NOS Nieuws•
-
Marleen de Rooy
Politiek verslaggever
-
Guus Dietvorst
redacteur Politiek
-
Marleen de Rooy
Politiek verslaggever
-
Guus Dietvorst
redacteur Politiek
Weer is er een verband vastgesteld tussen longontstekingen en geitenhouderijen. Wie binnen 2 kilometer van geitenboerderij woont heeft meer kans op de longaandoening en hoe dichterbij je woont, hoe groter de kans, concludeert het RIVM. Naar schatting overlijden hierdoor jaarlijks tientallen mensen. Het kabinet is het niet eens over eventuele extra maatregelen, maar heeft advies gevraagd aan de Gezondheidsraad.
De onderzoekers hebben berekend dat onder de ongeveer 1,5 miljoen mensen die binnen een straal van 2 km van geitenhouderijen wonen naar schatting 1200 tot 6600 extra longontstekingen per jaar voorkomen. Geschat wordt dat dit resulteert in ongeveer 100 tot 600 ziekenhuisopnamen en 20 tot 100 extra sterfgevallen per jaar.
Discussie tussen ministers
Ingewijden in de top van het kabinet vertellen dat de discussie over het onderzoek hoog is opgelopen tussen minister Agema van Volksgezondheid en Wiersma van Landbouw. Agema zou wel degelijk maatregelen willen treffen om omwonenden te beschermen, maar Wiersma wil daar niet aan juist om de geitenhouders te ontzien.
De hoop bij anderen in het kabinet is dat de Tweede Kamer minister Wiersma aanzet om toch maatregelen te nemen. Komende donderdag staat er een debat met Agema en Wiersma op de planning over zoönosen en dierziekten.
Het kabinet vraagt naar aanleiding van het RIVM-onderzoek aan de Gezondsheidsraad onder meer of uitgesloten kan worden of er andere oorzaken voor de longontstekingen te bedenken zijn. Ook wordt gevraagd of het verband nu “wetenschappelijk aanvaard” te noemen is. Pas na advies van de raad, dat “eind dit jaar” wordt verwacht, wil het kabinet zich “beraden op verdere stappen”.
Eerdere onderzoeken
Dat er een verband is tussen longontstekingen en geitenhouderijen is al vaker vastgesteld. In 2021 concludeerde het RIVM bijvoorbeeld dat mensen die in landelijke gebieden wonen met veel veehouderijen een grotere kans (26-60 procent) hebben op een longontsteking dan mensen die in landelijke gebieden wonen met minder of geen veehouderijen in de buurt. Geitenhouderijen bleken daarbij een belangrijke boosdoener.
De GGD adviseerde destijds al om terughoudend te zijn met uitbreiding of vestiging van geitenhouderijen in de buurt van gevoelige bestemmingen, zoals woningen, kinderopvang en scholen. Het risico op longontstekingen is groter naarmate de afstand tot een geitenboerderij kleiner is, schreef de GGD.
In 2014 toonde RIVM-onderzoek ook al aan dat er dertig tot vijftig procent meer kans is op longontsteking in een straal van twee kilometer rondom een geitenhouderij. De afgelopen jaren hebben verschillende provincies al een stop op nieuwe geitenbedrijven of uitbreidingen ingesteld.
Toch kiest het kabinet er nu dus voor om voorlopig niets te doen.