we in tientallen jaren niet hebben gezien”, zei de Britse premier Starmer, om er meteen aan toe te voegen dat Amerikaanse steun nodig blijft voor een bestand tussen Rusland en Oekraïne.
President Zelensky toonde zich tevreden met de Europese steun. Volgens hem zijn er belangrijkste financiële toezeggingen gedaan die de Oekraïense wapenproductie versterken.
‘Steun echt fors opkrikken’
Inderdaad lijken landen weer met geld over de brug te zijn gekomen. Volgens premier Schoof hebben meerdere landen gezegd dat ze de steun “echt fors gaan opkrikken”. Dat geldt ook voor Nederland. Van de 3,5 miljard euro die Schoof op de vorige top voor volgend jaar beloofde aan Oekraïne, wordt 2 miljard al dit jaar uitgekeerd.
En dat is hard nodig, zei Schoof, want Oekraïne moet volop wapens kopen om zich te verdedigen tegen Rusland. “Er is nu grote behoefte aan bijvoorbeeld drones, aan luchtverdedigingscapaciteit, aan munitie.”
Geruststellingsmacht
Lastiger is de steun voor de Europese troepenmacht voor Oekraïne die Starmer en de Franse president Macron willen optuigen. Deze “geruststellingsmacht” of “garantiemacht” moet Oekraïne helpen verdedigen nadat er een bestand tussen Oekraïne en Rusland is gesloten.
Militaire planners werken eraan, maar behalve Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk zegt geen land expliciet dat het zal meedoen. Volgens Starmer en Macron hoeft ook niet iedereen betrokken te zijn, maar zijn er verschillende landen die wel mee gaan doen. Welke landen dat zijn werd echter niet duidelijk: geen enkel land sprak expliciet uit troepen te willen sturen.
Welke landen willen troepen sturen?
Het dichtst daarbij kwam de Poolse president Tusk, die zei dat zijn land alle acties om Europa te verdedigen effectief zal steunen. Italië en Griekenland sloten daarentegen uit dat ze troepen zullen leveren, en Duitsland hield zich op de vlakte.
Demissionair bondskanselier Scholz zei dat überhaupt nog niet duidelijk is of en in welke vorm vredestroepen gestuurd worden. “We concentreren ons op wat nu nodig is, en het is vooral belangrijk om de Oekraïense gevechtskracht te versterken.”
Het lijkt er niet op dat zijn beoogde opvolger Merz er anders over denkt. Hij wil ver gaan met financiële steun, maar heeft geen enkele indicatie gegeven dat hij ook troepen wil leveren. Dat is gezien het Duitse verleden ook wel te begrijpen, zei een woordvoerder van president Macron.
‘Op een andere planeet’
Sommige landen willen pas troepen toezeggen als de VS dat ook doet, of in elk geval als achtervang wil fungeren. En daar lijkt het nog helemaal niet op, integendeel. De Amerikaanse speciale gezant Steve Witkoff noemde deze week het sturen van troepen naar Oekraïne zelfs “absurd” en zei dat Europese leiders denken “dat ze allemaal Churchill moeten zijn”.
Die uitspraak schoot Zelensky in het verkeerde keelgat. Hij zei vandaag tegen journalisten dat Witkoff en andere Amerikanen “op een andere planeet leven”.
Macron zei dat Europa desnoods zonder Amerikaanse steun een troepenmacht moet sturen, maar Starmer leek het daar niet mee eens.
Alomvattend bestand
In elk geval gaan deskundigen in Oekraïne bespreken waar troepen zouden moeten komen en hoeveel het er moeten zijn. Er wordt gesproken over 10.000 tot 30.000 militairen die vooral in de grote steden zouden worden gelegerd. Oekraïne zelf zou zijn troepen langs het front legeren. “De basis is in elk geval een sterk Oekraïens leger”, zei Schoof daarover.
Voorwaarde is dat er een alomvattend bestand komt, en ook daar ziet het nog niet naar uit. Er zijn afspraken over een bestand op de Zwarte Zee en een afspraak om geen energie-infrastructuur aan te vallen, maar daarover is veel onduidelijk. Vandaag nog waren er Russische aanvallen op Cherson, waardoor deze stad zonder stroom kwam te zitten.
Zelensky zei dat de VS hem laat weten dat het gedeeltelijke bestand werkt, maar dat dit dus niet waar is. Hij wil dat de VS Rusland straft voor de schendingen. Ook zei hij dat president Poetin helemaal geen vrede wil, alleen oorlog.
Al met al was Zelensky “niet teleurgesteld” na de top in Parijs, omdat hij andermaal is verzekerd van Europese steun en landen ook weer concrete financiële beloften hebben gedaan.
