NOS Nieuws•
Het zal nog lang duren voordat de gevolgen van de aardbeving in Myanmar in volle omvang duidelijk worden, maar zeker is dat ze enorm zijn. Vanmiddag sprak de juntaleider van het door burgeroorlog verscheurde land van zeker 144 doden en 732 gewonden. Aangenomen wordt dat het dodental de komende dagen flink zal oplopen en dat er duizenden mensen zijn omgekomen.
Het epicentrum lag net buiten Mandalay, de op een na grootste stad van Myanmar, met een bevolking van ongeveer 1,5 miljoen mensen. Met een kracht van 7,7 is het de zwaarste aardbeving die Myanmar in driekwart eeuw heeft getroffen.
Vrijwel alle gebouwen in Mandalay zijn beschadigd en ziekenhuizen worden overspoeld met gewonden. In zowel Mandalay als Naypyidaw zijn de vliegvelden zwaar beschadigd. Ook wegen zijn veelal niet begaanbaar. Volgens Kyi Minn, die de leiding heeft over hulporganisatie World Vision in Myanmar, zijn de steden nauwelijks bereikbaar.
De ingestorte infrastructuur en verstoring van de communicatie belemmeren het werk van het Rode Kruis in Myanmar, zei een woordvoerder van de hulporganisatie vanmiddag. Op beelden is te zien dat er buiten een groot ziekenhuis in de hoofdstad Naypyidaw rijen gewonden op veldbedden liggen. Door de beving stortte het ziekenhuis deels in.
Op veel plekken is de schade enorm:
Omvallende tempels en ingestorte huizen: bekijk de verwoesting in Myanmar
De aardbeving zal de humanitaire situatie in het land dat al jaren in een diepe crisis verkeert waarschijnlijk nog verder verslechteren. Sinds het leger in 2021 de democratisch gekozen regeringsleider Aung San Suu Kyi aan de kant zette, woedt er een bloedige burgeroorlog tussen de militaire machthebbers en verschillende verzetsgroepen.
Met bruut geweld tegen de burgerbevolking houdt het regime stand, maar een coalitie van prodemocratische milities en gewapende etnische groepen, de People’s Defence Force (PDF), boekt overwinning op overwinning. Volgens de BBC had de junta eind vorig jaar nog maar de volledige controle over 21 procent van het land, al heeft het de belangrijke grote steden, inclusief luchthavens en transportroutes, stevig in handen.
De schaarse informatie over de gevolgen van de beving komt vooralsnog vooral vanuit gebied waar de junta het voor het zeggen heeft, waaronder Mandalay als Naypyidaw. Hoe groot de schade elders is, valt moeilijk te zeggen.
Miljoenen mensen in onzekerheid
Volgens mensenrechtenorganisaties leven miljoenen als gevolg van de oorlog in voortdurende onzekerheid. Het Wereldvoedselprogramma van de VN schreef dit jaar dat de voedselonzekerheid in het land ongekende niveaus heeft bereikt. De organisatie sprak van “de ergste humanitaire crisis in de geschiedenis van het land”.
De gezondheidszorg die nu zo hard nodig is, is door die oorlog grotendeels ingestort. In 2022 was 70 procent van de zorgmedewerkers het land ontvlucht, schatte de BBC In grote delen van het land heeft de bevolking geen toegang tot gezondheidszorg.
Dat komt niet in de laatste plaats door doelgerichte aanvallen op ziekenhuizen en artsen. Volgens Insecurity Insight, een organisatie die gegevens verzamelt over de gevolgen van conflicten wereldwijd, waren er in de drie jaar sinds de staatsgreep bijna 1200 aanvallen op gezondheidswerkers en gezondheidsinstellingen.
Artsen, hulpverleners en ander medisch personeel zijn gearresteerd omdat ze demonstranten behandelden of deelnamen aan protesten. Ook enkele etnische milities zouden zich schuldig hebben gemaakt aan aanvallen op ziekenhuizen.
USAID
Daar komt bij dat het stopzetten van USAID, het belangrijkste Amerikaanse agentschap voor buitenlandse hulp, al voor de beving voelbaar was in Myanmar. “Door het besluit zijn ziekenhuizen in vluchtelingenkampen abrupt gesloten”, schreef Amnesty International vorige maand.
Minn van World Vision verwacht dan ook dat zijn organisatie niet genoeg middelen heeft om alle getroffenen te helpen. “De watertanks in veel gebieden zijn kapot. Als er watertekorten ontstaan, zal dat tot het risico op ziektes verhogen. Los van de basisbehoeften hebben we niet bij lange na genoeg middelen om de infrastructuur te herstellen.”
Hij noemt het daarom een goed teken dat het bewind heeft gezegd open te staan voor hulp van andere landen. Of die hulp alle hulpbehoevenden onder de junta zal bereiken, zal moeten blijken. De machthebbers hebben in het verleden meermaals hulpverlening voor gebieden die zij niet onder controle hebben geblokkeerd.
Zin Mar Aung, een leider van de People’s Defence Force, heeft verzekerd dat iedereen die noodhulp wil bieden in het gebied welkom is. Toch zal veel hulpverlening alleen plaats kunnen vinden met toestemming van de junta.
