NOS Nieuws•
Bij de tweejaarlijkse top van de landen van het Gemenebest heeft de Britse koning Charles stilgestaan bij het koloniale slavernijverleden, maar geen officiële excuses aangeboden. De 56 landen, vooral voormalige Britse koloniën, zijn deze week bij elkaar op het eiland Samoa.
Dat excuses uitbleven, is geen verrassing. De Britse regering had al laten weten dat financiële compensatie en officiële excuses niet op de agenda zouden staan. Premier Starmer wilde naar eigen zeggen deze week “vooruitkijken, in plaats van achteruit”.
Een deel van de Gemenebest-landen, verzameld in de Caribbean Community Reparations Committee (CRC), had op meer gehoopt. De groep zet zich al jaren in voor herstelbetalingen en excuses. Voorafgaand aan de top zei de CRC dat de Britse staat zich op Samoa officieel zou moeten verontschuldigen en zich zou moeten uitspreken over (financiële) gerechtigdheid voor de voormalige koloniën.
De betrokken Caribische en Afrikaanse landen benadrukten dat de gevolgen van het Britse kolonialisme nog generaties doorwerken. De herstel-commissie CRC legde de Britse regering daarover eerder een tienpuntenplan voor.
De Britse koning zei op Samoa dat er lessen moeten worden getrokken uit het koloniale verleden. “Niemand van ons kan het verleden veranderen, wel kunnen we ervan leren en creatieve manieren vinden om de voortschrijdende ongelijkheden recht te zetten”, zei Charles.
Bij de bijeenkomst zal er ook een nieuwe secretaris-generaal worden gekozen van het Gemenebest. Daarnaast is klimaatverandering in het zuiden een van de centrale thema’s bij de top.
Premier Starmer zei daar eerder over dat “de echte uitdagingen, zoals klimaatverandering, in het hier en nu” zijn volledige aandacht in het Gemenebest verdienen. “Daar gaat mijn focus naartoe, in plaats van naar eindeloze discussies over reparaties van het verleden”, aldus de premier.
Later zette de Britse premier toch de deur open voor andere vormen van herstel, die niet financieel zijn. Dat deed hij na druk van onder ander premier Davis van de Bahama’s. “Het gaat niet alleen om excuses. Het gaat niet om geld”, zei Davis. “Het gaat om waardering, omarming en begrip voor wat onze voorouders hebben meegemaakt.” Volgens Davis heeft het kolonialisme een vlek achtergelaten bij alle slachtoffers, “zowel cultureel, mentaal als fysiek”.
