GroenLinks en PvdA doen in meeste gemeenten samen mee aan raadsverkiezingen

• Wilco Boom

  Politiek verslaggever

PvdA en GroenLinks gaan een nieuwe stap zetten op weg naar een mogelijke fusie. PvdA-voorzitter Sent maakte bekend dat de twee partijen in 80 procent van de gemeenten met een gezamenlijke kandidatenlijst meedoen aan de gemeenteraadsverkiezingen in maart 2026. Daarmee volgen ze de landelijke strategie die vorig jaar bij de Tweede Kamerverkiezingen werd ingezet in de hoop dat de roodgroene combinatie meer stemmen oplevert dan wanneer de partijen apart zouden meedoen.

Volgens Sent hebben veel afdelingen al besloten om met één lijst mee te doen aan de raadsverkiezingen. Voor 1 januari hebben alle afdelingen de knoop doorgehakt. Naar verwachting beslissen ook de afdelingen in Den Haag en Utrecht deze week dat ze samen deelnemen. In Rotterdam is dat al besloten. Sent: “Dat had ik echt niet voor mogelijk gehouden toen we hieraan begonnen. Ik concludeer daaruit dat er heel erg veel enthousiasme is voor de linkse samenwerking.”

Dat enthousiasme is er niet overal. Afdelingen in sommige gemeenten willen niet omdat ze er geen voordelen van verwachten. Om die reden doen ze onder meer in Heerenveen als vanouds afzonderlijk aan de verkiezingen mee. Maar er zijn ook gemeenten waar ze nog wel apart deelnemen en daarna een gezamenlijke fractie in de raad gaan vormen, zoals Amsterdam, of andere samenwerkingsvormen kiezen.

Met name in de PvdA zijn er ook zorgen over de groeiende samenwerking. Een groep oudgedienden met onder anderen voormalig partijvoorzitter Spekman, oud-Kamervoorzitter Verbeet en voormalig fractievoorzitter Melkert heeft zich verenigd onder de naam Rood Vooruit. Deze groepering vreest dat de sociaaldemocratische beweging door de samenwerking zal verwateren, zeker als het tot een fusie leidt. Zij denken dat een nieuwe roodgroene partij interessant is voor hoogopgeleide progressieven, maar niet voor mensen met een bescheiden inkomen en opleiding.

Partijvoorzitter Sent is het daar volstrekt mee oneens: “Uiteraard zijn er zorgen, maar we zijn er als links ook goed in om onszelf in de put te praten. We hebben gehoopt op een beter resultaat bij de Kamerverkiezingen vorig jaar (toen de partijen samen 25 zetels haalden, red.) maar we zijn wel de grootste oppositiepartij. En de ledenaanwas is enorm. De administratie kan het niet aan. We hebben nu bijna 100.000 leden samen. En dat motiveert ons geweldig om hiermee door te gaan.”

Dat GroenLinks en de PvdA in zo veel gemeenten gezamenlijk aan de raadsverkiezingen gaan meedoen, betekent dat een fusie van deze twee partijen nu wel heel dichtbij komt. Die lijn werd al ingezet door de gezamenlijke lijst met één lijsttrekker, Frans Timmermans, bij de Kamerverkiezingen. Ook deden ze samen mee aan de Europese verkiezingen en hebben ze één fractie in de Eerste Kamer.

En deze stap bij de gemeenteraadsverkiezingen bevestigt die ontwikkeling. Binnen beide partijen is de afspraak gemaakt na de gemeenteraadsverkiezingen van 2026 te besluiten of en hoe ze samen verdergaan. Maar dat dit tot een fusie gaat leiden, of tot de oprichting van een nieuwe linkse partij waarin PvdA en GL opgaan, lijkt nu wel zeker.

Ook PvdA-voorzitter Sent twijfelt er eigenlijk al niet meer aan: “Het lijkt me heel onwaarschijnlijk. Er zijn zorgen, bijvoorbeeld of we wel aantrekkelijk genoeg zijn voor brede kiezersgroepen of we wel rood genoeg zijn. Maar het interessante is dat PvdA en GL die zorgen samen belangrijk vinden en daar willen we samen de schouders onder zetten.”

De leden hebben dus het laatste woord, na de gemeenteraadsverkiezingen van 2026 over anderhalf jaar. Komende zaterdag houdt de PvdA een politieke ledenraad in Zwolle. Daar zal de samenwerking ook worden besproken. Maar de verwachting is niet dat die bijeenkomst dit proces nog gaat versnellen of vertragen.