NOS Nieuws•
De opvangcentra voor asielzoekers die Italië in Albanië heeft gebouwd, zijn vanaf vandaag operationeel. Dat heeft de Italiaanse ambassadeur in Albanië gezegd bij een rondleiding voor de pers in een van de twee splinternieuwe complexen. Het is nog de vraag wanneer de eerste bewoners arriveren, want er moeten nog wat praktische en juridische hobbels worden genomen.
De Italiaanse premier Meloni en haar Albanese collega Rama kwamen vorig jaar overeen dat de Italiaanse kustwacht per maand 3000 bootmigranten uit veilige landen in deze centra mag onderbrengen, in afwachting van een besluit over hun asielaanvraag. De migranten moeten binnen 28 dagen horen of ze de asielstatus krijgen. Dat is inclusief een eventueel hoger beroep tegen een afwijzing.
Migranten uit niet-veilige landen mogen het besluit in Italië afwachten. Dat geldt ook voor gezinnen, vrouwen, kinderen en zieken uit veilige landen.
De centra worden door Italië gerund, binnen de muren geldt het Italiaans recht en de kosten (670 miljoen euro) zijn voor Italië. Albanië zorgt voor beveiliging buiten de muren en krijgt voor de ‘verhuur’ van de locaties 600 miljoen euro over die hele vijf jaar.
Out-of-the-box
EU-Commissievoorzitter toonde zich vorig jaar enthousiast over het Italiaanse plan. Ze prees het een voorbeeld van “out-of-the-box-denken” om de asielproblematiek in de EU aan te pakken. Vorig jaar kreeg Italië 139.000 asielaanvragen van bootmigranten te verwerken. Dit jaar zijn dat er tot dusver bijna 53.000.
Ook andere EU-landen hebben de wens om minder asielzoekers op te vangen. Het Italiaanse voorbeeld wordt daarom in meerdere Europese hoofdsteden met belangstelling gevolgd.
Maar er is ook kritiek. Mensenrechtenorganisaties vinden het onjuist dat een EU-land asielzoekers het besluit op hun aanvraag buiten de EU moeten afwachten. Ook zijn ze zijn bang dat andere landen het Italiaanse voorbeeld zullen volgen.
Daarnaast hekelen critici de onduidelijkheid van de procedures in de Albanese centra. Zo heeft de Italiaanse regering nog geen duidelijk antwoord gegeven op de vraag wat er gebeurt met migranten van wie de aanvraag wordt afgewezen, maar die niet kunnen worden teruggestuurd. Het is voorlopig onduidelijk of zij in Albanië moeten blijven, of naar Italië worden gebracht.
