NOS Nieuws••Aangepast
Het debat tussen Donald Trump en Kamala Harris begon vannacht nog beleefd: de Democratische presidentskandidaat stak bij aanvang het podium over om de hand te drukken van haar Republikeinse rivaal, iets wat Joe Biden nooit deed. “Kamala Harris”, stelde ze zich voor. “Laten we een goed debat hebben.” Daarna werd de toon meteen een stuk feller.
Trump en Harris vielen elkaar scherp aan, meestal op beleid, maar geregeld ook op de persoon. Trump probeerde de huidige vicepresident weg te zetten als een zwak leider die haar eigen baas aan de kant had gezet. Harris hamerde erop dat het tijd is om een nieuwe bladzijde om te slaan. “Het is tijd voor een nieuwe generatie leiders”, zei ze tegen de 78-jarige Trump.
Er stond veel op het spel voor beide kandidaten. Sinds Harris Joe Biden opvolgde als Democratisch kandidaat, is de strijd om het Witte Huis uitgelopen op een nek-aan-nekrace. Vooral de voor veel kiezers nog onbekende Harris moest in dit debat haar visitekaartje afgeven. Ze omschreef zichzelf als een kind uit de middenklasse dat “niet 400 miljoen dollar op een zilveren schaal kreeg aangereikt en zes keer faillissement aanvroeg”.
Ze vergeleek ook meteen haar debatstijl met haar tegenstander. “Hij komt weer met hetzelfde sleetse riedeltje: leugens, wrok en scheldnamen”, voorspelde ze in de eerste minuten van het debat zijn tactiek. “Ik denk dat het Amerikaanse volk een president wil die ons samenbrengt, omdat we meer gemeen hebben dan we verschillen.”
Trump koos er juist voor zijn beklag te doen over het beleid van de Democraten door telkens terug te keren naar het thema immigratie. Zo leidde hij ook een vraag over de economie terug naar grensproblemen. “Miljoenen mensen stromen ons land binnen, uit gevangenissen, uit psychiatrische inrichtingen. En zij nemen de banen over van Afro-Amerikanen, Latino’s en vakbondsmensen.”
‘Ze eten huisdieren’
De vraag waarom hij in dat geval dan niet zijn steun had uitgesproken aan een wet die meer geld vrijmaakte voor grenscontroles, liet Trump onbeantwoord. Harris had wel een antwoord: “Donald Trump belde zijn partijgenoten in het Congres en zei: ‘Weg met die wet’. Weet je waarom? Hij voert liever campagne over een probleem dan het probleem op te lossen.”
Trump reageerde door een onbewezen gerucht over Ohio aan te halen dat de afgelopen dagen zich verspreidde. “Ze eten de honden, die mensen die binnenkomen. Eten de katten. Eten de huisdieren van de mensen die daar wonen. Schandalig.”
Bekijk hier de aantijgingen en Harris’ reactie:
Trump zegt dat immigranten honden eten, Harris lacht erom
Het bizarre moment kwam voort uit een Facebookbericht dat de afgelopen dagen rondging over Haïtiaanse vluchtelingen die in de stad Springfield huisdieren en gevogelte uit het park voor consumptie zouden slachten. De burgemeester van de stad zei dat daar geen enkel bewijs voor is, de politie had er geen enkele melding over ontvangen.
Toen moderator David Muir de oud-president erop wees dat het om een onbewezen roddel ging, zei Trump dat hij er slachtoffers over op televisie had zien praten.
Tegengas
Het was niet de enige keer dat de moderatoren Trump tegengas gaven. Toen Trump zei dat hij het sarcastisch bedoelde toen hij recentelijk toegaf “de verkiezingen nipt te hebben verloren”, zei Muir dat sarcasme niet te hebben opgepikt in het gesprek. Hij voegde er ook nog even aan toe dat de president bovendien wel degelijk had verloren van Joe Biden.
Geregeld uitten de kandidaten persoonlijke kritiek op de ander. Trump noemde Harris de slechtste vicepresident uit de geschiedenis en maakte haar uit voor marxist. Harris probeerde geregeld onder Trumps huid te komen met venijnige aanvallen.
Zo maakte Harris Trumps campagnebijeenkomsten belachelijk:
Trump: ‘Aanhangers verlaten mijn rallies? Bij haar komen ze niet eens’
Bloedserieus werd Harris toen abortus ter sprake kwam, een belangrijk thema voor beide partijen. “Het is niet dat je je geloof verloochent als je vindt dat de regering – en Donald Trump al helemaal – niet mag bepalen wat een vrouw met haar lichaam doet.” Ze haalde gevallen aan van vrouwen die geen abortus konden krijgen na incest of onvoldoende behandelingen kregen na een miskraam.
Trump zei juist dat hij trots was te hebben geholpen de keuzes over abortus weer bij de staten te leggen. “Het is aan het volk, niet meer aan de federale overheid. Ik heb het land een dienst bewezen, het was erg moedig.”
Zie hier hoe de kandidaten abortus bespraken:
Harris over Trumps abortusbeleid: ‘Dat is immoreel’
De kandidaten waren het ook fundamenteel oneens over het buitenlandbeleid van de ander. Harris zette Trump neer als iemand die zich laat ringeloren door dictators die hij naïef als zijn vrienden ziet.
Trump beet terug dat het Witte Huis juist de grote internationale crises niet het hoofd wist te bieden: hij sprak over “miljoenen” slachtoffers in Oekraïne, zei dat Biden de terugtrekking uit Afghanistan “had verknald” en voorspelde dat Israël niet meer zou bestaan over twee jaar als de Democraten aan de macht blijven. “Onder Donald Trump was Iran blut” stelde hij. “Iran had helemaal geen geld voor Hamas of Hezbollah of andere terroristen.”
“Ze wil dit doen, ze wil dat doen, al die prachtdingen”, somde hij zijn kritiek op. “Waarom hebben ze dat de afgelopen 3,5 jaar niet gedaan?”
De kandidaten over het buitenlandbeleid van de VS:
Verwijten over en weer rond het buitenlandbeleid in Oekraïne en Gaza
De komende dagen zal moeten blijken hoe het debat valt onder de kiezers.
Steunbetuiging van Taylor Swift
Een belangrijke steunbetuiging heeft Harris inmiddels al binnen: direct na het debat postte Taylor Swift op sociale media dat zij van plan is in november op haar te stemmen. Ze legde uit haar keuze bekend te maken omdat de Trump-campagne het recent deed voorkomen dat zij hem zou steunen.
“Ik vind haar stabiel, een getalenteerd leider en denk dat we zoveel meer kunnen bereiken als we geleid worden door kalmte in plaats van chaos.”