NOS Nieuws•
De dood van Hamas-kopstuk Yahya Sinwar is een harde klap voor de terreurorganisatie, maar volgens experts hoeft dat niet te betekenen dat ze ook zijn verslagen. De 61-jarige Sinwar kwam gisteren om het leven bij een Israëlische aanval in de Gazastrook. Hamas heeft nog altijd niet gereageerd op zijn dood.
“Hamas is een organisatie die gewend is dat zij leiders verliest”, zegt Peter Malcontent, docent internationale betrekkingen aan de Universiteit Utrecht, in het NOS Radio 1 Journaal. “Op het moment dat je daar een leider bent, ben je eigenlijk een dead man walking. Hier houden ze rekening mee. De overige strijdkrachten zullen dus echt nog wel even doorgaan.”
De kans bestaat ook dat Hamas nu zo hard geraakt is dat de organisatie implodeert, zegt Malcontent: “Dan zal de strijd snel beslist zijn. Maar dat is zeker niet gezegd. Met de gijzelaars hebben ze nog altijd een troef in handen. Hamas is niet verslagen als de leider dood is. Leiders komen en gaan.”
Zoektocht naar nieuwe leider
Feit is wel dat Hamas nu op zoek moet naar een nieuwe leider. Volgens het onafhankelijke Institute for the Study of War (ISW) is het niet waarschijnlijk dat Hamas snel een nieuwe leider zal benoemen. De Amerikaanse denktank ziet dat Hamas gebukt gaat onder grote druk in de Gazastrook en verwacht dat in de eerste fase de militaire taken en verantwoordelijkheden opgesplitst zullen worden onder verschillende commandanten.
Volgens islamoloog en kenner van Hamas Joas Wagemakers volgt er echt geen interne machtsstrijd. “Hamas heeft dit al heel vaak meegemaakt, er zijn al tientallen leiders gedood. Er komt altijd weer snel een nieuwe”, zegt hij in het NOS-radioprogramma Met Het Oog Op Morgen.
“Natuurlijk zijn er stromingen, je hebt haviken zoals Sinwar, die vaker voor de militaire oplossing kiezen, en duiven die wat meer geneigd zijn tot diplomatie. Maar dat er afsplitsingen komen of ze niet meer met één mond praten, dat gaat echt niet gebeuren.”
Wagemakers noemt verschillende namen die het over zouden kunnen nemen van Sinwar, zoals Khaled Mashal en Moussa Abu Marzouk. Beiden waren al betrokken bij de politieke koers van de organisatie.
Komt er een staakt-het-vuren?
Beide experts denken dat Hamas na de dood van Sinwar iets meer geneigd zal zijn tot concessies, maar dat de organisatie de gijzelaars niet zomaar zal opgeven. “Als ze die opgeven en Israël gaat daarna toch door met de oorlog, dan zijn ze alles kwijt”, zegt Wagemakers. “Ze zullen Israël niet snel vertrouwen.”
Malcontent twijfelt of Israël wel wil praten over een mogelijk staakt-het-vuren. Kort na de bevestiging van de dood van Sinwar benadrukte de Israëlische premier Netanyahu dat hij wil doorgaan met de oorlog in Gaza. “Onze taak is nog niet voltooid.”
Malcontent: “Je hoort aan zijn woorden dat hij Hamas juist nu de definitieve slag wil toebrengen. Hij neemt dan een beetje op de koop toe wat er met de gijzelaars gaat gebeuren.”
Nieuwsuur maakte vorige maand deze video over de overlevingsstrategie van Hamas:
