NOS Nieuws••Aangepast
Robert Prevost is de eerste Amerikaan die gekozen is als het hoofd van de Rooms-Katholieke kerk. Hij heeft de naam Leo XIV gekozen. Zijn eerste woorden als nieuwe paus op het balkon van de Sint Pieter waren “vrede zij met u allen”.
De 69-jarige Leo XIV werd geboren in de Amerikaanse stad Chicago. Een groot deel van zijn leven bracht hij door in Peru waar hij dertien jaar woonde en werkte, en ook de Peruaanse nationaliteit aannam. Hij is dus net zo goed een Latijns-Amerikaanse paus, net als zijn voorganger Franciscus.
Hij studeerde wiskunde en theologie en is afgestudeerd in het kerkelijk recht. Hij wordt gezien als een kundig en rustig bestuurder. Ook wordt hij zachtmoedig genoemd.
Eind jaren 90 keerde hij terug naar de Verenigde Staten en werd hij de hoogste leider van de orde der Augustijnen. Sinds 2023 is hij kardinaal. Hij spreekt drie talen vloeiend: Engels, Spaans en Italiaans.
Peruaanse nationaliteit
Dat de Amerikaan gekozen is als de nieuwe paus heeft ook te maken met zijn Peruaanse nationaliteit en met het feit dat hij in Peru vele jaren als missionaris en daarna als bisschop heeft gediend.
De vorige paus lijkt in Leo XIV zijn opvolger te hebben gezien. In 2023 haalde Franciscus hem naar het Vaticaan om hem het hoofd te maken van de afdeling die bisschoppen benoemt. Daardoor had Prevost een machtige positie binnen het kardinalencollege.
Alle pausen kiezen zelf hun naam. Dat de nieuwe paus gekozen heeft om zichzelf Leo XIV te noemen komt doordat hij een historisch bewustzijn heeft, zegt Anton de Wit, hoofdredacteur van Katholiek Nieuwsblad.
“De vorige paus Leo XIII was in 1878 gekozen. Toen stond de wereld ook ontzettend op zijn kop, door de industriële revolutie, schrijnende armoede en de sociale onrust. Hij zag dat de katholieke gemeenschap daar antwoord op wilde”, zegt De Wit.
“Paus Leo XIII heeft toen een heel belangrijk pauselijk geschrift gemaakt: Rerum Novarum uit 1891. Daarin stonden belangrijke katholieke antwoorden op dringende actuele vraagstukken.”
Het ging met name om wat toen de sociale kwestie werd genoemd, het probleem van de armoede en ongelijkheid die onder het kapitalisme waren ontstaan. De paus wilde een alternatief bieden voor het socialisme, dat het kapitalisme omver wilde werpen, en bepleitte samenwerking tussen werkgevers en werknemers.
Signaal naar Trump
Met zijn naam verwijst paus Leo XIV er volgens De Wit naar dat er ook nu grote ideologieën zijn die heil op aarde beloven. “En daar moet een sociaal antwoord op geformuleerd worden, een gelovig antwoord met oog voor medemenselijkheid.”
Met de naam wil de nieuwe paus ook een duidelijk signaal aan de Amerikaanse president Trump geven, zegt De Wit. “Dat het paus Leo XIV erom te doen is om het sociale gezicht van de kerk te zijn. De katholieke kerk in de Verenigde Staten is van oudsher een van de belangrijkste hulpverleners van migranten. Trump heeft de financiering van de vluchtelingendienst die zich inzet voor migranten in de VS stopgezet.”
