Is TikTok na dit weekend nog beschikbaar in de VS? Deadline mogelijk verbod nadert

• Stan Hulsen

  redacteur Tech

Is TikTok na dit weekend nog beschikbaar in de Verenigde Staten? Het wordt een spannend weekend voor de 170 miljoen Amerikaanse gebruikers én voor ByteDance, het Chinese bedrijf achter de app. Vanaf zondag is de app namelijk bij wet verboden, tenzij de hoogste Amerikaanse rechters dat tegenhouden.

Volgens ByteDance gaat de wet in tegen de vrijheid van meningsuiting, niet alleen voor zichzelf, maar ook voor alle Amerikaanse gebruikers van de video-app. Het bedrijf stapte naar de hoogste rechter om het verbod aan te vechten. Het Hooggerechtshof heeft tot nu toe geen beslissing genomen, terwijl de deadline van 19 januari nadert, waardoor ByteDance steeds meer in onzekerheid zit.

Dat TikTok in handen is van het Chinese bedrijf, is juist de reden dat de wet vorig jaar is aangenomen. De VS ziet China als een vijandige staat. Het land zou Amerikaanse gebruikers kunnen bespioneren of hun wereldbeeld kunnen beïnvloeden via de video’s die TikTok in de feed laat zien. Hard bewijs dat dit daadwerkelijk gebeurt is er niet.

Het verbod dat TikTok boven het hoofd hangt, valt samen met een politieke machtsverschuiving als maandag Donald Trump aantreedt. Die heeft gezegd dat hij TikTok wil “redden”, maar zijn tweede termijn als president begint op de dag nadat TikTok verboden zou worden. Hij heeft het Hooggerechtshof om uitstel gevraagd, maar dat heeft daar nog niet op gereageerd.

Biden heeft op zijn laatste dag als president nog wel een optie om het verbod voorlopig af te wenden door de deadline met 90 dagen uit te stellen. Maar dat kan alleen als er een stevig plan ligt om TikTok te verkopen aan een Amerikaanse partij.

ByteDance zou de Amerikaanse TikTok-tak kunnen verkopen om aan de wet te voldoen, waarmee de video-app beschikbaar blijft in de VS. Maar het Chinese bedrijf heeft eerder gezegd dat TikTok niet te koop staat.

Wat ByteDance gaat doen als het Hooggerechtshof beslist dat het TikTok-verbod mag doorgaan, is onzeker. Op een hoorzitting zei het bedrijf dat de video-app op zwart zal gaan. “In feite wordt het platform afgesloten.”

Het is onduidelijk of dat betekent dat TikTok zondag direct ontoegankelijk wordt. Mogelijk blijft TikTok wel beschikbaar voor Amerikanen die de app hebben gedownload, maar verdwijnt TikTok uit de appwinkels van Google en Apple. Nieuwe gebruikers kunnen de app daarmee niet downloaden. ByteDance kan de app ook niet updaten voor de bestaande gebruikers.

Dat betekent dat TikTok niet direct onbruikbaar is, maar zonder nieuwe videomakers en -kijkers loopt het bedrijf wel het risico om langzaam maar zeker minder aantrekkelijk te worden.

Intussen maken veel tiktokkers de overstap naar een andere video-app uit China: REDnote. In twee dagen tijd verwelkomde het platform 700.000 nieuwe gebruikers, meldde persbureau Reuters begin deze week op basis van een bron bij het bedrijf. Onder de hashtag tiktokrefugee (‘TikTok-vluchteling’) plaatsen gebruikers video’s over de overstap naar REDnote.

Dan is er nog een andere optie: dat de nieuwe regering-Trump het verbod niet gaat handhaven. Deze week wilde de nieuwe aangewezen minister van Justitie nog niet beloven dat zij het TikTok-verbod vanaf dag één zou handhaven. Daarmee zou TikTok wel in een juridische onzekerheid opereren en het is onzeker of ByteDance dat aandurft. Hetzelfde geldt voor Apple en Google, die verantwoordelijk zijn omdat zij TikTok via hun appwinkels aanbieden.

De meest zekere uitkomst voor de toekomst van TikTok in Amerika is als de wet die onder Biden is aangenomen, wordt ingetrokken. Daarvoor moet het Amerikaanse Congres overtuigd worden, wat niet makkelijk zal zijn: de wet is vorig jaar met een ruime meerderheid van zowel de Democraten als Republikeinen aangenomen.