Groningse ‘protestboerderij’ wordt opgeknapt, maar blijft nog even roze

• Martin Drent

  redacteur Binnenland

In het Groningse Drieborg is vandaag begonnen met de restauratie van de zogeheten roze boerderij. De bewoners verfden hun boerderij uit wanhoop knalroze, om zo aandacht te vragen voor hun situatie. Ze lagen dertien jaar lang in de clinch met de instanties om een vergoeding te krijgen voor aardbevingsschade.

“Dit is een heel bijzonder moment”, zegt eigenaar Boelo ten Have maandag. “Je komt uit een strijdmodus om het voor elkaar te krijgen. Nu komen we in een modus om de boerderij op te knappen. Dat is wennen, maar ook heel mooi.”

Ten Have woont samen met zijn partner Annemerie Nijhoff in de boerderij. Hij is zesde generatie die op deze plek boert. Het stel zag dertien jaar geleden de eerste scheuren in de muren en gevels. De boerderij, aangemerkt als rijksmonument, heeft meer dan honderd scheuren.

Volgens de Groningers is de schade veroorzaakt door bodemdaling als gevolg van gaswinning in het gebied. Ze meldden de schade bij de instanties, maar kregen nul op het rekest. De boerderij staat namelijk net buiten het aardbevingsgebied.

“Op een gegeven moment wilden we de boerderij slopen, maar dat mocht niet omdat het een rijksmonument is. Dus we waren helemaal wanhopig”, zegt Nijhoff. “Toen zeiden we: we verven hem roze, dan kunnen ze van verre zien dat hier iets aan de hand is.” De actie van de Groningers leidde tot veel aandacht in de regionale en landelijke pers.

Mede door die aandacht kwam er beweging in de zaak. Het stel kreeg in totaal anderhalf miljoen euro aan subsidies van de provincie Groningen en het Rijk om de boerderij te restaureren.

Het geld komt uit fondsen voor rijksmonumenten. Ook krijgen de bewoners een bijdrage van het zogeheten Interventieteam Vastgelopen Situaties. Dit team heeft een pot van vijftig miljoen euro om schrijnende situaties in en rond het Groninger aardbevingsgebied op te lossen.

Ten Have en Nijhoff hebben de boerderij inmiddels leeggehaald. De hal wordt op dit moment nog gestut met palen, “anders dreigt het plafond naar beneden te komen”, aldus Ten Have. “Het is moeilijk om te zien, maar aan de andere kant hoopgevend, want er gaat iets gebeuren. Dat is heel mooi.”

Voorzitter Coert Fossen van de Groninger Bodem Beweging is blij dat de roze boerderij wordt aangepakt. Tegelijkertijd ziet hij dat er nog altijd duizenden Groningers wachten op herstel. Er staan op dit moment zo’n 18.000 schademeldingen open. Daarvan wachten vierduizend bewoners al meer dan twee jaar op duidelijkheid of hun schade wordt vergoed, blijkt uit cijfers van het schadeloket.

Fossen: “Het kabinet beloofde na de parlementaire enquête de afhandeling milder, menselijker en makkelijker te maken. Dat is deels gelukt. Mensen met kleine schades kunnen een som geld krijgen en daarmee hun schade herstellen. Maar mensen met grote schades merken geen verschil, ook na twee jaar niet.”

Demissionair staatssecretaris Van Marum (BBB) van Herstel Groningen laat weten dat er verschillende oorzaken zijn waardoor een deel van de Groningers langer moeten wachten.

“Sommigen hebben al wel een aanbod gekregen, maar moeten nog laten weten of ze dit accepteren. Anderen wilden wachten op gunstigere regelingen. En soms vergt een oplossing meer tijd, meer onderzoek en duurt het langer”, zegt hij. Van Marum verwacht dat er vanaf november meer tempo kan worden gemaakt bij grotere schadegevallen.

Ten Have en Nijhoff laten hun boerderij roze, totdat de restauratie helemaal af is. Naar verwachting duren de werkzaamheden anderhalf tot twee jaar. “Je weet niet hoe het loopt. Er kan wat tegenslag zijn. Tot die tijd blijft de roze kleur op de gevel zitten. Daarna wordt hij weer gebroken wit, zoals hij altijd was. En misschien blijft er nog een roze steen over, want we willen symbool staan voor de problematiek in Groningen”, zegt Nijhoff.