NOS Nieuws••Aangepast
De Verenigde Staten en Iran gaan zaterdag in Oman op “hoog niveau” met elkaar in gesprek. Dat bevestigt Iran na uitspraken van Trump waarin hij aankondigde met Iran te zullen gaan onderhandelen over het nucleaire programma van dat land.
Hoewel Trump spreekt van directe onderhandelingen, laat de Iraanse buitenlandminister op X weten dat het om “indirecte gesprekken” gaat. Hoe de gesprekken er precies uit gaan zien en welke afgevaardigden naar Oman afreizen, is nog niet bekend.
“Misschien wordt er een deal gesloten”, zei president Trump na zijn ontmoeting met de Israëlische premier Netanyahu in Washington maandag.
“Ik denk dat als de gesprekken niet succesvol zijn, Iran in groot gevaar zal verkeren”, zei Trump in het Oval Office, met vicepresident Vance en ministers Rubio van Buitenlandse Zaken en Hegseth van Defensie aan zijn zijde. “Het kan niet zo zijn dat Iran kernwapens heeft”, herhaalde Trump meermaals. “Dat kan niet gebeuren.”
Voorstel per brief
De aankondiging volgt op een brief die Trump vorige maand naar de Iraanse machthebbers stuurde. Daarin stelde hij voor om opnieuw over het Iraanse kernprogramma te onderhandelen. “Ik heb ze een brief geschreven waarin ik zeg dat ik hoop dat jullie willen onderhandelen, want als we militair moeten ingrijpen zou dat verschrikkelijk zijn”, zei hij daar destijds over.
Iran toonde zich verbolgen over het voorstel. “Het is onacceptabel voor ons dat de Verenigde Staten bevelen geven en bedreigingen uiten”, zei president Pezeshkian. Ayatollah Khamenei liet weten dat Teheran zich niet zou laten intimideren om tot onderhandelingen te komen over zijn kernwapenprogramma en sprak van “bullebaktactiek”.
In hoeverre Rusland een rol heeft gespeeld bij de totstandkoming van het overleg dat de VS nu aankondigt, is onduidelijk. Rusland en Iran, die de laatste jaren beide sancties kregen opgelegd door westerse landen, staan op goede voet met elkaar. Trump, die Rusland uit zijn internationale isolement heeft gehaald, zou Poetin hebben gevraagd te bemiddelen tussen de VS en Iran.
Vrees voor kernwapens
Zeven jaar geleden was het Trump zelf die tijdens zijn eerste termijn als president een streep zette door het bestaande nucleaire akkoord tussen Iran en de VS, het Verenigd Koninkrijk, de Europese Unie, China en Rusland. Dat akkoord was tot stand gebracht door de regering van Obama. Volgens Trump waren de afspraken te vrijblijvend voor Iran. De VS stelde weer sancties in; Iran voerde de productie van verrijkt uranium flink op.
Het baart de VS en bondgenoot Israël zorgen dat Iran steeds meer verrijkt uranium heeft en zo dichter bij het maken van een atoombom komt. Als het zover zou komen, kunnen die wapens ook in handen vallen van pro-Iraanse groeperingen als Hezbollah, Hamas en de Houthi’s. Die staan vijandig tegenover Israël.
Op de vraag of de VS van plan is militair in te grijpen als er geen nieuw atoomakkoord komt met Iran, zei Trump dat “Iran in groot gevaar zal verkeren”. De VS heeft onlangs zware bommenwerpers opgesteld op een eiland in de Indische Oceaan, bedoeld als intimidatie richting Iran. “Als ze geen deal sluiten, dan komen er bombardementen”, dreigde Trump een week geleden.
