NOS Nieuws•
Een grote meerderheid in de Tweede Kamer vindt dat Nederlandse bedrijven die in problemen zijn gekomen door hoge energiekosten geholpen moeten worden. Over hoe dat moet gebeuren, lopen de meningen uiteen, bleek in een Tweede Kamerdebat over overheidssteun aan de Nederlandse industrie.
Een aantal voorstellen passeerde de revue, zoals van het verlagen van de energie- en nettarieven, het schrappen van de CO2-heffing en de terugkeer van een aparte subsidieregeling (IKC). Allemaal dure maatregelen, waarvan niet duidelijk is hoe ze betaald moeten worden.
Land uit
Het debat was al langer gepland, maar werd deze week heel actueel omdat het grote chemiebedrijf LyondellBasell op de tweede Maasvlakte sluit. De gemeente Rotterdam stuurde een alarmerend persbericht uit, omdat het al het vierde bedrijf is dat stopt.
De energiekosten zijn veel hoger dan in omringende landen en dat jaagt bedrijven het land uit. Ook hebben ze last van China dat wegens overproductie producten goedkoop op de Europese markt aanbiedt.
Ook werkgeversorganisatie VNO-NCW luidde deze week de noodklok, met dezelfde boodschap: de energiekosten moeten omlaag. In Nederland zijn de energiekosten 95 euro per megawattuur, veel hoger dan in andere Europese landen.
Ikea
De noodkreten zijn duidelijk doorgedrongen tot de Tweede Kamer. “De industrie verzuipt”, stelde BBB-Kamerlid Vermeer. “Donkere wolken pakken zich samen boven de industrie en dat mogen we niet laten gebeuren”, aldus de VVD. En de ChristenUnie zei dat LyondellBasell eerst onderdelen voor Ikeamatrassen leverde, maar zo duur werd door de Nederlandse energieheffingen, dat Ikea nu in China koopt. “Het bedrijf is uit de markt geprijsd.”
Grote eensgezindheid is er dus over noodzakelijke steun aan Nederlandse bedrijven, maar geen van de oplossingen werd duidelijk uitgewerkt.
Schatkist
De nationale CO2-heffing mag van PVV, BBB en CDA verdwijnen. De heffing is ingevoerd om bedrijven aan te zetten hun uitstoot van broeikassen te verminderen en over te stappen op groenere energie. NSC en VVD zijn er daarom niet voor om er snel een streep door te zetten. “Dat verliezen we ook onze grip op het klimaat”.
En het regelen van “een gelijk speelveld” met andere landen – dat wil zeggen het hanteren van dezelfde energiekosten – is een kostbaar plan. Bedragen werden hier niet voor genoemd.
Geen blanco cheque
Oppositiepartijen GroenLinks-PvdA, de Partij voor de Dieren, SP, Volt en regeringspartij NSC zijn voor steun, maar alleen voor bedrijven die zich inzetten voor verduurzaming. “We geven geen blanco cheque af voor vervuilers,” aldus SP-Kamerlid Beckerman.
Dus wordt er nu vooral naar minister Hermans van Klimaat en Groene Groei gekeken om met een plan van aanpak te komen én bij de onderhandelingen voor de Voorjaarsnota miljarden euro’s extra te regelen om de energierekening van bedrijven naar beneden te krijgen.
Zij zal moeten bedenken of het kabinet alle Nederlandse bedrijven gaat helpen, een generieke maatregel. Daar zit ook vervuilende aardolie en aardgas gebruikende industrie bij, terwijl ze die juist wil aanzetten om over te stappen op duurzame energiebronnen. “U moet niet blind investeren in bedrijven die hier geen toekomst meer hebben”, hield het Kamerlid Kostić (Partij voor de Dieren) de minister voor.
Minister Hermans zei dat ze werkt aan een “sterke en duurzame” economie en industrie. Ze benadrukt dat ze de “urgentie” voelt om de Nederlandse industrie te helpen, maar ze wil de maatregelen “in balans” bekijken. Op concrete maatregelen, zoals het stoppen van de CO2-heffing, ging ze niet in. “We gaan alle opties wegen” en “we gaan breed kijken” en zaken “in balans met elkaar zien”.
Volgende maand wordt duidelijk of de minister van Klimaat en Groene Groei extra geld voor de industrie kan regelen.
