NOS Nieuws••Aangepast
Oekraïne en zijn bondgenoten zijn klaar voor een onvoorwaardelijk staakt-het-vuren in de oorlog in Oekraïne van minimaal dertig dagen. Dat bestand moet maandag al ingaan en zou de steun hebben van de Amerikaanse president Trump. Als Rusland niet akkoord gaat dreigen er nieuwe sancties voor het land., zeggen de Europese leiders.
De Britse premier Starmer, de Franse president Macron, de Duitse bondskanselier Merz en de Poolse premier Tusk spraken vandaag in Kyiv met president Zelensky. Tijdens deze bijeenkomst hadden ze telefonisch contact met Trump.
“Wij dagen samen met de VS Poetin uit”, zei Starmer na afloop. “Als hij werkelijk vrede wil, heeft hij nu de kans om dat te laten zien. Geen als of maar of uitstel meer.”
President Macron zei opnieuw dat een buitenlandse troepenmacht op naleving van het bestand moet toezien. Volgens hem neemt de VS het voortouw bij het toezicht daarop. Welke landen militairen voor zo’n troepenmacht zouden moeten leveren, zei hij niet.
Afhoudend
“De bal ligt nu bij Rusland”, aldus EU-Commissievoorzitter Von der Leyen. “We staan klaar om zware druk op Rusland uit te oefenen en verdere, strenge sancties op te leggen in geval van schending van een staakt-het-vuren.” Gedacht wordt aan maatregelen die de Russische energie- en bankensector treffen.
De eerste reactie uit Rusland is afhoudend. “Er komen uit Europa tegengestelde verklaringen, die eerder confronterend zijn dan dat ze onze relatie nieuw leven in blazen”, zei Kremlin-woordvoerder Peskov.
Eerder vandaag zei hij dat eerst de Westerse wapenleveranties aan Oekraïne moeten stoppen, voordat een bestand kan ingaan. “Anders is het bestand in het voordeel van Oekraïne”, zei hij.
Wending
De vier Europese leiders kondigden voorafgaand aan hun bezoek al aan dat ze opnieuw tot een onvoorwaardelijke wapenstilstand van dertig dagen zouden oproepen.
Het leek er een tijd op dat Oekraïne de Amerikaanse steun kon vergeten, omdat president Trump allerlei concessies aan Rusland deed zonder daar iets voor terug te eisen. Ook was er de confrontatie in het Witte Huis waarbij president Zelensky ondankbaarheid werd verweten.
Maar onlangs sloten de twee landen alsnog een akkoord over de exploitatie van grondstoffen in Oekraïne. Bovendien laat de VS zich sinds kort iets kritischer uit over de Russische opstelling inzake Oekraïne, al worden daar tot nu toe geen consequenties aan verbonden.
President Trump en president Zelensky ontmoetten elkaar onlangs in Vaticaanstad bij de begrafenis van paus Franciscus. Sindsdien lijkt de verstandhouding tussen de twee leiders verbeterd.
Het Kremlin stelt als voorwaarden voor vrede dat Oekraïne afziet van het NAVO-lidmaatschap, dat het wordt gedemilitariseerd en dat de regering van president Zelensky verdwijnt. Oekraïne wijst dit af en weet zich daarin gesteund door zijn Europese bondgenoten.
De Amerikaanse vicepresident JD Vance had de afgelopen dagen kritiek op de eisen die Moskou. “Op dit moment hebben de Russen een aantal eisen, een aantal concessies om het conflict te beëindigen. Wij vinden dat ze te veel vragen”, zei hij eerder deze week.
President Trump zei gisteren tegen verslaggevers dat hij een boodschap had voor de twee landen: “Maak een einde aan deze oorlog. Maak een einde aan deze stomme oorlog. Dat is mijn boodschap aan beiden.”
Bezoek Onafhankelijkheidsplein
De vier Europese leiders bezochten vanochtend het Onafhankelijkheidsplein in Kyiv, samen met Zelensky en zijn vrouw. Daar zijn duizenden vlaggen geplant op het centrale plein ter nagedachtenis aan de slachtoffers van de oorlog met Rusland. De leiders betuigden hun respect en hielden een moment stilte, voordat ze met Zelensky in gesprek gingen.
