NOS Nieuws••Aangepast
Nederland is opnieuw gedaald op de KidsRights Index, de internationale ranglijst over kinderrechten. De ranglijst is een initiatief van de gelijknamige internationale kinderrechtenorganisatie, die hiervoor wereldwijd onderzoek doet, samen met de Erasmus Universiteit Rotterdam.
Nederland heeft een lagere score dan vorig jaar. Ons land heeft de basale kinderrechten niet genoeg op orde, stelt voorzitter Marc Dullaert, en is niet voorbereid op de digitale toekomst.
Volgens die index zijn er verschillende zorgelijke ontwikkelingen in Nederland, zoals de lage vaccinatiegraad en materiaal op internet van seksueel misbruik van kinderen. Wat betreft de vaccinatiegraad ligt die in Nederland onder de drempel van de Wereldgezondheidsorganisatie WHO.
Geen effectieve vaccinatiecampagne
De belangrijkste reden daarvoor is dat steeds meer ouders besluiten om hun kinderen niet te laten vaccineren, zegt Dullaert. En de Nederlandse overheid blijkt niet in staat om een effectieve campagne te voeren zodat ouders hun kinderen wel laten vaccineren.
Daarnaast is er naar de mening van Dullaert te weinig prioriteit voor de rechten van kinderen in beleid en besluitvorming over asiel en migratie, kinderarmoede en de kwaliteit van jeugdzorg.
Nederland valt dit jaar buiten de top 20: van plaats 19 vorig jaar naar plaats 21 dit jaar. Landen als Qatar en Litouwen scoren beter dan Nederland, vooral als het gaat om de domeinen leven en gezondheid. De score van Nederland blijft gelijk in de domeinen bescherming, het creëren van een gunstig klimaat voor kinderrechten en onderwijs.
“Binnen die lijst worden rijke landen met rijke landen vergeleken, want die hebben simpelweg meer budget te besteden”, zegt Dullaert in het NOS Radio 1 Journaal . “Het kan zijn dat minder rijke landen relatief meer geld, meer politieke bereidheid of politieke wil hebben om kinderrechten voorop te zetten. Die eindigen dan hoger op de index.”
Aanpak sociale media
De opstellers van het rapport vragen ook aandacht voor de geestelijke gezondheid van kinderen en jongeren. Die heeft wereldwijd “een kritiek niveau” bereikt. Daarnaast komt “het verontrustende verband” tussen dat mentale welzijn en “problematisch gebruik van sociale media” aan bod. De aanpak van dit vraagstuk is in geen enkel land op orde, ziet de KidsRights Index.
Volgens voorzitter Dullaert reageert ook Nederland inadequaat. De aanpak staat nog in de kinderschoenen, stelt het rapport, waardoor ons land de mentale gezondheid van jongeren bij gebruik van digitale media nog niet goed kan beschermen.
“We komen eigenlijk niet verder dan databescherming. Denk aan de AVG of het voorkomen van financiële misleiding via sociale media. Maar we hebben bijvoorbeeld geen zorgplicht. We zeggen niet tegen grote bedrijven: je mag geen inhoud maken die kinderen schaadt of, sterker nog, je hebt een zorgplicht om kinderen te beschermen. Dus socialemediaplatforms kunnen produceren wat ze willen. En er zit heel veel schadelijk materiaal tussen voor kinderen en daar doen we niks tegen.”
Hoe zien niet-verslavende sociale media eruit? Verslaggever Youssef Abjij zocht het vorig jaar uit:
Sociale media die niet verslavend zijn, hoe ziet dat eruit?
De discussie eerder dit jaar rond de Netflix-serie Adolescence benadrukt de wereldwijde bezorgdheid over de bescherming van kinderen voor digitale media, vindt Dullaert.
Dullaert vindt onder meer dat er te weinig onderzoek naar wordt gedaan. “Vraag vooral aan jongeren zelf wat hun problemen zijn met digitale media.”
Problemen in de jeugdzorg
In 2023 kelderde Nederland van plek 4 naar plek 20. Vorig jaar steeg ons land een plekje naar de negentiende plaats, maar nog altijd lager dan andere westerse landen als België en Duitsland. KidsRights wees vorig jaar onder andere op problemen in de Nederlandse jeugdzorg en jeugdbescherming, kinderarmoede en een gebrek aan opvang voor kinderen in asielzoekerscentra.
“Neem bijvoorbeeld jeugdzorg. Daar wordt Nederland nu al meer dan tien jaar op aangesproken. Op de lange wachtlijsten en de weinige professionals die er zijn. In tegenstelling tot onze zuiderburen in België, die deze kritiek wel serieus hebben genomen, zijn wij niet in staat om dat adequaat op te pakken.”
Ook op het gebied van asiel en migratie doet Nederland volgens Dullaert te weinig. “Afgelopen oktober was er veel nieuws over de erbarmelijke omstandigheden waarin kinderen in Nederland in de noodopvang zitten. Vervolgens wordt er niets gedaan om die kinderen in de noodopvang in een betere situatie te brengen. Nou, dat zorgt er allemaal voor dat je daalt op de ranglijst en een slecht rapportcijfer krijgt.”
