In samenwerking met
Omroep Zeeland
NOS Nieuws•
Een proef in een gevangenis in Middelburg heeft een positief resultaat opgeleverd. In de Kleinschalige Voorziening Middelburg (KVM) konden gedetineerden bijvoorbeeld naar hun werk of studie, naar de tandarts, of naar een gesprek op de school van hun kind. Uit de pilot blijkt dat met deze detentievorm de kans op herhaling van strafbaar gedrag afneemt.
De proef is vier jaar lang gehouden op het terrein bij gevangenis Torentijd, in een gebouw zonder tralies of hekken. Mensen die een korte straf uitzitten of hun straf bijna hadden uitgezeten, konden daar terechtkomen. Overdag hadden ze een nuttige dagbesteding zoals een baan, ’s avonds zaten ze vast.
De pilot was opgezet vanuit het idee dat mensen met deze manier van straffen hun leven na detentie makkelijker kunnen oppakken. Gevangenen die in een normale gevangenis zitten, raken naast hun vrijheid vaak ook hun werk, gezin en inkomen kwijt.
‘Gewoon naar je werk’
Marco werkt bij de KVM en zag met eigen ogen de voordelen van de proef. “Mensen leven en slapen hier, maar gaan overdag gewoon naar hun werk. Doordat ze hun eigen salaris verdienen, kunnen ze het thuisfront blijven ondersteunen en hun woning behouden”, zegt hij tegen Omroep Zeeland. “Op die manier dring je het risico op herhaling van het misdrijf terug en bovendien kost het de maatschappij een stuk minder geld.”
Wie het idee krijgt dat een verblijf in de KVM geen echte straf is, heeft het mis, volgens Marco. “Vanaf 21.30 uur zit je op je kamer, tot 07.00 uur in de ochtend. Daarnaast weten we 24 uur per dag waar je bent en wat je doet. Je mag weliswaar naar de winkel om boodschappen te doen of naar de sportschool, maar alles is volgens afspraak.”
Professionals en gedetineerden positief
De proef liep tot en met mei 2024. Staatssecretaris Coenradie van Justitie en Veiligheid schrijft in een brief aan de Tweede Kamer dat de resultaten positief zijn. Zowel de professionals als de gedetineerden zijn over de proef te spreken. “De evaluatie onderstreept dat de KVM bijdraagt aan de re-integratie in de samenleving”, schrijft Coenradie.
Volgens de staatssecretaris kan de KVM ook het landelijk cellentekort verlichten en is er bij deze vorm van detentie minder personeel nodig. Ze wil daarom het concept van de KVM juridisch vastleggen. Daarvoor is een wetswijziging nodig.
Hele straf in deze setting
Omdat de proef is afgelopen, zijn er geen gedetineerden meer die bij de KVM hun straf uitzitten. Ondanks de positieve resultaten van de pilot, kan de KVM nog niet worden voortgezet. Het grootste obstakel is dat een juridische basis voor deze vorm van detentie ontbreekt, zegt directeur Madelon van den Berg van de Penitentiaire Inrichting (PI) Middelburg.
“Tijdens de proef was dat juridisch geregeld, maar om dit voort te zetten, moet er iets in de wet veranderd worden. Volgens de huidige regels kan iemand niet zijn hele straf in een open setting doorbrengen.”
Van den Berg hoopt dat het kabinet inzet op een wetswijziging zodat deze alternatieve gevangenis kan blijven bestaan. “De politiek is nu aan zet. Als ze slim zijn, gaan ze hier serieus naar kijken. Deze vorm van detentie is 60 tot 70 procent goedkoper dan detentie achter de muur.”
