Met tickets voor een tientje mikken theaters dit weekend op nieuw publiek

• 

  Rachel de Meijer

  Redacteur

Voor maximaal een tientje naar het theater, het kan vanaf vandaag tot en met zondag. Tachtig van de bijna 600 Nederlandse theaters doen mee aan het Nationaal Theaterweekend, dat voor de negende keer wordt gehouden.

Met dit weekend willen de theaters nieuwe bezoekers verleiden naar voorstellingen te komen, maar ook vaste bezoekers aansporen naar iets te gaan kijken waar ze anders niet voor zouden kiezen.

“Van vorige edities weten we dat de helft van alle mensen die in dit weekend het theater bezoekt nog nooit in dat theater is geweest”, zegt Bram Verhaak van het Theaterfonds. “Of de theaters deze bezoekers vasthouden is moeilijk te meten, maar we zien wel dat het steeds beter gaat met het theaterbezoek.”

Na de coronapandemie duurde het lang voordat de mensen weer kwamen, maar nu zijn de bezoekersaantallen weer op het niveau van voor corona en sommige theaters zitten daar zelfs boven. Zo heeft theater De Leest in Waalwijk nog nooit zo’n goede voorverkoop gehad als dit jaar.

Ook Theater Agnietenhof in Tiel heeft goede cijfers. “We hebben het afgelopen jaar een recordaantal bezoekers gehad, van de 56 jaar dat we bestaan”, zegt directeur Nico Baars. Het Tielse theater doet dit jaar overigens niet mee met het theaterweekend: zij bieden het hele jaar al elke zaterdagavond zogenoemde ‘pay what you can’-voorstellingen aan, bedoeld voor mensen die krap bij kas zitten en ook om mensen voor het eerst binnen te halen.

De bezoeker bepaalt zelf hoeveel die betaalt voor de voorstelling, met een minimum van 2,50 euro. Het biedt ook de mogelijkheid om voor diverse doelgroepen te programmeren en jonge makers en kunstenaars met een andere culturele achtergrond een podium te bieden, overigens wel tegen een volwaardige vergoeding. Dus het gaat twee kanten op.

Voor het project krijgt Agnietenhof steun van de provincie en acht gemeenten die meedoen. “Tiel heeft heel bewust voor cultuur gekozen als instrument om het welzijn van de bewoners te vergroten”, zegt Baars. “Dat werkt. En dat jongeren het theater niet vinden is onzin. Gisteren nog zaten hier heel veel jongeren in de zaal bij een dansvoorstelling.”

Theaters weten jongeren steeds beter te bereiken, onder andere via de socialemediakanalen. Daar weten ook nieuwe artiesten hun vaak jonge publiek te vinden. Zo heeft cabaretier Kor Hoebe met zijn TikTokfilmpjes gezorgd voor volle zalen in de theaters.

Tijdens het theaterweekend is er een speciale programmering. Daar hoort het bestaande aanbod bij, maar dit weekend streven de theaters naar een mix van verschillende voorstellingen: experimenteel, commercieel, voor kinderen, jongeren, dans, toneel en cabaret. De hoop is dat het publiek daardoor ook eens iets gaat bekijken buiten de eigen bubbel.

Van alle theaters doet 13 procent mee, een grote meerderheid niet. “Klopt, maar daar zitten ook veel heel kleine theaters bij met bijvoorbeeld maar dertig stoelen”, zegt Verhaak van het Theaterfonds. “En Groningen doet niet mee omdat ze Noorderslag net achter de rug hebben. Maar er is zeker nog een wereld te winnen.”

Zo blijft het een uitdaging om meer publiek te krijgen voor de gesubsidieerde gezelschappen, die meer experimentele voorstellingen maken en risicovoller zijn om te programmeren. “Die bieden we ook juist in dit weekend aan. We willen de drempel verlagen voor dit soort voorstellingen.”

In Theater Amphion in Doetinchem is het komende theaterweekend nu al uitverkocht. Ook zij zien sinds 2022 een stijgende lijn in de bezoekersaantallen. Programmeur Marijt Helmink constateert dat subsidieverstrekkers een terugtrekkende beweging maken. “Maar wij zijn zo stevig ingebed in de gemeenschap hier dat ik geen grote vrees heb voor een verschraling van het aanbod.”

Er zijn vanuit gemeenten wel veel zorgen over het zogenoemde ‘ravijnjaar’ 2026, waarin ze vrezen voor financiële problemen vanwege opgelegde bezuinigingen vanuit Den Haag.

Theaters verwachten daar ook wat van te gaan merken, maar Baars van het Agnietenhof in Tiel is niet bang voor een herhaling van de kaalslag van ruim tien jaar geleden onder VVD-staatssecretaris van Cultuur Halbe Zijlstra. “Ik verwacht niet dat het nu zo ingrijpend zal zijn. En als iedereen moet inleveren vind ik het niet meer dan normaal dat wij ook bijdragen.”