NOS Nieuws•
De klok tikt voor UNRWA, de VN-organisatie die op grote schaal hulp verleent aan de Palestijnen. Over drie weken voert Israël wetgeving in die de organisatie het werk onmogelijk moet maken. Want volgens Israël werkt UNRWA in Gaza samen met Hamas en zouden andere hulporganisaties het humanitaire werk kunnen overnemen. Maar nu, kort voor het verbod ingaat, zeggen hulporganisaties tegen de NOS dat niemand de UNRWA kan vervangen. “Het is onmogelijk. Dus stagneert alle hulp.”
UNRWA functioneert in Gaza in feite als een extra overheid die welzijnstaken uitvoert. Vóór de aanval van Hamas op Israël en de oorlog in Gaza die daarop volgde, had UNRWA 13.000 werknemers, 284 scholen en 27 klinieken in Gaza. Die scholen zijn nu allemaal dicht en er zijn nog maar 9 klinieken open.
De hulporganisaties Save the Children, Cordaid en Oxfam Novib zeggen tegen de NOS dat ze hun werk in Gaza niet kunnen doen zonder hulp van de UNRWA. “We zijn enorm afhankelijk van ze,” zegt humanitair expert Mirte Bosch van Oxfam Novib. “Denk bijvoorbeeld aan logistieke infrastructuur die essentieel is bij leveren van voedsel, water en hygiëneproducten, maar ook de beschikbaarheid van fysieke plekken zoals scholen, schuilplaatsen en ziekenhuizen. Wij kunnen ons werk niet met dezelfde capaciteit uitvoeren in Gaza en de Westelijke Jordaanoever.”
Unicef is met 100 tot 150 mensen een van de grootste hulporganisaties in Gaza. En toch kunnen ook zij zonder UNRWA niet de hulp leveren op de schaal die nodig is, zegt Wouter Booij van Unicef Nederland. “Wij zijn bijvoorbeeld heel groot in de watervoorziening met waterpompen. Daar kunnen we niet mee doorgaan zonder de UNRWA. Vorig jaar hebben we de poliovaccinatie gedaan, een mega-operatie die we grotendeels samen deden met de UNRWA.”
Taken overnemen ‘een illusie’
Artsen zonder Grenzen heeft een eigen onafhankelijke logistieke keten. Maar ook zij zijn absoluut niet in staat om de taken van de UNRWA over te nemen. “UNRWA opereert op een schaal waar geen enkele andere organisatie tegenop kan”, zegt Karel Hendriks, directeur van Artsen zonder Grenzen Nederland.
“Het heeft tientallen jaren geduurd om dat op te tuigen. Ze verzorgen ruim 10.000 medische consultaties per dag, vergelijkbaar met huisartsenzorg. Hart en vaatziekten, diabetes, zorg voor moeders met kinderen. Het is een illusie, een hallucinatie bijna om te denken dat anderen dat kunnen opvangen. Wij zullen overspoeld worden door Palestijnse patiënten, waarvoor we de middelen niet hebben, omdat de invoer van goederen en mensen wordt geblokkeerd.”
Wouter Booij van Unicef Nederland: “UNRWA is de enige organisatie met een grootschalige aanwezigheid; lokale mensen die de weg kennen. Zij hebben alle infrastructuur, opslagplaatsen, dat is ontzettend belangrijk. Het wagenpark, hun expertise, noem maar op. Het is onmogelijk dat een andere organisatie het overneemt. Dus stagneert alle hulp. Het is heel makkelijk gedacht, maar meer mensen invliegen is een totale utopie.”
Genadeklap
“Zonder UNRWA zal het humanitaire hulpsysteem in de bezette Palestijnse gebieden, dat al enorm tekortschiet, een genadeklap krijgen”, zegt Mirte Bosch van Oxfam Novib. Het is met geen pen te omschrijven hoe desastreus deze wet voor de levens van Palestijnen daar zal zijn.”
“Ik ga ervan uit, als UNRWA verboden wordt zonder alternatief, dat dat gaat leiden tot meer doden in Gaza,” zegt directeur Karel Hendriks van Artsen zonder Grenzen. Wij roepen de Nederlandse regering op om druk uit te oefenen op Israël om deze wetten niet uit te voeren. Maar ik heb niet het idee dat de Nederlandse regering deze zorg deelt. Ik twijfel of ze begrijpen wat de gevolgen zullen zijn.”
Unicef kijkt naar alle mogelijke scenario’s, zegt Wouter Booij. “Wij zullen niet vertrekken, we gaan daar zo goed en kwaad als het kan door. Maar ik weet wel zeker dat het zonder UNRWA niet kan. De hulp gaat door maar op een extreem laag pitje.”
