NOS Nieuws•
Minister Uitermark van Binnenlandse Zaken (NSC) werkt aan een ingrijpende wijziging van het kiesstelsel, bevestigen politieke bronnen aan de NOS na berichtgeving door RTL Nieuws.
De bedoeling is dat kiezers voortaan in hun eigen provincie stemmen op regionale kandidaten. Zo worden 125 van de 150 Tweede Kamerleden gekozen. De overige 25 worden gekozen op basis van de totale landelijke uitslag van de politieke partijen.
In het hoofdlijnenakkoord tussen PVV, VVD, NSC en BBB is afgesproken dat het kabinet nog voor de volgende Tweede Kamerverkiezingen een nieuw stelsel invoert dat “de regionale band tussen kiezers en gekozenen” moet versterken. Het is een wens van NSC-leider Pieter Omtzigt. Hij vindt dat regionale Kamerleden in de Tweede Kamer ondervertegenwoordigd zijn en dat er te veel zetels naar Kamerleden uit de Randstad gaan.
Het kabinet had beloofd hier “voortvarend” mee aan de slag te gaan. “We werken de mogelijkheid uit om een beperkt aantal kiesdistricten (10 – 12) met regionale kandidaten en een landelijke lijst in te voeren”, zo staat in het regeerprogramma van het kabinet-Schoof. Dat worden in het voorstel twaalf regionale kiesdistricten in de huidige twaalf provincies.
NSC-Kamerlid Van Waveren reageert op X verheugd. “Mooi dat dit voorstel er aan komt!, zegt hij. “Een betere binding tussen kiezers en Kamerleden kan een belangrijke bijdrage leveren aan het vertrouwen in de overheid.”
Geen Grondwetswijziging
Uitermark gaat ervan uit dat de grondwet niet hoeft te worden aangepast maar dat het met een wijziging in de Kieswet kan. Een grondwetswijziging duurt lang, omdat er tussendoor verkiezingen moeten worden gehouden, waarna ook de nieuwe Tweede Kamer er mee moet instemmen. Uitermark heeft haar plan laten onderzoeken door twee universiteiten, meldt RTL Nieuws.
Het zou aan de voorwaarde in de grondwet voldoen dat het kiesstelsel evenredige vertegenwoordiging moet opleveren. Dat betekent dat vrijwel alle uitgebrachte stemmen meetellen voor de zetelverdeling.
Tot 1983 kende een deel van het kiesstelsel regionale vertegenwoordiging. Bij de verkiezingen voor de Eerste Kamer was het land verdeeld in vier districten (groepen van provincies), waarbinnen de evenredige vertegenwoordiging gold.
