NOS Nieuws•
Een van de oudste satellieten van het Verenigd Koninkrijk, Skynet-1A, is op mysterieuze wijze duizenden kilometers uit koers geraakt. Volgens experts moet iemand de motoren hebben aangezet, maar wie dat heeft gedaan en waarom is een mysterie.
Skynet-1A is een militaire communicatiesatelliet die in 1969 werd gelanceerd, een paar maanden voordat de eerste mensen op de maan landden. Het is een geostationaire satelliet, die op zo’n 36.000 kilometer boven hetzelfde punt op aarde draait.
Dat punt wás het Afrikaanse continent, een goede positie om veel plekken op de wereld te kunnen bereiken, tot aan Singapore toe. Na een paar jaar hield de kunstmaan er mee op en werd zijn taak overgenomen door andere satellieten. Oude kunstmanen als Skynet-1A worden, nadat ze zijn afgedankt, nog wel gevolgd, onder meer door de Amerikaanse luchtmacht. Op die manier kunnen nog werkende satellieten uitwijken als ze te dicht in de buurt komen.
Terminator
Door variaties in het zwaartekrachtveld van de aarde zou Skynet-1A in de loop der jaren wat naar het oosten hebben moeten afdrijven, maar het tegendeel blijkt te zijn gebeurd, meldt de BBC. “Waarschijnlijk heeft iemand de satelliet midden jaren 70 een commando gestuurd om zijn stuurraketten te activeren. De vraag is wie en waarom?”, schrijft de omroep.
Het is verleidelijk aan een Hollywood-achtig scenario te denken, alleen al vanwege de naam Skynet. Ook het kwaadaardige A.I.-netwerk uit de Terminator-films draagt die naam.
Waarschijnlijk is de realiteit wat prozaïscher. Mogelijk zaten de Amerikanen erachter. Die waren ook verantwoordelijk voor de bouw van de satelliet. Uit de laatste logs van de satelliet is volgens de BBC op te maken dat de controle in 1977 werd overgedragen aan de VS.
Ruimtekerkhof
Wie het verplaats-commando ook heeft gegeven, diegene heeft de wereld er geen dienst mee bewezen, zegt Moribah Jah, een ruimtevaartingenieur van de University of Texas. Tegenwoordig worden oude geostationaire satellieten met pensioen gestuurd in een graveyard orbit, een ruimtekerkhof op nog grotere hoogte waar het ruimteschroot geen kwaad kan.
Skynet-1A is echter niet naar zo’n kerkhofbaan gemanoeuvreerd, maar naar een plek waar het in de jaren 70 nog niet zo druk was. Inmiddels komen ook daar geregeld nieuwe kunstmanen in de buurt.
Soms passeren ze op maar zo’n 50 kilometer afstand. Dat lijkt een ruime marge, maar het zorgt toch voor enig ongemak. Want als het tot een botsing komt zijn de gevolgen groot.
“Stukken ruimteschroot zijn eigenlijk tikkende tijdbommen.”, zegt Jah tegen de BBC. “We moeten dat soort megabotsingen zien te voorkomen. Als die dingen exploderen of botsen vliegen ze in duizenden stukjes uit elkaar die dan weer een gevaar vormen voor andere satellieten.”
