NOS Nieuws•
Zowel Donald Trump als Kamala Harris heeft het voorgesteld: het afschaffen van belasting op fooien. Het plan werd gelanceerd tijdens hun campagnes in swing state Nevada, waar beide kandidaten vandaag hun slotoffensief inluiden. In een staat waar ongeveer twintig procent van de inwoners in de horeca werkt, kan deze groep bepalend zijn in de nek-aan-nekrace om het presidentschap.
In een buitenwijk van Las Vegas staat het familierestaurant van Javier Barajas: Il Toro E La Capra, de stier en de geit. Op een zondagmiddag zit het Mexicaans-Italiaanse restaurant bomvol met gezinnen uit de buurt. Een man achter een keyboard zingt Spaanstalige liedjes. Langs idyllisch geschilderde Italiaanse landschappen snellen obers af en aan met borden pasta en taco’s.
Bij dit restaurant liepen afgelopen zomer plots vijftien leden van de Secret Service binnen. Ze droegen zonnebrillen en badges, sommigen een wapen. “Ik was in de war en nerveus”, zegt eigenaar Barajas. Maar toen bleek dat Donald Trump zijn restaurant had uitgekozen om een van zijn campagneplannen aan te kondigen, kon de eigenaar zijn geluk niet op.
Trump stelde, omringd door horecamedewerkers, dat belasting over fooien zou worden afgeschaft als hij president wordt.
Barajas betaalt zijn ruim 550 medewerkers twaalf dollar per uur. De rest van het inkomen van zijn personeelsleden bestaat uit fooien. “Fooien zijn ongeveer zeventig of tachtig procent van mijn salaris”, vertelt ober Alejandro. Omdat de meeste horecawerkers in de VS afhankelijk zijn van fooi om rond te kunnen komen is het onderdeel van de cultuur geworden: het is normaal om minimaal twintig procent fooi te geven.
Volgens Barajas is het lastig om zelf zijn personeel meer te betalen. De horecasector in Nevada werd hard getroffen door covid: toeristen bleven weg uit Las Vegas, waardoor bijna de helft van de horecamedewerkers hun baan kwijtraakte. De economie in de staat trekt aan, maar de hoge prijzen baren de restauranteigenaar nog steeds zorgen.
“Het is lastig om mijn restaurant open te houden, omdat alles zo duur is geworden. Ik stem voor Donald Trump, vanwege mijn zorgen over de economie.” Een groot deel van zijn personeel denkt er hetzelfde over.
Twijfels over uitvoerbaarheid
Volgens arbeidsmarktdeskundige Jeff Waddoups is het plan een schoolvoorbeeld van economisch populisme: “Het voorstel doet niet veel voor mensen in Amerika.”
Een analyse van universiteit Yale laat zien dat minder dan drie procent van de werkzame bevolking in de horecasector werkt. Ondanks dat er in Nevada wél veel mensen in de horeca werken, vertelt Waddoups dat een groot deel van de horecamedewerkers nu al nauwelijks belasting betaalt, omdat ze simpelweg te weinig verdienen. “Het gaat maar om een kleine groep mensen en er zijn betere beleidsmaatregelen die meer voordelen kunnen opleveren.”
Andere experts twijfelen aan de haalbaarheid van het voorstel: het zou eerst door het Congres heen moeten komen. Ook vrezen tegenstanders dat het afschaffen van deze belasting de weg vrijmaakt voor restauranteigenaren om hun personeel minder te gaan betalen. Het minimumloon in Nevada is vastgesteld op twaalf dollar per uur, maar nationaal geldt een minimumloon: twee dollar en dertien cent per uur voor horecapersoneel. Fooi zou dat moeten aanvullen tot een leefbaar loon.
Proefballon of niet, het is één van de redenen waarom de machtige horecavakbond in Nevada in augustus aankondigde zich achter Harris te scharen. Voorzitter Ted Pappageorge beargumenteert dat Harris meer plannen heeft aangekondigd om de algehele levensomstandigheden van horecamedewerkers te verbeteren dan Trump.
Harris wil het minimumloon verhogen, grote bedrijven meer belasting laten betalen, prijsopdrijving tegengaan, de kinderbijslag verhogen, én belasting op fooien afschaffen.
“Dit kan een familie helpen met boodschappen en de huur betalen, en voor hun kinderen zorgen. Dat is wat échte hulp inhoudt”, zegt Pappageorge. “En we zien in Nevada dat die boodschap aanslaat wanneer we campagne voeren.” De invloedrijke vakbond met 60.000 leden staat bekend om het grootschalig mobiliseren van horecamedewerkers die langs de deuren gaan om campagne te voeren voor hun politieke kandidaat.
Dat is hard nodig, zegt de vakbondsvoorzitter: “Als we de verkiezingen vandaag zouden hebben, zou Donald Trump Nevada winnen.” Volgens een recente peiling van CNN is het een nek-aan-nekrace in Nevada, 48 procent zou nu voor Trump stemmen en 47 procent voor Harris. “Maar als wij ons inzetten, dan ben ik hoopvol dat we Trump weer gaan verslaan”, aldus de voorzitter.
